Δεν γνωρίζω αν βρισκόμαστε στο σημείο όπου βλέπουμε κάτι να έρχεται καταπάνω μας και είναι σαν να μην κουνιόμαστε, αλλά για να το λέει ο Μανώλης Δερμιτζάκης, καθηγητής Γενετικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης και μέχρι πριν από λίγες ημέρες επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας, κάτι παραπάνω θα ξέρει. Ο Μ. Δερμιτζάκης υπέβαλε την παραίτησή του από το ΕΣΕΤΕΚ, επικαλούμενος προσωπικούς λόγους, αν και παρασκηνιακά ακούγονται πολλά για αντιπαράθεση με υπουργό. Το τελευταίο διάστημα, ο ίδιος και άλλοι συνάδελφοί του μιλούν για πολύ δύσκολο φθινόπωρο και χειμώνα. «Αν δεν μειωθούν τα κρούσματα και φτάσουμε στα 300-400 ημερησίως, τότε επίσημα θα μπορούμε να πούμε ότι έχει χαθεί ο έλεγχος».
Οι ειδικοί μπορούν να γίνουν ιδιαιτέρως δυσάρεστοι στους πολιτικούς όταν αποτυπώνουν την πραγματικότητα, όταν προειδοποιούν για το χειρότερο και εισηγούνται σκληρά μέτρα. Στην πρώτη φάση της πανδημίας προφανώς εισακούστηκαν με τα γνωστά καλά αποτελέσματα, τώρα όμως τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Η κυβέρνηση, διαβάζοντας όχι μόνο τα επιδημιολογικά αλλά και τα οικονομικά δεδομένα, μάλλον δεν θέλει ούτε να ακούει για δεύτερο lockdown, ενώ σε ό,τι αφορά το άνοιγμα των σχολείων, έδειχνε, για την ώρα τουλάχιστον, αποφασισμένη να τα ανοίξει στις 7 Σεπτεμβρίου και πιθανότατα δυσκολεύεται να δεχθεί αυτό που διαρκώς επαναλαμβάνουν οι ειδικοί. Οτι αν συνεχίσουμε σε αυτό τον ρυθμό και δεν μειωθούν τα κρούσματα σε διψήφιο αριθμό, το άνοιγμα των σχολείων θα είναι μεγάλο ρίσκο για όλους, από την τάξη του σχολείου μέχρι το κάθε σπίτι.
Αλλά τι μας δείχνει η μέχρι τώρα εμπειρία από άλλες χώρες που άνοιξαν τα σχολεία; Κυρίως ότι για τίποτα δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Ο κορωνοϊός είναι μια άγνωστη χώρα την οποία η επιστημονική κοινότητα εξερευνά σιγά σιγά. Την αρχική άποψη ότι τα παιδιά σπανίως μεταδίδουν τον ιό μεταξύ τους ή στους ενηλίκους ανέτρεψε έκθεση των Αμερικανικών Κέντρων για τον Ελεγχο και την Πρόληψη Ασθενειών (CDC) γύρω από μια έξαρση του ιού σε θερινή κατασκήνωση της Τζόρτζια στα τέλη Ιουνίου. Εφηβος που εργαζόταν στην κατασκήνωση εμφάνισε συμπτώματα, 344 κατασκηνωτές υποβλήθηκαν σε τεστ και 260 βγήκαν θετικοί.
Η έρευνα οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά, ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικά, ενδέχεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάδοση του κορωνοϊού. Και στην περίπτωση του Ισραήλ, χώρα που είχε αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρώτο κύμα πανδημίας, όταν τα μέτρα χαλάρωσαν και τα παιδιά επέστρεψαν στο σχολείο τον Μάιο, υπήρξε έξαρση του ιού.
Σχολεία και πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο ανοίγουν και λίγες ημέρες μετά κλείνουν εσπευσμένα. Τελευταίο παράδειγμα, το Πανεπιστήμιο Νotre Dame του Παρισιού, που διέκοψε απότομα τα μαθήματα στους προπτυχιακούς φοιτητές αφού αναφέρθηκαν περισσότερα από 100 κρούσματα κορωνοϊού σε φοιτητές σε μία μόλις εβδομάδα λειτουργίας του. Στη δεύτερη φάση της πανδημίας στην Ελλάδα, κάτι πήγε λάθος ή δεν εκτιμήθηκε σωστά. Εάν δεν διορθωθεί τώρα, την πατήσαμε.