Ενα από τα βασικά επιχειρήματα της ανάλυσης για την επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ και άλλων μεταλαϊκιστών ηγετών (κυρίως στην Ευρώπη) είναι εκείνο που παραπέμπει στους φόβους που καλλιέργησε σε μερίδες της κοινωνίας το προωθούμενο πολυπολιτισμικό πρόσωπο της Δύσης και, ταυτόχρονα, ο φόβος περιθωριοποίησης τμημάτων του πληθυσμού. Βέβαια, οι διεργασίες στις κοινωνίες δεν είναι ποτέ μονοσήμαντες, αντίθετα προς όσα συμβαίνουν συχνά σε κύκλους της εξουσίας, όπου πολλές φορές η αντίληψη μιας κατάστασης πόρρω απέχει από την πραγματικότητα. Η Ε.Ε. πάσχει από κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «γεωπολιτική ορθότητα», όπου η πίστη στις «θαυματουργές» δυνατότητες της πολυμέρειας ξεπερνάει πολύ συχνά τις συνθήκες επί του πεδίου.
Το κείμενο συμπερασμάτων της Ε.Ε., παρότι υποκρύπτει αρκετά προβλήματα, ήταν σε γενικές γραμμές μάλλον θετικό, καθώς περιλαμβάνει υπαινιγμό για κυρώσεις κατά της Τουρκίας αν αυτή προχωρήσει σε νέες κινήσεις υπονόμευσης των κυριαρχικών δικαιωμάτων κράτους-μέλους. Το κείμενο μπορεί να θεωρηθεί θετικό, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη η ατμόσφαιρα που επικρατούσε στις Βρυξέλλες νωρίτερα, περί της ανάγκης να προφυλαχθούν οι προοπτικές της σχέσης Ευρώπης και Τουρκίας· σαν να μην μεσολάβησαν η κρίση του περασμένου Αυγούστου και οι γεωτρήσεις που τα πλωτά γεωτρύπανα της ΤΡΑΟ ακόμα εκτελούν στη διεθνώς αναγνωρισμένη υφαλοκρηπίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και η παραδοσιακή δυσκολία συνεννόησης ανάμεσα στους 27 και η γερμανική (φροϋδική) άρνηση στη δράση με βάση γεωπολιτικά κριτήρια. Οι δικαιολογίες τελειώνουν κάπου εδώ.
Η Ευρώπη κινδυνεύει να καταστεί έρμαιο των εξελίξεων, να υποβιβαστεί σε μια χερσόνησο στο δυτικό άκρο της Ασίας, όπου οι σύγχρονοι κληρονόμοι άλλοτε σπουδαίων κρατών συζητούν μεταξύ τους περί όνου σκιάς, εγκλωβισμένοι πολλές φορές στην αφήγηση του «ένδοξου» παρελθόντος τους και, ακόμα συχνότερα, στην ψευδαίσθηση ότι ο ευρωπαϊκός τρόπος αντίληψης και διαχείρισης των υποθέσεων είναι αποδεκτός και έξω από τα σύνορα των 27. Η υπόθεση της Κριμαίας, η εισβολή της Τουρκίας και η κατοχή τμημάτων μιας άλλης χώρας (Συρία) ή η πρόθεση του Ντόναλντ Τραμπ να μειώσει το αμερικανικό στρατιωτικό αποτύπωμα στην Ευρώπη και να υπονομεύσει το –ούτως ή άλλως καχεκτικό τα τελευταία χρόνια– ΝΑΤΟ είναι μόνο λίγες από τις ενδείξεις ότι ο κόσμος γύρω από την «ευρωκεντρικά» και μόνον αποκαλούμενη «Γηραιά Ηπειρο» αλλάζει. Είναι γνωστή η μοίρα όλων όσοι δεν προσαρμόζονται στα δεδομένα της εποχής τους.