Πρέπει κάποτε να σπάσει ο φαύλος κύκλος της παλαιοκομματικής
νοοτροπίας που βύθισε τη χώρα στο σημερινό τέλμα. Διαφωνεί κάποιος;
Η αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να προσφέρει
πολλούς… πόντους στο μεταρρυθμιστικό προφίλ της κυβέρνησης. Και
αυτό διότι η εν λόγω μεταρρύθμιση γίνεται σε έναν ιδιαίτερα
ευαίσθητο τομέα –τις σπουδές των παιδιών–, που αποτελεί βασικό
μέλημα για κάθε οικογένεια, ενώ επιπροσθέτως αφορά στο μέλλον της
χώρας. Από την άλλη, η μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ έρχεται να ανατρέψει
μία κατάσταση που δημιουργήθηκε ακριβώς εξαιτίας της
παλαιοκομματικής νοοτροπίας. Τις δύο περασμένες δεκαετίες, κάθε
πόλη απέκτησε ένα τμήμα πανεπιστημίου ή ΤΕΙ για να ικανοποιηθούν
μικροκομματικά συμφέροντα. Ετσι δημιουργήθηκε το σημερινό
αδιέξοδο.
Η διέξοδος έχει δύο προϋποθέσεις. Την κατάρτιση ενός οργανωμένου
σχεδίου για την «ουσιαστική χωροταξική και θεματική αναδιάρθρωση με
σοβαρούς μετρήσιμους στόχους και τον εξοβελισμό του φόβου του
πολιτικού κόστους. Ποιος θα εκπονήσει αυτό το σχέδιο και ποιος θα
το υλοποιήσει; Εκείνο το πολιτικό προσωπικό που θα δεχθεί ότι το
πολιτικό κόστος δεν θα λαμβάνεται υπόψη σε όποια απόφαση, σε
συνεργασία με το μεταρρυθμιστικό κομμάτι του ακαδημαϊκού κόσμου, το
οποίο είναι πλειοψηφικό και αυτό φάνηκε από τις τελευταίες εκλογές
στα ιδρύματα, αλλά και για την ηγεσία της ομοσπονδίας των
πανεπιστημιακών ΠΟΣΔΕΠ.
Δυστυχώς, όμως, πολλοί υποστηρίζουν ότι το σχέδιο «Αθηνά» που
παρουσίασε το υπουργείο Παιδείας είναι άτολμο και φέρει συμπτώματα
των παθογενειών την τριτοβάθμιας εκπαίδευσης την τελευταία 20ετία.
Για παράδειγμα, δεν είναι ξεκάθαρη η μεθοδολογία των καταργήσεων
και συγχωνεύσεων σχολών και τμημάτων, η οποία να εφαρμόζεται
οριζόντια και όχι όπου μας «βολεύει».
Από την άλλη, ερωτήματα προκαλεί ότι παραμένουν σε λειτουργία
τμήματα με πολύ μικρό αριθμό διδασκόντων (λιγότερο από 10) και
«μοναχικά» τμήματα σε κάποιες πόλεις. Μήπως η σωστή απάντηση στα
ερωτήματα είναι ότι το πολιτικό κόστος κατάφερε να «λυγίσει» την
κοινή λογική, δίνοντας στην Ελλάδα την παγκόσμια –τουλάχιστον
μεταξύ των χωρών με οργανωμένη τριτοβάθμια εκπαίδευση– πρωτοτυπία
να έχει μονοτμηματικές σχολές (κάθε σχολή έχει τουλάχιστον τρία
τμήματα);
Η συζήτηση σχετικά με τη μεταρρύθμιση στον χώρο των ΑΕΙ έχει
ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Την τελευταία πενταετία, τόσο ο
νόμος-πλαίσιο που ψηφίστηκε επί υπουργίας Γιαννάκου όσο κι εκείνος
που ψηφίστηκε με πρωτοφανή διακομματική πλειοψηφία επί υπουργίας
Διαμαντοπούλου έδωσαν μια μεταρρυθμιστική πνοή, καθώς ο πρώτος
έθεσε τις βάσεις για την αξιολόγηση και ο δεύτερος παραχώρησε στα
ιδρύματα ουσιαστική αυτονομία (βασικό συστατικό για τη συνέχιση
οποιασδήποτε μεταρρύθμισης) στον τρόπο εσωτερικής οργάνωσης, ενώ τα
ενθαρρύνει να ανοιχτούν στην κοινωνία μέσω των Συμβουλίων. Ηλθε η
ώρα να γίνει ένα ακόμη βήμα, μπροστά.
