O Νόρμπερτ Ρέτγκεν είναι πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Μπούντεσταγκ. Είναι υποψήφιος για την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών, αλλά κανείς δεν στοιχηματίζει ότι θα επικρατήσει. Ολοι –φίλοι κι αντίπαλοι– αναγνωρίζουν την αυθεντία του στην εξωτερική πολιτική. Σύμφωνα με την άστοργη φιλοφρόνηση ενός μικρομεσαίου στελέχους του κόμματός του, ο Ρέτγκεν «είναι το όνειρο κάθε πεθεράς». Ευλαβής καθολικός, συμπονετικός συντηρητικός, καθωσπρέπει.
Ανησυχεί ο Ρέτγκεν για την ελληνοτουρκική αντιπαράθεση στην Ανατολική Μεσόγειο; «Βεβαίως», απαντά στον Γκίντεον Ράχμαν των Financial Times. Αλλά η κατάσταση, λέει ο Γερμανός, δεν είναι άσπρο-μαύρο. «Πρόκειται για μια πολύπλοκη νομική διαφορά που έχει και πολύ γκρίζο». Η διαμάχη, λέει η φωνή από το Βερολίνο, «στην πραγματικότητα δεν έχει επιχειρηματικό αντικείμενο για την εκμετάλλευση του αερίου (there is no business case). Αφορά περισσότερο το διεθνές γόητρο και την ισχύ στην περιοχή».
Θα ήταν πρόχειρο να ταυτίσει κανείς αυτή τη φωνή με την καγκελαρία. Η Μέρκελ δεν συνδέεται άμεσα με τον Ρέτγκεν, τον οποίο είχε αποπέμψει το 2012 από το υπουργείο Περιβάλλοντος, εκτροχιάζοντας την πολιτική του καριέρα. Ομως, οι ευθείες διατυπώσεις του φαίνεται να απηχούν το κλίμα στο Βερολίνο.
Εχουμε ακούσει πολλούς Ευρωπαίους παράγοντες να αντιμετωπίζουν τα ελληνοτουρκικά σαν ενοχλητικό, εξωτικό καβγά μεταξύ πρωτόγονων τρίτων. Αυτό που δεν έχουμε ακούσει, είναι Γερμανούς να εκφράζουν δυσφορία για τον Μακρόν.
«Θα είμαι ξεκάθαρος», λέει ο Ρέτγκεν. «Το να στέλνει κανείς πολεμικά πλοία στην περιοχή, όπως η Γαλλία, δεν συνιστά ευρωπαϊκή προσέγγιση που μπορεί να οδηγήσει σε ελπιδοφόρο αποτέλεσμα». Η Ευρωπαϊκή Ενωση, εξηγεί σε όποιον δεν κατάλαβε ο Χριστιανοδημοκράτης βουλευτής, «πρέπει να είναι διαιτητής, και όχι να ταχθεί με τη μία πλευρά, γιατί αυτό θα οδηγήσει μόνο σε κλιμάκωση».
Αυτή η ημι-επίσημη εξομολόγηση καθιστά ευδιάκριτες κρίσιμες αποχρώσεις της γερμανικής μεσολάβησης. Η Μέρκελ φέρεται έτσι να δρα για να απαλλαγεί από ένα βάρος στην ήδη φορτωμένη προεδρία της. Μεσολαβεί, χωρίς να θέλει να ασχοληθεί με το ποιος έχει δίκιο. Ας τα βρουν μεταξύ τους στα δικαστήρια. Πρόκειται για μία ανάγνωση ριζικά διαφορετική από αυτή του Μακρόν που βλέπει την ερντογανική Τουρκία ως απειλή προς την ασφάλεια της Ευρώπης, και όχι μόνο της Ελλάδας.
Στο ένα άκρο του γαλλογερμανικού άξονα η Ελλάδα βρίσκει έναν απρόθυμο πυροσβέστη· και στο άλλο έναν διαπρύσιο σύμμαχο.
Αυτή η πολικότητα ακούγεται κακή μόνο σε όποιον βλέπει την εξωτερική πολιτική με οπαδικούς όρους. Σημασία έχει ότι αμφότερες οι ισχυρότερες χώρες της Ενωσης εμπλέκονται ενεργά στα ελληνοτουρκικά. Η μία είναι το γάντι· και η άλλη η πυγμή γυμνή.