Η χώρα δεν θα βγει ποτέ από την ύφεση αν δεν εκπληρωθούν δύο,
τουλάχιστον, προϋποθέσεις. Πρώτον, να αναδιαταχθεί το κράτος. Να
γίνει μηχανισμός υψηλής αποτελεσματικότητας, που στηρίζεται στη
μέγιστη εξοικονόμηση πόρων. Υπό τον όρο αυτόν, σκοπός μας δεν
πρέπει να είναι η επίτευξη πρωτογενούς ισορροπίας και μόνον.
Σημαντικό είναι να το επιτύχουμε χωρίς να ξεπεράσουμε το επίπεδο
της σχετικής δαπάνης που είναι πρόθυμος ή μπορεί να διαθέσει ο
φορολογούμενος, λίγο κάτω από το 40% του ΑΕΠ.
Η δεύτερη προϋπόθεση αφορά τον ιδιωτικό τομέα. Ο επιχειρηματικός
κόσμος οφείλει να αποδείξει ότι ξέρει να κατευθύνει κερδοφόρες
επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας. Οχι μόνον να απομυζά τις
υπερτροφικές κρατικές δαπάνες του κράτους ή να εξαρτάται από
υπερφουσκωμένα τραπεζικά δάνεια.
Δυστυχώς, η πραγματοποίηση της δεύτερης προϋπόθεσης είναι
προσδιοριστική της αρχικής. Αρνούμαι να πιστέψω ότι θα κατόρθωναν
οι πολιτικοί μας, επί τόσα πολλά χρόνια, να συνεχίζουν τα λάθη
τους, αν η επιχειρηματική «τάξη» διέθετε τα χαρακτηριστικά της ως
άνω προϋπόθεσης.
Παρατηρούν πολλοί ότι η διόρθωση των λεγομένων διαρθρωτικών
εμπλοκών θα δείξει στην οικονομία μας τον δρόμο εξόδου από την
κρίση. Πιστεύω βαθύτατα ότι η ανοχή του καλύτερου τμήματος της
κοινωνίας μας προς ένα συνονθύλευμα αναχρονιστικών δομών και
αντιδραστικών αντιλήψεων εξέθρεψε τις συνθήκες απώλειας
ανταγωνιστικότητας. Είναι, επομένως, αληθές ότι η κατάργηση των
διαρθρωτικών εμποδίων και ανωμαλιών θα άρει τα πιο σοβαρά
εμπόδια.
Δεν είναι όμως σωστό να πιστεύουμε ότι αρκεί η εκπλήρωση των
κριτηρίων και προϋποθέσεων του Μνημονίου για να πετύχουμε την
αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη. Οπως δεν είναι σωστό να νομίζουμε ότι
αρκεί να σταματήσει, με οιονδήποτε τρόπο, η πολιτική λιτότητας, για
να γυρίσει, αυτομάτως, η οικονομία σε θετικό έδαφος. Δεν είναι
μόνον το νέο χρήμα. Απαιτείται νέο πρότυπο εργασιών. Αντί της
απομόνωσης από το διεθνές οικονομικό στερέωμα, που ήδη ονειρεύεται
το γηγενές οικονομικό κατεστημένο και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι,
απαιτείται η βαθύτερη ενσωμάτωση της χώρας στην παγκοσμιοποιημένη
οικονομία.
Το πραγματικά εθνικό σχέδιο, ο Οδικός Χάρτης για μια νέα Ελλάδα,
είναι αυτό ακριβώς και όσα αυτό συνεπάγεται. Παρόμοιο σχέδιο όμως
χρειάζεται ηγέτιδες δυνάμεις για να το υπηρετήσουν και να το
«τρέξουν» με εξυπνάδα και επιμονή. Οι δυνάμεις αυτές υπάρχουν και
θα μπορούσαν να αναδειχθούν αν το κατεστημένο της χώρας δεν
φρόντιζε για τη συστηματική καταστροφή τους. Στην οποία επιμένουν
πολλά μέσα ενημέρωσης, μεγάλο μέρος του νομικού κόσμου, πλήθος
εργοδοτικών οργανώσεων και, το χειρότερο, η ανερμάτιστη
«Αριστεροδεξιά».