Ενοχλήθηκαν κάποιοι επειδή σημείωσα πρόσφατα ότι το κράτος οφείλει
να είναι «ο καλός υπηρέτης της αγοράς» (8/3/2013). Ας συμφωνήσουμε
στα στοιχειώδη. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος αύξησης της «πίτας»,
δηλαδή του ΑΕΠ, εκτός από την αύξηση της παραγωγής. Και αυτό το
κάνει μόνον η αγορά.
Βεβαίως, η λειτουργία του κράτους έχει πρωτεύουσα και καθοριστική
σημασία. Γι’ αυτό, άλλωστε, στις μεγάλες χώρες της Δύσης, η
συζήτηση περιστρέφεται και πάλι γύρω από τον τρόπο με τον οποίο η
δημοσιονομική και νομισματική πολιτική θα διευκολύνουν τις αγορές
να επιτύχουν ταχύτερη και στέρεη ανόρθωση της οικονομίας.
Η διευθύνουσα το ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας στο Δουβλίνο,
παρότρυνε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όχι μόνο να συνεχίσει τη
χαλαρή νομισματική πολιτική, αλλά να την ενισχύσει, λέγοντας πως
«υπάρχει περιθώριο για την ΕΚΤ να μειώσει περαιτέρω τα
επιτόκια».
Σημείωνα πριν από λίγες ημέρες (2/3/2013) πως «ένα χαμηλότερο
επιτόκιο είναι το επόμενο εργαλείο που πρέπει να δοκιμαστεί,
προκειμένου να διευκολυνθούν τα δάνεια στις επιχειρήσεις και τα
νοικοκυριά». Πριν από το τέλος του έτους, μπορεί (και πρέπει) να
είμαστε σε θέση να το αξιοποιήσουμε για να βάλουμε μπροστά την
αγορά.
Ενα δεύτερο σημείο ομιλίας της Λαγκάρντ αποκαλύπτει τη στροφή που
έχει γίνει στο Ταμείο, ως προς το νέο μείγμα οικονομικής πολιτικής.
Επιβεβαίωσε, βεβαίως, ότι όσο τα δημόσια χρέη είναι τόσο μεγάλα, η
κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής θα προσβλέπει στη μείωσή
τους. «Ομως, ο ρυθμός είναι το παν».
Πίσω από την παρατήρηση αυτή κρύβεται μια σημαντική στροφή
πολιτικής, η οποία προετοιμάζεται με προσεκτικά βήματα και
αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του έτους.
Οικονομολόγοι του Ταμείου, σε πρόσφατη μελέτη τους, σημειώνουν: «Η
παράταση των προσπαθειών για την αναδιάταξη των οικονομιών, μέχρις
ότου επικρατήσουν κανονικές συνθήκες στην οικονομία, μπορεί να
μειώσει αισθητά το μέγεθος και τη διάρκεια που έχει η δημοσιονομική
προσαρμογή στην ανάπτυξη».
Η αγορά χρειάζεται πράγματι ενίσχυση της ζήτησης αλλά και
μεγαλύτερη ελευθερία δράσης για να την αξιοποιήσει. Κράτη με
πλεόνασμα, όπως η Γερμανία, πρέπει να δαπανήσουν περισσότερα,
«σπαταλώντας» μέρος των κερδών που πραγματοποίησαν όσο ο ευρωπαϊκός
Νότος βυθιζόταν στα χρέη. Συμφωνίες που ήδη έγιναν στη χώρα αυτή,
για αύξηση αμοιβών πάνω από τον πληθωρισμό στη μεταλλουργία και την
κρατική διοίκηση, δημιουργούν την ελπίδα εξισορρόπησης της
Ευρωζώνης.
Μόνο στην Ελλάδα εξακολουθούν ορισμένοι να πιστεύουν ότι θα
ξαναμπεί μπροστά η οικονομία επειδή το κράτος θα ξοδεύει
περισσότερα για να πληρώνει όσους απασχολούνται στον δημόσιο
τομέα.
