Λέγονται πολλά για την Ευρώπη και τα περισσότερα είναι άδικα. Eσχατη γκρίνια είναι ότι «δεν μας υποστηρίζει όσο πρέπει» απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Το «όσο πρέπει» δεν ορίζεται επακριβώς, με αποτέλεσμα καθένας να φαντάζεται το κοντό του, δηλαδή κυρώσεις, και το μακρύ του, να αναλάβουν οι προ καιρού «οικονομικοί δυνάστες» την αμυντική θωράκιση της χώρας. Και μπορεί να εξομοιώνουμε τα δικαιώματα εξορύξεων στην Ανατολική Μεσόγειο με τη στυγνή καταπίεση του λαού της Λευκορωσίας από τον Λουκασένκο, όμως από την άλλη δεν κατανοούμε την υπαρξιακή αγωνία των Βαλτικών Χωρών, της Πολωνίας και άλλων ανατολικών εταίρων απέναντι στη ρωσική απειλή. «Υπερβολές» θα πουν όσοι ζητούν κατανόηση για όσα τράβηξαν οι Ελληνες πριν από 200 χρόνια, για εκείνους που απελευθερώθηκαν από τον ρωσικό – κομμουνιστικό ζυγό μόλις πριν από 30 χρόνια.
Μπορεί να είναι υπερβολές, αλλά όλα τα παραπάνω δείχνουν κάτι πολύ πεζό. Αυτό που λέμε Ευρώπη δεν είναι παρά η ατελής ένωση 27 κρατών, με περισσότερες εθνοτικές ομάδες, που έχουν διαφορετικά βιώματα, διαφορετική ιστορία, διαφορετικές ευαισθησίες και συμφέροντα. Το να λέει κάποιος ότι «Η Ευρώπη, έτσι ή αλλιώς» είναι σαν να λέει ότι «το σύμπαν συνωμοτεί για κάποιον σκοπό». Αλλες ευαισθησίες και αλλού έχει ακτές η Γαλλία και άλλα συμφέροντα η Γερμανία. Πολλές φορές συγκλίνουν, και όσο προχωράει η ευρωπαϊκή ενοποίηση θα συγκλίνουν πιο πολύ. Αλλά τουλάχιστον καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν ζήτησε από την Τουρκία να εκδώσει NAVTEX, όπως έκανε η Ρωσία, για να κάνει γυμνάσια στην Ανατολική Μεσόγειο, την κρίσιμη αυτή στιγμή. Αλλο είναι το «ξανθό γένος» που διαχρονικώς μας στήριξε.
Μάθαμε –με τον δύσκολο ομολογουμένως τρόπο– ότι η ελληνική οικονομία δεν έχει ελπίδες εκτός της Ενωσης, αφού περάσαμε μια πενταετία βρίζοντας την Ευρώπη που έδωσε σε μια χρεοκοπημένη χώρα το μεγαλύτερο δάνειο στην ιστορία της ανθρωπότητας· πήραμε 300 δισ., όταν η Κύπρος παρακαλούσε τη Ρωσία για πέντε και δεν της έδινε. Βεβαίως είχε και μνημόνια· «δυσβάστακτα» για όσους δεν ξέρουν ή δεν κατανοούν τι σημαίνει η άτακτη χρεοκοπία μιας χώρας, που θα είχε μηδαμινά δάνεια και πολύ χειρότερες επιπτώσεις στην ευημερία του πληθυσμού. Και μπορούμε να φανταστούμε πώς θα ήταν σήμερα η κατάσταση στη χώρα, με κορωνοϊό και ύφεση, αν ο κ. Αλέξης Τσίπρας δεν έκανε την περίφημη «kolotoumpa» για την οποία δακρύζει κάθε 5η του Ιούλη η σύζυγός του.
Το μεγαλύτερο όμως κέρδος από τη συμμετοχή μας στην Ενωση είναι πολιτικό. Σε έναν κόσμο που σκοτεινιάζει επικίνδυνα, όταν ο Τραμπ είναι πρόεδρος των ΗΠΑ, η Ρωσία δηλητηριάζει τους αντιφρονούντες της, η Κίνα συνθλίβει τα δημοκρατικά κινήματα, η Ευρώπη είναι η σταθερή ελπίδα για τη δημοκρατία, μια περιοχή όπου παραμένουν ζωντανές οι αξίες του Διαφωτισμού. Ατελής Ενωση; Ατελής δημοκρατία; Ατελής στήριξη; Η ζωή είναι γεμάτη ατέλειες που πρέπει διαρκώς να διορθώνουμε. Αυτό όμως που δεν πρέπει να ξεχνάμε, για να σταματήσουμε τις μεμψιμοιρίες, είναι ότι η χώρα πήρε τις σωστές αποφάσεις κατά το παρελθόν. Βρίσκεται στον πυρήνα των χωρών της μεγαλύτερης και πιο δημοκρατικής ένωσης εθνών που γνώρισε ο κόσμος. Και για να γίνει τελειότερη αυτή η Ενωση πρέπει να πράττουμε όσα ζητάμε από τους άλλους, ήτοι να παραμερίσουν τα στενά δικά τους συμφέροντα προς όφελος ολόκληρης της Ενωσης.