Είναι μάλλον βέβαιο ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι ενοχλημένος –ο ίδιος θα δήλωνε αγανακτισμένος– για το γεγονός ότι στη δύσκολη διαδικασία της επίλυσης του θέματος των Σκοπίων δεν είχε τη στήριξη που θα ήθελε από την αντιπολίτευση. Και ότι θεωρεί πως η Νέα Δημοκρατία ως αξιωματική αντιπολίτευση τότε θα έπρεπε να είχε κάνει τη δική της υπέρβαση και να είχε στηρίξει τη συμφωνία των Πρεσπών, έστω και με αστερίσκους. Καλώς ή κακώς αυτό δεν έγινε, με ευθύνη και του ιδίου που επέλεξε να μη δημιουργήσει έναν μυστικό δίαυλο επικοινωνίας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Τελικά, η τότε αντιπολίτευση υιοθέτησε αρνητική στάση. Είχαμε έντονες αντιπαραθέσεις όχι μόνο στη Βουλή, αλλά και στην κοινωνία, με αποκορύφωμα τα συλλαλητήρια.
Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι, είτε συμφωνεί κανείς είτε διαφωνεί με τις Πρέσπες, στον ΣΥΡΙΖΑ αισθάνονται πως δεν έλαβαν την ευρύτερη στήριξη που επέβαλε το εθνικό συμφέρον. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τη συγκεκριμένη συμφωνία επικροτούσαν – προφανώς όχι με ενθουσιασμό, αλλά με πνεύμα ρεαλισμού και αίσθηση ευθύνης– στελέχη και ψηφοφόροι όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του Κινήματος Αλλαγής και της Νέας Δημοκρατίας.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό πως μετά την ανάρρησή της στην εξουσία η Ν.Δ. εφαρμόζει τη συμφωνία των Πρεσπών και μάλιστα καλεί με πιεστικό τρόπο και σε αυστηρούς τόνους την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας να τη σεβαστεί και να την εφαρμόσει και αυτή στο ακέραιο.
Τώρα, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία πολύ μεγαλύτερη πρόκληση στη διπλωματική σκακιέρα, αυτή της διαχείρισης της διαχρονικά δύσκολης, σύνθετης, αλλά και επικίνδυνης σχέσης με την Τουρκία, και η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση καλείται να διαδραματίσει τον δικό της σημαντικό ρόλο. Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον προκάτοχό του, όπως και τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, για τις εξελίξεις. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα των τελευταίων ημερών επιβεβαιώνει ότι σε αυτή τη φάση απαιτείται εθνική ομοψυχία.
Η κυβέρνηση χρειάζεται την ευρύτερη δυνατή στήριξη από την κοινωνία, όπως και από όλο το πολιτικό φάσμα, και κυρίως από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης, πρωτίστως του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του Κινήματος Αλλαγής. Ιδιαίτερα για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τους τελευταίους μήνες επιχειρεί να αναδείξει ένα πιο μετριοπαθές προφίλ και να πείσει ότι διευρύνει την απήχησή του στο πολιτικό φάσμα διεισδύοντας στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, είναι ένα μεγάλο στοίχημα.
Παρά την οργή του ΣΥΡΙΖΑ για τη στάση της Ν.Δ. στο Σκοπιανό, η αντιμετώπιση των υπαρξιακών απειλών της Αγκυρας επιβάλλει συναίνεση και συνεννόηση.
Στο πλαίσιο αυτό θα βοηθούσε να δημιουργηθούν δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων που γνωρίζουν καλά τα θέματα και τα έχουν χειριστεί στο πρόσφατο παρελθόν ως στενοί συνεργάτες του τέως πρωθυπουργού, και τα χειρίζονται τώρα ως σύμβουλοι του νυν. Να υπάρξει ακόμη και συνεργασία, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Εάν η χώρα αρχίσει διάλογο με την Τουρκία –με την Αγκελα Μερκελ να έχει αναπτύξει έναν άτυπο, αλλά καθοριστικό μεσολαβητικό ρόλο– οφείλουν όλοι να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Να αποφευχθεί κάθε απόπειρα κομματικής εκμετάλλευσης. Η σχέση με την Τουρκία αποτελεί εκ των πραγμάτων το κορυφαίο εθνικό ζήτημα που υπερβαίνει πρόσωπα, κόμματα και κυβερνήσεις.
Σε αντίθεση με το ονοματολογικό, έχει υπαρξιακά χαρακτηριστικά. Ενα λάθος μιας κυβέρνησης θα δυσχεράνει πολύ το έργο μιας επόμενης, και τελικά την πορεία της χώρας.
Ο καλώς νοούμενος πατριωτισμός επιβάλλει την παροχή στήριξης προς την κυβέρνηση από την αντιπολίτευση.
Εάν εισέλθουμε σε μια κρίσιμη φάση διαλόγου –για τα χωρικά ύδατα, την υφαλοκρηπίδα, τον εναέριο χώρο– όπου στο παρελθόν μέσα από τις διερευνητικές επαφές φάνηκε ότι είναι εφικτές οι συγκλίσεις, η συμφωνία σε επιμέρους πτυχές και η υπογραφή συνυποσχετικού για παραπομπή άλλων στο διεθνές δικαστήριο – η όποια κριτική θα πρέπει να ασκείται με τρόπο που να ενισχύει, όχι να αποδυναμώνει, το εθνικό μέτωπο το οποίο πρέπει να παραμείνει αρραγές καθ’ όλη τη διάρκεια της επόμενης εξαιρετικά κρίσιμης περιόδου.
Θα χρειασθούν λεπτοί χειρισμοί. Δύσκολες αποφάσεις. Το τελευταίο που χρειάζεται και «αντέχει» η χώρα είναι μια επικίνδυνη διαίρεση στο εσωτερικό.