Αθέατα τα χαμόγελα, όσο κι αν είναι ανοιχτόκαρδα, αθέατο το σφράγισμα των χειλιών ακόμη κι όταν όλα κραυγάζουν, αθέατοι οι μορφασμοί που διαλαλούν μυστικά, τα ρουθουνίσματα, τα δηλωτικά της απόκρισής μας στον κόσμο, των μισόφωτων αισθημάτων. Οι χρωματιστές ή εικονογραφημένες μάσκες είναι ίσως μια απόπειρα να δηλωθεί εκείνο που θεωρείται ότι αποσιωπάται. Ο Βραζιλιάνος καλλιτέχνης Χόρχε Ρορίς αποτυπώνει με ακρίβεια πάνω σε λευκές μάσκες το μέρος του προσώπου του φέροντος, που παραμένει σκεπασμένο, δημιουργώντας μια οφθαλμαπάτη· πρόσωπο μασκοφορεμένο αλλά ακάλυπτο.
Η «πολύ πολύ ανησυχητική κατάσταση στην Ευρώπη», σύμφωνα με την Αντρέα Αμόν, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, με τη συνεχή άνοδο των κρουσμάτων παρά τα γενικά και μερικά lockdowns (280.000 νέες μολύνσεις την ημέρα, συνολικά 13 εκατ. κρούσματα και 300.000 θάνατοι στην Ε.Ε.), και τα αντικρουόμενα νέα για την έλευση του σωτήριου εμβολίου μακραίνουν τον μονόδρομο της μασκοφορεμένης υφηλίου. Τα μικρά παιδιά θα ζουν για καιρό σε έναν κόσμο χωρίς πρόσωπα, πέρα από εκείνα των οικείων. Οι μεγάλοι θα στερούνται για καιρό την εικόνα των όψεων των περαστικών. Είναι μια νέα, ακόμη αδιάγνωστη ως προς τις επιπτώσεις της, συνθήκη. Φαινομενικά μια ασήμαντη, ελάχιστη παρενέργεια των απολύτως αναγκαίων μέτρων προστασίας, όμως εντέλει όχι και τόσο. Γιατί το πρόσωπο, πέρα από ευθύνη, είναι και μια νίκη πάνω στη μοναξιά. Ακόμη και το ακατάληπτο, το μαρτυρικό, το ρημαγμένο από τον πόνο, είναι το είδωλο κάθε ανεπανάληπτης στιγμής. Είναι ό,τι πρώτο ανατέλλει μέσα στη μνήμη.
Ομως σήμερα, με τη μάσκα μετριέται η σωτηρία μας. Λένε ότι τα καλυμμένα για καιρό χαρακτηριστικά δείχνουν σαν τίποτα δικό τους να μην έχει μείνει επάνω τους. Ψέμα. Πίσω από την ασπίδα κοχλάζει ό,τι δεν άφηναν τα προσωπεία της σύμβασης να φανεί. Επειτα μένουν το βλέμμα και η φωνή, να αποκαλύπτουν όσα σήμερα δεν μπορούν εκείνα που σώρευσαν οι καιροί πάνω στο δέρμα.
Η ανθρωπότητα επιβιώνει αντεπιτιθέμενη στα δεινά που τη ρυμουλκούν. Κάνει τους φραγμούς όπλα – και όπλο δεν είναι η στραβοφορεμένη μάσκα της μαγκιάς ή της ανυπακοής, αυτή είναι απόπειρα ανθρωποκτονίας ή αυτοχειρίας· δεν είναι η μετοίκηση από το πεδίο της υγείας σε εκείνο της αντιπολιτευτικής αντιλογίας. Η ανθρωπότητα παλεύει αναδιαρθρούμενη. Από την άνωση της ικανότητας αναπροσαρμογής είναι που δεν καταποντιστήκαμε ακόμη ως είδος.