Kάποιοι έχουν τρομάξει. Βλέπουν τους αρνητές του ιού να εξαπλώνονται το ίδιο γρήγορα με τον ίδιο τον ιό. Βλέπουν ότι ορισμένα ΜΜΕ σύρονται από τον ανταγωνισμό της συγκίνησης και δίνουν βήμα στις φαντασμαγορικές «εναλλακτικές πραγματικότητες». Βλέπουν ένα κλίμα που τους θυμίζει 2010-2012.
Τότε, ακόμη και τα media που καταγγέλλονταν ως συστημικά είχαν δοκιμάσει, για λόγους εμπορικής επιβίωσης, να γίνουν ηχεία του ακροατηρίου τους, μεγαφωνίζοντας τις φοβίες και τις φαντασιώσεις του. Τώρα φαίνεται να έχει πάλι τεθεί σε κίνηση ο μύλος των μύθων. Το infotainment εξισώνει τους επιδημιολόγους με τους ριαλιτζήδες, όπως κάποτε εξίσωνε τους πολιτικούς με τον Σώρρα. Είναι οι αντικορωναϊκοί οι νέοι αντιμνημονιακοί;
Υπάρχει έτοιμο ποίμνιο –και ποιμένες– με το οποίο η κυβέρνηση επιλέγει να μην αναμετρηθεί, προκειμένου να μην το δαιμονίσει. Υπάρχει και αντιπολίτευση, που δείχνει διαρκώς έτοιμη να ξαναγυρίσει στον παλιό της ρόλο, του σκουπιδοφάγου της οργής. Με όρους συμβατικής πολιτικής, τα ακροατήρια μοιάζουν ασύμπτωτα. Το αντιμνημόνιο, όμως, έχει αποδείξει ότι στις κρίσεις οι διαχωριστικές γραμμές θολώνουν με τον πρώτο ψεκασμό.
Παρά τις ευνοϊκές συνθήκες επώασης, οι κυβερνητικοί φόβοι για «κίνημα» φαίνονται σήμερα υπερβολικοί. Παρόμοιους φόβους, περί νέας αντισυστημικής συσπείρωσης, άκουγε κανείς από τις λιπόψυχες καρδερίνες της Ν.Δ. και την εποχή που οι πλατείες γέμιζαν για τις Πρέσπες. Οι καρδερίνες διαψεύστηκαν εκλογικά. Στις κάλπες η έλλογη προσδοκία μιας κάποιας προόδου εξανέμισε την αγανακτισμένη άρνηση.
Το μόνο που θα μπορούσε να βγάλει τους αντικορωναϊκούς από το περιθώριο θα ήταν η συντριβή αυτής της προσδοκίας – η εμπρηστική δύναμη μιας οικονομικής καταστροφής. Η ισχύς του όχι-ακόμη-κινήματος είναι ανάλογη με το ποσοστό της ανεργίας – και όχι με άλλους δείκτες πολιτισμικής δυσανεξίας, που τα συστημικά κόμματα έχουν δείξει ότι μπορούν ευκολότερα να απορροφήσουν.
Το ερώτημα είναι αν κινδυνεύουμε να δούμε υποτροπή της ανεργίας σε βαθμό που δεν θα είναι πολιτικά διαχειρίσιμος. Πόσο θα αντέξει η οικονομία με επιχειρήσεις που προτιμούν να κλείσουν και να αποζημιωθούν, παρά να λειτουργούν με υγειονομικούς περιορισμούς που καθιστούν ανέφικτη την επιβίωσή τους;
Η αυτάρεσκη απάντηση από κυβερνητικής πλευράς είναι ότι στους κλάδους που επλήγησαν περισσότερο –εστίαση και τουρισμό– το πρώτο κύμα παρέσυρε μεν τον τζίρο, αλλά δεν προκάλεσε λουκέτα. Τα μέτρα δούλεψαν.
Μένει να φανεί αν η δεύτερη διασωλήνωση μπορεί να είναι εξίσου σωτήρια με την πρώτη. Οπως δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει η κυβερνητική επικοινωνία, υγειονομικά είμαστε καλύτερα από την Ευρώπη. Δεν έχουμε όμως ούτε τα ίδια αποθέματα για στήριξη της οικονομίας. Ούτε την ίδια οικονομική μηχανή, που μπορεί να επανεκκινήσει με το πάτημα ενός κουμπιού.
Τι θα κάνουν την επόμενη ημέρα τα απολυμένα «γκαρσόνια της Ευρώπης»; Θα τα προσλάβει μήπως η Microsoft; Ή θα τα μαζέψει στη μαύρη κοίτη της μια νέα αγανάκτηση;
Φλεγμονή
Σχεδόν πέθανε. Ο Τίμοθι Σνάιντερ, ο μεγάλος ιστορικός και ανατόμος της σύγχρονης Αμερικής, βρέθηκε ριγμένος στο σύστημα υγείας των ΗΠΑ – αυτό που επρόκειτο λίγες εβδομάδες αργότερα να κλυδωνιστεί από την πανδημία. Κινδύνευσε όχι τόσο από τη φλεγμονή στο ήπαρ του, όσο από την αλυσίδα ιατρικών παραλείψεων που την άφησαν να θυμώσει. Συγκεντρώνοντας τις σημειώσεις που κρατούσε κατά την ανάρρωσή του, ο Σνάιντερ συνέθεσε ένα αφήγημα («Our Malady, Lessons in Liberty from a Hospital Diary») όπου η προσωπική του περιπέτεια πλέκεται με την υπαρξιακή κρίση της χώρας του. Με την κρίση της πλουσιότερης χώρας στον κόσμο, που αποτυγχάνει να προστατεύσει ακόμη και την ίδια τη ζωή των πολιτών της. Ακόμη και στο καλό σενάριο την Τρίτη, ο Μεγάλος Ασθενής δεν θα έχει ιαθεί. Αν πέτυχε κάτι ο Τραμπ είναι να δείξει –και να εκμεταλλευθεί αγρίως– ένα κενό αντιπροσώπευσης. Εκείνος μπορεί να φύγει. Η εκλογική του βάση, όμως, θα είναι ακόμη εκεί, θυμωμένη, απεγνωσμένη και αποξενωμένη από τις δυνάμεις που εξέφραζαν κάποτε –έναρθρα– τα βιοτικά της συμφέροντα. Με το τέλος του Τραμπ δεν θα έχει ακόμη τελειώσει τίποτα.
Ορούτς γιοκ
Τον σεισμογραφικό ιμπεριαλισμό τον επακούμβησε η ειρωνεία της Ιστορίας.