Η ανάδειξη ηγέτη των Τουρκοκυπρίων εξελίχθηκε σε απευθείας αναμέτρηση μεταξύ του Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος επιδίωκε την επανεκλογή του, και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που πέτυχε να κερδίσει ο εκλεκτός του, Ερσίν Τατάρ. Ο Ερντογάν παρενέβη απευθείας στην εκστρατεία, καλώντας τον Τατάρ στην Τουρκία, όπου ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε την εντολή για το άνοιγμα μέρους της παραλίας των Βαρωσίων, σαν προίκα για τον εκλεκτό του. Την ίδια ώρα, τουρκικό χρήμα εισέρρεε και Τούρκοι βουλευτές επισκέπτονταν περιοχές όπου κατοικούν έποικοι, σε μια ωμή προσπάθεια να επηρεάσουν την αναμέτρηση. Στο τέλος, οι έποικοι που ζουν στην επαρχία, κυρίως αυτοί της Καρπασίας, έδωσαν την εκλογή στον Τατάρ: ενώ η τελική διαφορά υπέρ του Τατάρ ήταν μόλις 4.527 ψήφοι, στην Καρπασία μόνο αυτή η διαφορά ήταν 5.488.
Ο Ερντογάν είχε ενοχληθεί σφόδρα από τον Ακιντζί, ο οποίος επέμενε να υποστηρίζει λύση του κυπριακού ζητήματος στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Οταν οι διαπραγματεύσεις στο Κραν-Μοντανά απέτυχαν, η τουρκική κυβέρνηση στράφηκε στην κατεύθυνση λύσης δύο κρατών, με τον Ακιντζί να διαφωνεί (με τις συζητήσεις με τον πρόεδρο Αναστασιάδη να «παγώνουν» για τα τελευταία τρία χρόνια). Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, επίσης, είχε αποκαλέσει «πόλεμο» την «επιχείρηση ειρήνης» της Τουρκίας στη βόρεια Συρία, προκαλώντας την οργή του Ερντογάν. Οι συζητήσεις για το άνοιγμα των Βαρωσίων έγιναν πίσω από την πλάτη του Ακιντζί, επειδή ήταν αντίθετος με τέτοια κίνηση.
Ο Τατάρ, ο οποίος ανέλαβε την ηγεσία του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP), του μεγαλύτερου κόμματος της Δεξιάς στα Κατεχόμενα, μόλις το 2018 ηγείτο συνασπισμού που διοικούσε την κατεχόμενη περιοχή πριν διεκδικήσει την αρχηγία της κοινότητας. Εως προσφάτως δεν εθεωρείτο πιθανή η εκλογή του, πριν αναλάβει την εκστρατεία του ο Ερντογάν. Η έχθρα της τουρκικής κυβέρνησης για τον Ακιντζί είναι τέτοια που, όταν αυτός δέχθηκε απειλές εναντίον της οικογένειάς του από το τηλέφωνο, ο Τούρκος πρέσβης αρνήθηκε να συναντηθεί μαζί του για να συζητήσει το θέμα.
Η παρουσία των εποίκων στην κατεχόμενη περιοχή είναι καθοριστική, αφού πρόκειται για περίπου 65.000 του συνόλου των 210.000 ψηφοφόρων. Ενώ στις πόλεις έχουν «αφομοιωθεί» σε ένα βαθμό και ψηφίζουν περίπου όπως οι Τουρκοκύπριοι, στην επαρχία επηρεάζονται περισσότερο από την Τουρκία. Η τουρκική πρεσβεία, Τούρκοι βουλευτές και τουρκικό χρήμα έχουν άμεση επίδραση πάνω τους.
Ενδεικτικό είναι ότι στον πρώτο γύρο των εκλογών, στις 11 Οκτωβρίου, απείχαν πολλοί έποικοι, οι οποίοι, όμως, έσπευσαν να «επανορθώσουν», με αποτέλεσμα η συμμετοχή στον δεύτερο γύρο να είναι αρκετά μεγαλύτερη. Ετσι, ο Τατάρ κέρδισε το 51,74% των ψήφων και ο Ακιντζί το 48,26%. Δεν είναι, πάντως, μόνον η εκλογή του εκλεκτού του Ερντογάν που αποδεικνύει την επιρροή του Τούρκου προέδρου, αλλά και η πόλωση που προκαλεί.
Οπως ο Ερντογάν έχει επιβάλει την πολωτική, λαϊκιστική πολιτική του στην Τουρκία, οδήγησε και στην πόλωση μεταξύ των ψηφοφόρων στα Κατεχόμενα, με τις εκλογές αυτές να σηματοδοτούν τη συντριβή κομμάτων του Κέντρου. Και όπως σημειώνουν έμπειροι Τουρκοκύπριοι αναλυτές, η ωμή παρέμβαση του Ερντογάν ίσως οδήγησε περισσότερους να ψηφίσουν και τον νικητή αλλά και τον ηττημένο, υπογραμμίζοντας την πόλωση.
Το ερώτημα τώρα είναι τι θα ακολουθήσει σε σχέση με το κυπριακό ζήτημα. Ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης συνεχάρη τον Τατάρ και τον κάλεσε για συνάντηση γνωριμίας. Ο πρόεδρος επικοινώνησε με την ειδική αντιπρόσωπο του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, η οποία ανέλαβε να διευθετήσει τη συνάντηση στο οίκημα του ΟΗΕ στη Λευκωσία. Ο Ακιντζί, ο οποίος φέρεται να εγκαταλείπει την πολιτική, δεν πέτυχε λύση σε βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ο Τατάρ, που δεν ήταν ποτέ υποστηρικτής αυτής της λύσης, μάλλον δεν έχει καμία διάθεση να επανέλθει η συζήτηση σε αυτήν τη βάση. Ενώ θα δούμε και τι θα πράξει η Λευκωσία, περισσότερα εξαρτώνται από την κατεύθυνση που θα επιλέξει η Τουρκία. Το αδιέξοδο πολλών χρόνων, δηλαδή, αφήνει την πρωτοβουλία στην Τουρκία, σε μια εποχή που η Αγκυρα γίνεται ολοένα και πιο επιθετική.
Η διαχείριση των Βαρωσίων θα είναι ενδεικτική των προθέσεών της. Οσο η περιοχή παραμένει κάτω από την άμεση κατοχή του τουρκικού στρατού, η Αγκυρα θα κληθεί να αντιμετωπίσει εκατοντάδες προσφυγές Ελληνοκυπρίων ιδιοκτητών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό ίσως την ωθήσει να επιδιώξει την επίσπευση συνολικής λύσης του Κυπριακού, ή στην «παραχώρηση» της περιοχής στην τουρκοκυπριακή διοίκηση (ώστε να διευθετηθεί από ειδική επιτροπή για την ακίνητη περιουσία, με αποζημιώσεις), ή ακόμη και την προσάρτηση των Κατεχόμενων.
Ο Ερντογάν πέτυχε την εκλογή του ανθρώπου της αρεσκείας του, δείχνοντας –και εδώ– ότι είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού. Το γεγονός, βέβαια, ότι και κάτω από αυτή την πίεση οι μισοί Τουρκοκύπριοι ψήφισαν τον Ακιντζί, δείχνει ότι η πορεία του Κυπριακού δεν είναι προδιαγεγραμμένη. Η πρωτοβουλία των κινήσεων μπορεί να ανήκει στην Τουρκία, έχει, όμως, να κάνει με μια βαθιά διχασμένη κοινωνία. Και αυτό ίσως ανοίγει μια χαραμάδα για τη διακοινοτική διαπραγμάτευση σε επιδίωξη μιας λύσης.