Η Κομισιόν προβλέπει ότι το ΑΕΠ της χώρας μας θα μειωθεί 9% φέτος και θα αυξηθεί 5% το 2021. Μακάρι η Επιτροπή να μην υπερεκτιμά την ανάκαμψη το 2021. Το ΙΟΒΕ, υπενθυμίζω, έχει διατυπώσει δύο σενάρια για το 2021, ένα για μεγέθυνση 4%-4,5%, ένα δεύτερο για ύφεση 2,5%-4%. Επίσης, οι αποδεδειγμένα ακριβείς προβλέψεις που κάνει η Εθνική Τράπεζα κινούνται σε δύο σενάρια, ένα για μεγέθυνση 4%-4,5%, ένα άλλο για μεγέθυνση 2%-2,5% μόνο. Η εξέλιξη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ενας εξ αυτών είναι αν η απορρόφηση των πρώτων 2+1 δισ. ευρώ (επιχορηγήσεις+δάνειο) από το Ταμείο Ανάκαμψης θα γίνει αρκετά έγκαιρα ώστε να υπεραντισταθμίσει την υφεσιακή επίδραση της μείωσης των δημοσίων δαπανών το 2021.
Βέβαιο, ωστόσο, είναι ότι η Κομισιόν υποεκτιμά την ύφεση φέτος. Το lockdown μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα αφαιρέσει 0,9 μονάδες από το ΑΕΠ κι έτσι, με μετριοπαθείς εκτιμήσεις, η ύφεση θα κινηθεί ελαφρά άνω του 10%. Αν το lockdown επεκταθεί στον Δεκέμβριο, η μείωση του ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,5 μονάδα επιπλέον και με μετριοπαθείς εκτιμήσεις η ύφεση θα κυμανθεί στο 12%. Οπως και αλλού, οι οικονομικού χαρακτήρα υπολογισμοί συνεκτιμώνται στη λήψη περιοριστικών μέτρων: Η εστίαση έκλεισε αφού ο τζίρος του κλάδου είχε πέσει στα τάρταρα, το lockdown επιβλήθηκε μετά την πρώτη βδομάδα του Νοεμβρίου ώστε να γίνουν οι εκπτώσεις (που δεν πήγαν καλά…), το lockdown δεν θα επηρεάσει την Black Friday γιατί τότε οι αγορές γίνονται online κατεξοχήν, και σχεδιάζεται να λήξει έγκαιρα ώστε να κινηθεί η αγορά τις γιορτές.
Το άγχος για την οικονομία είναι εύλογο και κοινό. Ωστόσο, ούτε εδώ ισχύει η TINA (There Is No Alternative). Υπάρχει το «μοντέλο της Δύσης», που επιχειρεί να κρατά μια ευαίσθητη (που ενίοτε γίνεται επικίνδυνη…) ισορροπία μεταξύ της προστασίας της ζωής και της προστασίας της οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με αυτό, στα καθ’ ημάς η αγορά θα επιτραπεί να επαναλειτουργήσει όταν τα νέα κρούσματα μειωθούν σε 300-400 ημερησίως.
Υπάρχει και το «μοντέλο της Ανατολής» (Κίνα, Νότια Κορέα, Βιετνάμ, Σιγκαπούρη, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία) που υποτάσσει την οικονομία στην προτεραιότητα προστασίας της ανθρώπινης ζωής, όπου τα περιοριστικά μέτρα αίρονται μόνο όταν τα κρούσματα μηδενίζονται.
Συζήτηση για αυτά τα δύο διαφορετικά μοντέλα, ούτε έχουμε κάνει ούτε κάνουμε. Η κυβέρνηση ακούει τους επιδημιολόγους και, λαμβάνοντας υπόψη τις κατά καιρούς γνώμες τους, εφαρμόζει την πολιτική που προκρίνει. Η αντιπολίτευση αρέσκεται να φωνάζει για περισσότερα λεφτά σε περισσότερους – όχι αυστηρά στους πιο αδύναμους, που έχουν πραγματικά μεγάλη ανάγκη, αλλά σε καθένα που βλέπει ευκαιρία να εισπράξει δημόσιο χρήμα. Το πολιτικό προσωπικό, στο παραδοσιακό φάσμα από δεξιά μέχρι αριστερά, άρρητα, σιωπηρά συμμερίζεται την ίδια, κοινή απάντηση στο βασικό δίλημμα της ισορροπίας μεταξύ οικονομικής δράσης και ζωής των ανθρώπων. Λες και δεν υπάρχει εναλλακτική. Ενώ υπάρχει. Απλώς, το πολιτικό προσωπικό δεν ασχολείται με τέτοια διλήμματα. Το απασχολούν άλλα, σοβαρότερα.