Το 2014, όταν υπήρχε μια υποψία ανάκαμψης μετά τον υφεσιακό οδοστρωτήρα του πρώτου κύματος της ελληνικής κρίσης, ο βασικός κλάδος που έδειξε αντανακλαστικά επιβίωσης ήταν αυτός της εστίασης. Οσοι ονειρεύονται ή επιχειρηματολογούν συγκροτημένα υπέρ της αλλαγής του παραγωγικού μας μοντέλου έσπευδαν τότε να απαξιώσουν τις εικόνες με τα νέα μαγαζιά που άνοιγαν στις ελληνικές πόλεις και εμπορεύονταν κατά κύριο λόγο το εθνικό μας street food, το σουβλάκι. «Αυτή είναι η ανάπτυξη, το κεμπάμπ;» αναρωτιόνταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα επόμενα χρόνια υπήρξε μια πραγματική έκρηξη στον χώρο της εστίασης. Πλήθος αποζημιώσεων, εφάπαξ και οικογενειακών αποθεματικών «κάτω από το στρώμα» επενδύθηκαν σε σουβλατζίδικα, ταβέρνες, νεο-ταβέρνες, εστιατόρια, καφενεία, μπαρ κ.λπ. κ.λπ. Μπορεί να μην ήταν όλα του γούστου μας, αλλά θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι χάρη σε αυτές τις επενδύσεις αναγεννήθηκαν κτίρια και πήραν ζωή πλατείες και δρόμοι που είχαν βυθιστεί για χρόνια στο σκοτάδι.
Από σήμερα όλα αυτά τα καταστήματα κατεβάζουν για άλλη μία φορά ρολά – με την εξαίρεση όσων έχουν τη δυνατότητα της διανομής κατ’ οίκον. Το κόστος για χιλιάδες επιχειρηματίες, εργαζομένους και προμηθευτές θα είναι δυσβάσταχτο, όπως, εξάλλου, και για το ίδιο το κράτος που θα κληθεί να τους στηρίξει.
Θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν γίνει διαφορετικά; Γιατί χώρες με πολύ μεγαλύτερη επιδημιολογική επιβάρυνση και διασπορά του ιού (Ισπανία και Ιταλία είναι δύο πρόχειρα παραδείγματα) διστάζουν να «κλείσουν» την εστίαση; Ο ένας λόγος είναι το οικονομικό κόστος και ο άλλος οι μεγαλύτερες αντοχές των δικών τους συστημάτων υγείας.
Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι δομικό: πολλά δικά μας εστια-τόρια δεν είναι μόνο εστιατόρια: είναι και μπαρ, είναι και καφέ, στο τσακίρ κέφι γίνονται και μουσικές σκηνές. Αλλά υπάρχουν και εστιατόρια που είναι μόνο εστιατόρια. Εκεί θα μπορούσε να δοθεί μια τελευταία μάχη, από τη στιγμή που μιλάμε για χώρους απολύτως ελεγχόμενους. Και οι κακοί επαγγελματίες θα έπρεπε να είχαν πάρει το μάθημά τους στην ώρα τους, όταν ακόμη τα κρούσματα ήταν σε διψήφιο ή σε χαμηλό τριψήφιο νούμερο.
Τώρα που τα καθολικά lock-downs μπαίνουν ξανά στη ζωή μας, είναι λογικό όλα να μπαίνουν στο ίδιο καζάνι και μαζί με τα ξερά να καίγονται και τα χλωρά. Το θέμα είναι ότι μαζί τους καίγονται και μερικά εκατομμύρια ευρώ, που δεν μας περισσεύουν.