«Με αφορμή ένα απαράδεκτο περιστατικό, αυτό της διαπόμπευσης του πρύτανη του ΟΠΑ, περιστατικό που καταδίκασε όλη η πανεπιστημιακή κοινότητα, σαν έτοιμος από καιρό, ο κ. Μητσοτάκης προανήγγειλε πανεπιστημιακή αστυνομία και ελέγχους ταυτοτήτων. Θυμίζει την τσαρική Ρωσία όπου η μετακίνηση από πόλη σε πόλη χρειαζόταν διαβατήριο και ελέγχους από την αστυνομία. Ετσι στο πανεπιστήμιο δεν θα μπορείς να πιεις καφέ στο κυλικείο, με τον φίλο σου τον ψυκτικό ή τη γειτόνισσα την κομμώτρια, μια και το campus είναι μόνο για φοιτητές…».
Πρόκειται για δείγμα πλήθους παρεμφερών κειμένων, από τον ηλεκτρονικό «διάλογο» καθηγητών ΑΠΘ. Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοθαυμάσει. Τη βεβαιότητα της πολιτικής εκτίμησης, την ευστοχία της ιστορικής αναλογίας ή την απελπισία μπρος στο ενδεχόμενο να μην μπορεί ένας καθηγητής ή φοιτητής να πιει καφέ, εντός πανεπιστημίου, με τον «ψυκτικό» ή την «κομμώτρια» με τους οποίους τον συνδέουν σχέσεις φιλίας ή φιλαρίσματος;
Η διαπόμπευση του πρύτανη είχε κάτι από «νύχτα των κρυστάλλων» ή από τη φωτογραφία του Αλντο Μόρο πριν εκτελεστεί από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες. Ωστόσο, σε κείμενα πανεπιστημιακών, κρίνεται ως «μεμονωμένο περιστατικό, ηθικά απόλυτα καταδικαστέο, αλλά χωρίς πολιτική βαρύτητα». Ενα «άλλοθι για να ανασυρθούν από τη ναφθαλίνη ανιστόρητες και αντιεπιστημονικές θεωρίες περί κόκκινου και μαύρου φασισμού… θολώνοντας έτσι την έννοια του ενός, αυθεντικού, μαύρου φασισμού… κι αποδυναμώνοντας τη φρικτή ουσία του».
Αν χαρακτηρίζεται «φασιστικό» οτιδήποτε ενέχει βία, τότε πράγματι η φρίκη του αυθεντικού φασισμού αμβλύνεται. Αλλά είναι επίσης γνωστό ποιοι παρουσίαζαν την κ. Μέρκελ με μουστάκι Χίτλερ, καταγγέλλοντας την εφαρμογή των μνημονίων. Κι ακόμα, αν είναι ένας μόνο ο φασισμός –ο μαύρος–, με έξι εκατομμύρια Εβραίων στα κρεματόρια μεταξύ άλλων θυμάτων, τι ακριβώς είναι το σύστημα που, για να καθιερώσει τα κολχόζ, είχε δέκα χρόνια νωρίτερα προκαλέσει τη λιμοκτονία πέντε εκατομμυρίων Ουκρανών (στο αντίστοιχο του Ολοκαυτώματος «Γολονοτομόρ»); Δεν επρόκειτο για φασισμό. Το χρώμα του, πάντως, παρέμενε αναμφίβολα κόκκινο. Κι αν ως προς τα ιδεώδη τους τα δύο συστήματα έστεκαν διαμετρικά αντίθετα, με στόχο την κτηνώδη δουλοκτησία για το ένα και τον προλεταριακό παράδεισο για το άλλο, οι νεκροί εξαιτίας τους υπήρξαν εξίσου αμέτρητοι.
Φυσικά, φαινόμενα αλητείας στα πανεπιστήμια πολύ απέχουν από μαύρους ή άλλου χρώματος φασισμούς. Κατηγορήθηκα κι εγώ ως «φασίστας» όμως, το 2012, όταν η «Καθημερινή» φιλοξένησε άρθρο μου στο οποίο κατήγγελλα την προστασία την οποία φοιτητική παράταξη προσέφερε σε αυτοσχέδιο κυλικείο περιθωριακών, με φθηνούς καφέδες ή και «μπάφους» στα εντός σχολής πάρτι των Σαββατοκύριακων.
