Λένε πως η έκρηξη στη Βηρυτό ήταν τόσο ισχυρή, που ακούστηκε μέχρι την Κύπρο. Αν είναι έτσι, θα ξύπνησε επώδυνες μνήμες. Μνήμες από τα ξημερώματα της 11ης Ιουλίου 2011, όταν μια δυνατή έκρηξη στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στην περιοχή Μαρί, σε κοντέινερ με κατασχεθέντα από το 2009 ιρανικά πυρομαχικά, στοίχισε τη ζωή σε 13 ανθρώπους, τραυμάτισε άλλους 62, βύθισε στο πένθος την κυπριακή κοινωνία.
Οι αριθμοί δεν είναι συγκρίσιμοι. Οι νεκροί από την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού θα είναι πιθανότατα εκατοντάδες, καθώς υπάρχουν πολλοί αγνοούμενοι –πολλούς τούς αναζητούν στη θάλασσα, όπου τους πέταξε το ωστικό κύμα–, οι τραυματίες είναι χιλιάδες, η μισή πόλη έχει καταστραφεί ή έχει υποστεί μεγάλες ζημιές και περίπου τριακόσιες χιλιάδες άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς στέγη.
Οι εικόνες και τα βίντεο που κυκλοφορούν εδώ και δύο ημέρες μεταφέρουν την εικόνα του απόλυτου χάους, προκαλούν σοκ. Η τραγωδία του Λιβάνου είναι πραγματικά ασύλληπτη, αδιανόητη. Υπάρχει όμως κάτι κοινό, κάτι που ενώνει αυτές τις δύο καταστροφές –πιθανότατα τις μεγαλύτερες που έχουν προκληθεί σε καιρό ειρήνης για τις δύο χώρες– και συνοψίζεται σε μία μόνο λέξη: αμέλεια. Αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί στην ταραγμένη περιοχή της Μέσης Ανατολής, τα πρώτα στοιχεία που έρχονται στο φως από πολλές πλευρές δίνουν την πιο απλή απάντηση σε αυτό που συνέβη. Την πιο απλή και την πιο ακατανόητη: η έκρηξη δεν οφείλεται σε τρομοκρατική πράξη, σε εμφύλια διαμάχη, σε δολιοφθορά, αλλά σε εγκληματική αμέλεια, σε εγκληματική αδιαφορία.
Διαβάζω τις δηλώσεις του γενικού διευθυντή τελωνείων του Λιβάνου: «Είχαμε ζητήσει ξανά και ξανά να φύγει αυτό το υλικό από εδώ, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Ας ψάξουν οι εμπειρογνώμονες και οι ειδικοί να βρουν το γιατί». Αυτός ο άνθρωπος, αυτός ο κρατικός υπάλληλος είχε καταθέσει το αίτημα απομάκρυνσης των 2.700 τόνων νιτρικού αμμωνίου αποθηκευμένου σε σιλό του λιμανιού, έξι φορές. Οχι μία, ούτε δύο, έξι. Μία για κάθε χρόνο που η τεράστια ποσότητα εκρηκτικής ύλης παρέμενε στις αποθήκες του λιμανιού, χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί για την απομάκρυνσή της.
Για την υπόθεση στο Μαρί κάποιοι κατηγορήθηκαν για αμέλεια σε σχέση με τη διαχείριση, την προστασία και τη συντήρηση του επικίνδυνου φορτίου. Ο τότε υπουργός Αμυνας κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία και για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης, επικίνδυνης πράξης, και μπήκε φυλακή.
Κάτι αντίστοιχο θα γίνει και τώρα στον Λίβανο. Κάποιοι θα κατηγορηθούν, θα κριθούν ένοχοι και θα φυλακιστούν. Γιατί δεν σήκωσαν το τηλέφωνο να δώσουν μια εντολή, γιατί δεν έβαλαν μια υπογραφή, γιατί δεν πήραν μια πρωτοβουλία, γιατί δεν έκαναν τη δουλειά τους. Ο ιός της αμέλειας μπορεί να γίνει πιο φονικός από πολλούς άλλους.