Ποιον κολακεύεις όταν λες ότι υποψήφια αντιπρόεδρος των Δημοκρατικών είναι «θηλυκός Ομπάμα»; Κολακεύεις έτσι τον χαρισματικό πρώτο μαύρο πρόεδρο – κρατώντας από την παρακαταθήκη του μόνο τη «μαυρότητά» του; ‘Η μήπως κολακεύεις το «θηλυκό» – κρατώντας από το βιογραφικό μιας αυτοδημιούργητης πρώην εισαγγελέως που έφθασε μέχρι τη Γερουσία μόνο το φύλο της;
Και όμως· κανένας καθωσπρεπισμός δεν μπορεί να υποτιμήσει την πραγματική εκλογική επιρροή αυτών των ιδιοτήτων – ιδίως στη σημερινή Αμερική. Πέρα από τους συμβολισμούς, έχει στην εκλογική αγορά σημασία το γεγονός ότι η Κάμαλα Χάρις είναι μαύρη και γυναίκα. Εχει επιπλέον σημασία στην περίπτωσή της και η ηλικία. Η προεκλογική της πρεμιέρα με τον Τζο Μπάιντεν έγινε σε ένα ξενοδοχείο στο Ντελαγουέρ, από όπου ο τέως αντιπρόεδρος είχε ανακοινώσει την πρώτη του εκστρατεία για τη Γερουσία, το 1972. Οταν ο Μπάιντεν ξεκινούσε την πολιτική του σταδιοδρομία, η Χάρις ήταν μόλις οκτώ ετών.
Τώρα, που ο παλαιός πολιτικός διεκδικεί να γίνει στα 78 του ο γηραιότερος πολιτικός στην ιστορία των ΗΠΑ που κερδίζει την προεδρία, παίζει ρόλο η ηλικία αλλά και η πολιτική ταυτότητα της συνοδηγού – που επέχει συνταγματικά και θέση αναπληρώτριας του προέδρου. Με αυτό το σκεπτικό λένε ότι ο Μπάιντεν επέλεξε μια υποψήφια που κινείται στο ίδιο, κεντρώο ρεύμα των Δημοκρατικών, ώστε το ενδεχόμενο τυχόν διαδοχής να μην ισοδυναμεί στο μυαλό των ψηφοφόρων με πολιτική αλλαγή.
Πιασμένη στη σαγήνη της Χάρις, η προεκλογική συζήτηση στις ίδιες τις ΗΠΑ αλλά και στον κόσμο στρέφεται τις τελευταίες ημέρες σε αυτές τις ληξιαρχικού τύπου λεπτομέρειες της αναμέτρησης. Πόσο «αριστερή» είναι; Πόσο «Αφροαμερικανή»; Πόσο «σκληρή» – εξυπακούεται σκληρή, παρότι γυναίκα. Στον Τύπο της βαλκανικής Αριστεράς τη βρήκαν μέχρι και «μπατσίνα».
Το φρέσκο πρόσωπο έχει, έτσι, για λίγο παραμερίσει τις πρωτοφανείς ιστορικές επισφάλειες που ελλοχεύουν στην επικείμενη κάλπη. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Αμερική ψηφίζει εν μέσω οικονομικής κρίσης – αν και τα ποσοστά της ανεργίας δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλά. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι εκλογές συμπίπτουν με την ενεργοποίηση του φυλετικού ρήγματος.
Είναι όμως η πρώτη φορά που ο ίδιος ο πρόεδρος και το κόμμα του δηλώνουν ανοιχτά ότι θα παρεμποδίσουν την εξ αποστάσεως άσκηση του εκλογικού δικαιώματος. Είναι η πρώτη φορά που ένας υποψήφιος προαναγγέλλει ότι θα αμφισβητήσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Προαναγγέλλει ότι, προκειμένου να διασώσει την εξουσία του, θα θέσει σε δοκιμασία ακόμη και τη δημοκρατική νομιμότητα.
Οι αντίπαλοι του Τραμπ βλέπουν τις εκλογές ως ορόσημο για την αποκατάσταση αυτού που ονομάζουν «ηθικό ανάστημα της Αμερικής στον κόσμο». Μπορεί όμως οι κάλπες να είναι η κορύφωση της ζημιάς, πριν από την αποκατάσταση. Μπορεί να είναι η κορύφωση της κρίσης που διαρκεί από τον Νοέμβριο του 2016.