Ξαφνικά, δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι το κλίμα στα ελληνοτουρκικά άλλαξε κάπως. Οχι θεαματικά, αλλά εμφανίστηκαν σημάδια ότι ενδεχομένως ξεκινάει μια περίοδος εκτόνωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα οδηγήσει σε διάλογο / διαπραγμάτευση. Προς το παρόν πάντως (και ως παρόν εννοείται η Παρασκευή που γράφονται αυτές οι γραμμές), είμαστε στη φάση που ο Ερντογάν λέει ότι είναι έτοιμος για συνομιλίες εφ’ όλης της ύλης και ο Μητσοτάκης τονίζει ότι είναι έτοιμος για συζητήσεις, εφόσον σταματήσουν οι προκλήσεις. Είναι σαφές ότι οι δύο πλευρές παραμένουν σταθερά στις θέσεις τους και στις προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, όμως η πολεμική ρητορική μειώθηκε.
Τυχαία ή όχι, οι ενδείξεις της εκτόνωσης φάνηκαν μετά το δημοσίευμα της «Ντι Βελτ» που εμφάνιζε τον Ερντογάν να δίνει εντολές για πρόκληση θερμού επεισοδίου από τις τουρκικές δυνάμεις. Η αναμενόμενη διάψευση από την Αγκυρα διατυπώθηκε χωρίς ιδιαίτερη οργή. Παράξενο βέβαια, σε σύγκριση με τις οργισμένες αντιδράσεις του τουρκικού καθεστώτος σε άλλες περιπτώσεις. Παράλληλα εμφανίστηκε δημοσίευμα σε τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα που «προφήτευε» τα χειρότερα σχετικά με τις κινήσεις του «Ορούτς Ρέις» τις προσεχείς εβδομάδες. Πριν όμως στεγνώσει το μελάνι, διοχετεύθηκε σε άλλη τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα μια ακριβώς αντίθετη εικόνα του Ερντογάν. Στο συγκεκριμένο δημοσίευμα φέρεται να είπε σε ακροατήριο κομματικών στελεχών ότι θα ρίξει τώρα το βάρος στη διπλωματία στην Ανατολική Μεσόγειο, επιζητώντας τον διάλογο με την Ελλάδα. Συνέστησε δε να φροντίσουν «να περάσουν» αυτή την πολιτική στον τουρκικό λαό.
Η λογική ερμηνεία είναι ότι η αλλαγή στάσης του Τούρκου προέδρου –θα φανεί τις επόμενες ημέρες, αν πρόκειται για πραγματική αλλαγή– οφείλεται σε πιέσεις και «συμβουλές». Σίγουρα από την Ευρώπη, όμως πιθανότατα σε αυτές προστέθηκαν τελευταία και αμερικανικές. Οι «αυστηρές» δηλώσεις και ανακοινώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνοδεύτηκαν από δραστηριοποίηση του υπουργού Εξωτερικών Πομπέο, ακόμη και του ίδιου του Τραμπ με τα γνωστά τηλεφωνήματα σε Μητσοτάκη και Ερντογάν. Σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές, οι ΗΠΑ ανησύχησαν πραγματικά με την ένταση στην Aνατολική Μεσόγειο και ο Τραμπ πείστηκε ότι μια σύρραξη στην περιοχή μέσα στην προεκλογική περίοδο τον φόρτωνε με ανεπιθύμητες «σκοτούρες».
Το σημαντικότερο, η δραστηριοποίηση των ΗΠΑ οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό αναμφίβολα σε πίεση από την πλευρά του Ισραήλ και του ισχυρότατου εβραϊκού λόμπι. Η συμπεριφορά της Τουρκίας ενοχλεί και ανησυχεί πολύ το Ισραήλ, που δεν το κρύβει, το αντίθετο.
Σε κάθε περίπτωση, η δραστηριοποίηση της Ουάσιγκτον, που προφανώς ήλθε και σε συνεννόηση με το Βερολίνο, επικυρώθηκε και με την αιφνιδιαστική εμφάνιση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, του Στόλτενμπεργκ, στη σκηνή. Αυτού που ήταν «κρυμμένος» πίσω από την πολιτική «των ίσων αποστάσεων» σε όλη τη διάρκεια της κλιμάκωσης στα ελληνοτουρκικά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι του ζητήθηκε από ΗΠΑ και Γερμανία να πάρει μια πρωτοβουλία που θα βοηθήσει στην εκτόνωση και εκείνος έσπευσε να αναγγείλει ότι Αθήνα και Αγκυρα συμφώνησαν να αρχίσουν συζητήσεις για τη δημιουργία μηχανισμού πρόληψης κρίσης σε στρατιωτικό επίπεδο. Δεν φρόντισε όμως να εξασφαλίσει το «ναι» και από τις δύο πλευρές, με αποτέλεσμα να εισπράξει «διάψευση» από την Ελλάδα, που επιμένει στη δημιουργία προϋποθέσεων επί του πεδίου πριν συμφωνήσει. Δηλαδή, η Ελλάδα επιμένει ότι η Τουρκία πρέπει να σταματήσει εντελώς τις προκλήσεις. Οσοι έχουν γνώσεις και εμπειρία από τέτοιες καταστάσεις γνωρίζουν ότι οι συνομιλίες απέχουν ακόμη. Στο μεταξύ Αγκυρα και Αθήνα θα φροντίζουν να βελτιώσουν τις θέσεις τους και αυτό φαίνεται ήδη. Ο Τσαβούσογλου έσπευσε να κατηγορήσει την ελληνική κυβέρνηση για έλλειψη βούλησης να διαλεχθεί, επειδή η Αθήνα δεν είπε αυτόματα «ναι» στον Στόλτενμπεργκ, παράλληλα όμως η Τουρκία προσπαθεί να αναμείξει τη Ρωσία στην περιοχή προκαλώντας ρίγη στο ΝΑΤΟ. Δεν είναι λίγο να αναγγέλλει NAVTEX για να κάνουν ασκήσεις ρωσικά πλοία (η Μόσχα πάντως δηλώνει ότι δεν έχει προθέσεις ανάμειξης)… Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα φροντίζει να συνεχίζει τις διπλωματικές προσπάθειές της, όπως φαίνεται από την παρέμβαση Δένδια στον ΟΗΕ, όπου επίσης κατατέθηκε η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία.
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να μη δοθεί στον Ερντογάν χώρος για «πολιτικές ανάσες». Δεν θα ήταν ωφέλιμο να τραυματιστεί το προφίλ του στο εσωτερικό της Τουρκίας!