Για τρίτη εβδομάδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αρνείται να αποδεχθεί ότι έχασε τις εκλογές και συνεχίζει να διατηρεί ελπίδες για ανατροπή του αποτελέσματος με δικαστικές προσφυγές που η μία μετά την άλλη αποδεικνύονται έωλες. Οσο επιμένει, αρνείται να μοιραστεί με τον εκλεγμένο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν την απόρρητη ενημέρωσή του για τα ζητήματα εθνικής ασφαλείας, ενώ η κυβέρνησή του δεν έχει δώσει πρόσβαση στην ομάδα μετάβασης που θα έπρεπε να ενημερώνεται ήδη για τα χαρτοφυλάκια κάθε υπουργείου. Αυτό επιτείνει τους κινδύνους της ούτως ή άλλως ασταθούς περιόδου μεταξύ των εκλογών και της ορκωμοσίας.
Πέρα από τις ανησυχίες που προκαλεί για τον υπόλοιπο κόσμο και τη γειτονιά μας, μια ανώμαλη μετάβαση πιθανώς να έχει επιπτώσεις και στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Καθώς τα κρούσματα και οι θάνατοι από τον κορωνοϊό εκτοξεύονται, ο Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι «θα πεθάνουν περισσότεροι άνθρωποι αν δεν συντονιστούμε», καθώς προέβλεψε «έναν πολύ σκοτεινό χειμώνα». Ο επικεφαλής επιδημιολόγος της κυβέρνησης Τραμπ, Αντονι Φάουτσι, παραδέχθηκε ότι δεν έχει συνομιλήσει με τον Τζο Μπάιντεν και τόνισε πως «η ομαλή μετάβαση της εξουσίας είναι σημαντική για την καταπολέμηση της πανδημίας», καθώς και ότι η απουσία της μειώνει την αποτελεσματικότητα της μάχης.
Ωστόσο, ο νέος πρόεδρος επέμεινε ότι, ακόμη και χωρίς πρόσβαση στην κυβέρνηση, οι προετοιμασίες του δεν έχουν επηρεαστεί σημαντικά – την ίδια ημέρα ανακοίνωσε τις οικονομικές του προτεραιότητες, ενώ αναμένονται οι ανακοινώσεις και για κάποιες από τις πιο κρίσιμες θέσεις στο επιτελείο του στον Λευκό Οίκο. «Προκαλεί περισσότερη αμηχανία για τη χώρα παρά αδυναμία για την ικανότητά μου να ξεκινήσω», είπε χαρακτηριστικά.
Η ομάδα του Μπάιντεν προσπαθεί να μη ρίξει λάδι στη φωτιά της έντασης που συντηρεί ο πρόεδρος Τραμπ. Οπως το έθεσε ο ίδιος, «ελπίζω ότι ο πρόεδρος θα είναι λίγο πιο φωτισμένος πριν φτάσουμε στις 20 Ιανουαρίου» – όταν η ασφάλεια του Λευκού Οίκου λάβει την είδηση ότι ορκίστηκε ο νέος πρόεδρος και θα πρέπει να τον απομακρύνει από το κτίριο. Σε κάθε περίπτωση όμως, για την πολιτική κουλτούρα της Αμερικής, οι συνέπειες της άρνησης του προέδρου Τραμπ να αποδεχθεί την ήττα του μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στη διακυβέρνηση Μπάιντεν, υπονομεύοντας τη συνεργασία με ένα Ρεπουμπλικανικό Κόμμα που ίσως παραμείνει υπό τον φόβο των tweets του Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά και σε διεθνές επίπεδο, η επιβίωση του τραμπισμού ως μια λαϊκιστική πολιτική πρόταση δίνει επιχειρήματα σε παραδοσιακούς συμμάχους να είναι πιο επιφυλακτικοί έναντι των ΗΠΑ, καθώς η επιστροφή της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς και στη συνεργασία μπορεί να αντιστραφεί και πάλι σε τέσσερα χρόνια. Παράλληλα, ένας Τραμπ μαινόμενος στη δημόσια σφαίρα ίσως συνεχίσει να εμπνέει τη στροφή προς τον νατιβισμό, την υπόσχεση προστασίας του παραδοσιακού τρόπου ζωής μιας «αυτόχθονης» πλειοψηφίας ως αντίδραση στην παγκοσμιοποίηση και στον «διεθνισμό των ελίτ». Ολα δείχνουν ότι αυτή η μετάβαση θα χρειαστεί χρόνο.
* Η κ. Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow στο Atlantic Council.