Ποιος είναι αυτός; Ποιος είναι ο Γρηγόρης Πετράκος; Ο τραγουδιστής, βετεράνος των πρώτων ριάλιτι, έβλεπε το ερώτημα για την ταυτότητά του να πλημμυρίζει τα τελευταία εικοσιτετράωρα τα κοινωνικά δίκτυα· το έβλεπε και δεν θα είχε πολύ άδικο αν αναφωνούσε: Νενίκηκάς σε, Τσιόδρα.
Η αλλαγή φαίνεται. Την άνοιξη ακουγόταν μόνο η φωνή του καθηγητή – που ενημέρωνε, εμψύχωνε και καθοδηγούσε μια προθύμως έγκλειστη κοινωνία. Τώρα, ο βαθμός μετάδοσης των εικασιών ενός διασκεδαστή στα κοινωνικά δίκτυα αρχίζει να ανταγωνίζεται σε επιρροή τα πορίσματα των ειδικών. Αρχίζει κιόλας να τα εκτοπίζει από ορισμένες συνειδήσεις, ευάλωτες λόγω κόπωσης, αλλά όχι μόνο. Ευάλωτες και λόγω διαβουκόλησης.
Φάτσα επικοινωνιακώς ατρακάριστη, ο Πετράκος οφείλει την ξαναζεσταμένη του διασημότητα στο γεγονός ότι από ένστικτο κατάφερε να φτιάξει ένα μείγμα επιστημονικοφανούς αποκρυφισμού, από αυτά που επικρατούν στην ψηφιακή αγορά της προσοχής. Η δική του αντισυστημική καχυποψία είναι γλυκομίλητη, όχι υστερική, διακοσμημένη με στατιστικές μπάρες. Με αυτά τα εργαλεία συνάντησε τις ανάγκες της πελατείας που ήταν έτοιμη να ακούσει ότι η κακουχία δεν υπάρχει.
Την πελατεία δεν θα μπορούσε να την είχε φτιάξει ένας διάττων του διαδικτυακού στερεώματος. Τη μετανεωτερική σκηνή του την είχαν ετοιμάσει οι αρχαϊκοί ποιμένες – εκείνοι που διανέμουν από άμβωνος θαύματα άλογης αφοβίας. Τη σκηνή την είχαν ετοιμάσει τα media, που μεταφράζουν τον εμπορικό τους υπολογισμό σε δήθεν δημοκρατικό καθήκον: η επιδίωξη για νούμερα (τηλεθέασης) φέρνει νούμερα (μαύρης επιθεώρησης) στο στούντιο.
Μα καλά, αναρωτιούνται, δεν είναι στη δημοκρατία όλες οι απόψεις ίσες; Οχι, δεν είναι. Ολοι έχουν δικαίωμα γνώμης. Αλλά αυτό δεν καθιστά τη γνώμη τους άξια σεβασμού και διάδοσης. Ολοι έχουν δημοκρατικό δικαίωμα στη δεισιδαιμονία, στην τρολιά ή στη βλακεία. Αλλά υποχρέωση ισηγορίας μεταξύ επιστήμης και δεισιδαιμονίας δεν υπάρχει. Η τηλεοπτική σκηνοθεσία που επιτρέπει «σε όλες τις απόψεις» να ακουστούν ισομερώς, στην πραγματικότητα παροπλίζει τα διανοητικά μέτρα της ισοτιμίας: βάζει στο ίδιο νομιμοποιητικό βάθρο την επιστήμη με τον
τυχαίο ιδεασμό.
Το παράδοξο είναι ότι η μυθοπλαστική θεωρία έχει μεγαλύτερη μιντιακή δυναμική. Και αντιστρόφως: η επιστήμη είναι βαρετή. Για να είναι συνεπής προς τον εαυτό της, η επιστήμη οφείλει να δηλώνει και την αμφιβολία της. (Κορυφαίο παράδειγμα, η πρώιμη αμφιβολία του Τσιόδρα για την αποτελεσματικότητα της μάσκας – που έμελλε να γίνει σύνθημα της ανθυγειονομικής αγανάκτησης.) Στον αντίποδα, οι αρνητές δεν δηλώνουν τίποτε λιγότερο από αγέρωχη βεβαιότητα, δραματοποιημένη ως διωκόμενη, εξ αποκαλύψεως αλήθεια.
Με όρους θεάματος, η διστακτική γνώση είναι κρύα. Η αποκάλυψη είναι σέξι.
Γρηγόρης Πετράκος: Μπάρες
1' 54" χρόνος ανάγνωσης
