Οι παλιότεροι θα θυμούνται τη λυρική κλάψα που είχε ρίξει σύμπασα η Αριστερά, όταν οι διεθνείς αλυσίδες ταχυφαγείων άρχισαν να μπαίνουν στην ελληνική αγορά. Τι δεν ακούσαμε και δεν διαβάσαμε τότε. Για επέλαση του «πολιτιστικού ιμπεριαλισμού», για «τα ταβερνάκια που θα κλείσουν», για «τη μυρωδιά των κρασοβάρελων που θα χαθεί» και μαζί με αυτή θα εξαφανιστεί και η «πιο καλή γκαρσόνα» που «στα πεταχτά μοιράζω τις μισές, στο πιάτο κι ο μεζές, μαρίδα και τυρί».
Αυτή ήταν η μια όψη του σκληρού προσώπου που εμφανίζει ο καπιταλισμός. «Η αστική τάξη διαμόρφωσε κοσμοπολίτικα την παραγωγή και την κατανάλωση όλων των χωρών (…) Στη θέση των παλιών αναγκών, που ικανοποιούνταν από τα εθνικά προϊόντα, μπαίνουν καινούργιες ανάγκες που για να ικανοποιηθούν απαιτούν προϊόντα των πιο απομακρυσμένων χωρών και κλιμάτων», έγραφε και ο Κάρολος Μαρξ.
Το άλλο σκληρό πρόσωπο του καπιταλισμού δεν εμφανίζεται όταν έρχεται, αλλά όταν φεύγει. «Ξαφνικός θάνατος για εκατοντάδες εργαζόμενους της pizza hut που κλείνει όλα τα καταστήματά της στην Ελλάδα. Το σκληρό πρόσωπο του καπιταλισμού με ΜΜΕ που εξυμνούν μια εξουσία που αδιαφορεί, κάνοντας επικοινωνία και… διακοπές! #Ανάπτυξη_στα_χρόνια_της_ΝΔ», τουίταρε η τέως περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου. Με ένα σμπάρο τρία τρυγόνια: και τον «ανάλγητο», και την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ, που δεν γράφουν όσα αρέσουν στον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά πάλι δεν ήταν τόσο «ξαφνικός» –όλοι οι παροικούντες ήξεραν τα προβλήματα της εταιρείας–, αλλά ούτε και τόσο θάνατος, τουλάχιστον σε σχέση με το Μάτι.
Η αποχώρηση μιας διεθνούς αλυσίδας από την ελληνική αγορά είναι άσχημη εξέλιξη, πρωτίστως για όσους εργάζονταν εκεί. Η κυβέρνηση όφειλε να είχε προνοήσει, μειώνοντας τις εξωπραγματικές εισφορές που γονατίζουν πολλές επιχειρήσεις, κι ας τα άκουγε πάλι από τη συνήθη Αριστερά που θα μιλούσε για «νέο δώρο της κυβέρνησης στο κεφάλαιο».
Δυστυχώς, με δεδομένη τη δεκαετή οικονομική κρίση, την επέλαση του κορωνοϊού και τις δυσβάσταχτες ρυθμίσεις του ελληνικού κράτους, θα υπάρξουν κι άλλες απώλειες.
Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κάνει πολλά, εκτός αν ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης μιμείτο τον Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος έφτασε να διαφημίζει πιτσαρίες στο Τwitter. «Υποστηρίξτε την Patio Pizza και τον υπέροχο ιδιοκτήτη της Guy Caligiuri στο St. James, Long Island (N.Y.). Φοβερή πίτσα!!!», έγραψε ο αθεόφοβος (30.7.2020). Το οικονομικό επιτελείο δεν μπορούσε να ενισχύσει μόνο τη συγκεκριμένη εταιρεία, παρά μόνο όλες τις επιχειρήσεις, κάτι που ήδη έκανε.
Επιχειρήσεις κλείνουν και θα κλείνουν σε όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτός είναι ο σκληρός κανόνας του καπιταλισμού. Σε κάποιες χώρες, όμως, δεν κλείνουν μόνο κάποιες, αλλά ανοίγουν κι άλλες. Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ξένη επένδυση που να την καλοδεχτούμε. Αλλες βλάπτουν το περιβάλλον, άλλες απέχουν 15 χλμ. από αρχαιολογικούς χώρους (όλη η Ελλάδα έχει αρχαιολογικούς χώρους, κι αν δεν έχει, φτιάχνουμε μερικούς όπως το Οβριόκαστρο της Κερατέας) και άλλες είναι «φορείς πολιτιστικού ιμπεριαλισμού».
Είναι κρίμα να κλείνουν επιχειρήσεις και να χάνονται θέσεις εργασίας, αλλά μήπως αντί να κλαίμε γι’ αυτές, να κλάψουμε για τις άλλες που δεν έρχονται και δεν δημιουργούν νέες δουλειές; Ο καπιταλισμός δεν έχει δύο… σκληρά πρόσωπα. Οπως όλα στη ζωή, έχει ένα καλό κι ένα κακό.