Για μία μικρή χώρα, οι επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με την πολιτική ηγεσία της Ουάσιγκτον τους τελευταίους μήνες είναι αξιοζήλευτες. Στην αμερικανική πρωτεύουσα έχουν βρεθεί εκτός από τον πρωθυπουργό, ο υπουργός Αμυνας και τώρα ο υπουργός Εξωτερικών. Πόσο προβάλλονται όμως αυτές οι επισκέψεις από τα αμερικανικά μέσα; Σχεδόν καθόλου.
Δεν είναι περίεργο, αν σκεφτεί κανείς ότι το State Department έκλεισε τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι μόλις την περασμένη Παρασκευή, και ότι μέχρι χθες δεν είχε προβεί σε κάποια σχετική ανακοίνωση. Τη Δευτέρα ανακοίνωσε τις συναντήσεις που θα έχει αυτήν την Παρασκευή ο Αμερικανός υπουργός με τον Καναδό και Μεξικανό ομόλογό του, όχι όμως και εκείνη της Πέμπτης με τον κ. Βενιζέλο.
Μία επίσημη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον είναι σκόπιμο να συνοδεύεται από ιδιωτικές συναντήσεις, ομιλίες στα ισχυρά think tanks της πρωτεύουσας, επισκέψεις για off the record ενημέρωση στις μεγαλύτερες εφημερίδες. Με δεδομένο ότι η επίσκεψη έκλεισε την τελευταία στιγμή, δεν είναι σίγουρο τι από όλα αυτά θα προλάβει να οργανωθεί αυτή τη φορά για τον κ. Βενιζέλο. Φαίνεται ότι έχουν επιβεβαιωθεί οι συναντήσεις με τους επικεφαλής των Επιτροπών Εξωτερικών Υποθέσεων στο Κογκρέσο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ γίνεται λόγος για γεύμα με στελέχη κάποιου think tank, ίσως και για επαφές με εκπροσώπους ομογενειακών οργανώσεων. Κάποια από αυτά ήταν ακόμη στον αέρα χθες.
Η Ουάσιγκτον είναι μία πόλη όπου κάθε εκδήλωση ανακοινώνεται αρκετές εβδομάδες πριν – η δε προετοιμασία της γίνεται ακόμη νωρίτερα. Ο λόγος είναι απλός: Το πρόγραμμα των πολιτικών είναι γεμάτο και ο ανταγωνισμός για την προσοχή τους μεγάλος. Η ελληνική συνήθεια της τελευταίας στιγμής είναι αντιπαραγωγική, διότι αποτρέπει μία πολύ καλύτερη παρουσία και δημιουργεί μία εικόνα έλλειψης επαγγελματισμού.
Υπάρχει όμως ένα ακόμη πιο προβληματικό φαινόμενο. Την περασμένη εβδομάδα, ένας έμπειρος στα αμερικανικά πολιτικά πράγματα Ελληνοαμερικανός, ο Τζον Σιτιλίδης, μου περιέγραφε με απογοήτευση το έλλειμμα στρατηγικού σχεδιασμού που παρατηρεί, χρόνια τώρα, από διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις στις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ. Οπως είπε, υπήρχαν Ελληνες πρωθυπουργοί που επειδή τύχαινε να έχουν σχέσεις με τις ΗΠΑ νόμιζαν -λανθασμένα!- ότι γνωρίζουν πώς λειτουργεί η Ουάσιγκτον. Σε αυτήν την επισήμανση συμφωνούν σχεδόν όλοι οι επαγγελματίες των κυβερνητικών σχέσεων της πόλης, που επίσης επισημαίνουν την ελληνική αδυναμία στο λεγόμενο follow-up, τη συνέχεια ώστε να προχωρήσουν περαιτέρω οι όποιες πρωτοβουλίες και να εμβαθύνουν οι σχέσεις.
Η συνάντηση του κ. Βενιζέλου με τον κ. Κέρι λέγεται ότι έκλεισε «από πολύ ψηλά», που σημαίνει ότι χρησιμοποιήθηκαν οι ανώτατοι δίαυλοι επικοινωνίας που έχουν ανοίξει μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο. Αν μη τι άλλο, το follow-up εδώ λειτούργησε, και ο υπερδραστήριος υπουργός των ΗΠΑ θα δει τον Ελληνα ομόλογό του αμέσως μετά από το ταξίδι του στο Παρίσι και το Κουβέιτ, όπου η προώθηση των διαπραγματεύσεων για εκεχειρία στη Συρία αποδεικνύεται δύσκολη. Παράλληλα, ο κ. Κέρι έχει θέσει ως προσωπικό στοίχημα την άρση του αδιεξόδου και την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών, ενώ παραμένει ο πονοκέφαλος για το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ιράν.
Τι έχει να συνεισφέρει σε όλα αυτά ο κ. Βενιζέλος, πέρα από το να προσθέσει και άλλα θέματα στην ήδη βεβαρημένη ατζέντα του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών; Ο κ. Κέρι θα ήθελε, βέβαια, να δει πρόοδο στο Κυπριακό, αλλά το ενδιαφέρον μειώνεται όταν η συζήτηση πάει στο Μακεδονικό. Την ίδια ώρα, νέα ζητήματα όπως η μεταναστευτική πολιτική και οι θαλάσσιες ζώνες προστίθενται στην ατζέντα, όπως και το ζήτημα που έχει προκύψει για τον χώρο καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας. Ποια είναι όμως η κύρια προτεραιότητα; Τι προετοιμασία έχει γίνει στο παρασκήνιο ώστε να επιτευχθεί κάποια πρόοδος; Τι συγκεκριμένο θα ζητήσει, και τι είναι διατεθειμένος να βάλει στο τραπέζι ώστε να το επιτύχει ο κ. Βενιζέλος; Ελπίζει κανείς ότι, τουλάχιστον μετά την επίσκεψη, τα ερωτήματα αυτά θα έχουν λίγο πιο ξεκάθαρες απαντήσεις.