Γνωστό αντίδωρο της προστασίας ήταν η οικονομική επιδότηση επαναστατικών φυλλαδίων και καταλήψεων. Οταν μίλησα εναντίον αυτής της κατάστασης μέσα στη Σχολή, οι περιθωριακοί με ανάγκασαν να σωπάσω, ενώ οι προστάτες-φοιτητές αδιαφόρησαν, όσο και οι φιλικοί στον ΣΥΡΙΖΑ συνάδελφοί μου. Εξ ου και το άρθρο εκείνο είχε ως τίτλο: «Συριζαυγίτες: τραμπούκοι με άλλοθι». Κοντά επτά χρόνια μετά την «αφυπηρέτησή» μου δεν θα ήθελα να θυμάμαι ρήξεις με αγαπητούς μέχρι τότε συναδέλφους. Πώς, όμως, με τέτοιες εμπειρίες, ν’ αφήσει κανείς ασχολίαστο ένα κάλεσμα για συγκέντρωση υπογραφών, το οποίο δηλώνει: «Ως μέλη ΔΕΠ, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και ερευνητές που γνωρίζουμε τις πραγματικές αιτίες και τους διαχρονικά υπεύθυνους για την κατάσταση με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι, καταγγέλλουμε την προωθούμενη ένταση της καταστολής στα πανεπιστήμια και αρνούμαστε να συμπράξουμε στη συκοφάντηση των φοιτητών μας και των αγώνων τους. … Τα καταδικαστέα γεγονότα στο ΟΠΑ αξιοποιούνται ως “βολικό άλλοθι” για να θεσπιστούν μέτρα που εδώ και χρόνια επωάζονται, όπως “πανεπιστημιακή αστυνομία”, κάρτες εισόδου, κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης κ.ά.».
Αραγε κανείς από τους συντάκτες του καλέσματος, υπό τον τίτλο μάλιστα: «Η καταστολή και η συκοφαντία δεν θα περάσουν!», δεν έχει υπ’ όψιν ότι η Πολυτεχνική Σχολή, μόνο, πλήρωνε σε επιδιορθώσεις βανδαλισμών από πάρτι κι από καταλήψεις κάπου 150.000 ευρώ ετησίως μέχρι το 2012; Με παρεισδύσαντες «αγνώστους» να θεωρούνται μονίμως υπεύθυνοι των φθορών. Ούτε επισκέφθηκαν ποτέ, αυτά τα μέλη ΔΕΠ, πανεπιστήμια άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου ένστολοι φύλακες επιτρέπουν την είσοδο μόνο σε φοιτητές, διδάσκοντες και προσωπικό; Αλλά η κακοπιστία πρυτανεύει σε όλα τα σχετικά κείμενα και δεν είναι λίγοι όσοι διαγιγνώσκουν ότι: «Για να μη φορτωθεί η Δεξιά, ένα κόμμα που καταδικάστηκε ως εγκληματική οργάνωση, αρχίζουν νύξεις για την Αριστερά γενικά, χρεώνοντάς την με κάθε ασήμαντη ομάδα κατευθυνόμενων ή τελούντων εν συγχύσει. Ισως ο κ. Πρωθυπουργός ξέρει περισσότερα για την προέλευση αυτής της ομάδας…». Αρα η διαπόμπευση του πρύτανη ίσως στήθηκε από το παρακράτος της Δεξιάς. Εξάλλου, όπως συμπεραίνουν: «Πανεπιστημιακή αστυνομία είπε ο κ. Μητσοτάκης. Αραγε για να διώκει το κοινό έγκλημα ή για καταστολή συλλογικών διαμαρτυριών; Για να ελέγξει και συλλάβει ασήμαντες, περιθωριακές και χωρίς καμία οργανική σχέση με το φοιτητικό ή λαϊκό κίνημα ομαδούλες, ή για να έχει έτοιμη την καταστολή, αν προκύψει κανένα γνήσιο από τα κάτω μαζικό φοιτητικό κίνημα;».
Εντέλει, αυτό δείχνει να είναι για κάποιους το ζητούμενο: όχι ο πλούτος της προσφερόμενης εκπαίδευσης, αλλά η ενότητα φοιτητών, ψυκτικών και κομμωτριών, στην προσδοκία επαναστατικής ανατροπής! Αρχίζει κανείς να υποψιάζεται ότι τέτοια υπεράσπιση κοινωνικών αγώνων, μάλλον ακαδημαϊκές ανεπάρκειες πάει να καλύψει.
* Ο κ. Πέτρος Μαρτινίδης είναι ομότιμος καθηγητής του τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ.