Ενα βότσαλο άδειασε πάλι τη θάλασσα. Ενα σχόλιο πεταμένο κάπου στο πέλαγος του Διαδικτύου προκάλεσε αντίκτυπο αστεροειδούς. Γιατί; Διότι η τοξικότητα απαντιέται με τοξικότητα, που απαντιέται με τοξικότητα.
Ετσι και με το σχόλιο της Αλεξίας Εβερτ, που χαρακτήριζε «κατσαρίδες» και «τρωκτικά» τα μέλη του ΚΚΕ: Το κύμα καταγγελίας της δήλωσης ήταν ίσης οξύτητας με το καταγγελλόμενο, προκαλώντας τα αντικομμουνιστικά αντανακλαστικά εκείνων που, πέρα από την απλή προσωπική συμπάθεια προς την αποπεμφθείσα αντιδήμαρχο, έσπευσαν να τη δικαιολογήσουν και πολιτικά. Υπάρχει τρόπος να αντισταθεί κανείς σε αυτή τη δηλητηριώδη νομοτέλεια; Υπάρχει τρόπος να μην υποκύψει στο μέσο που με αλγοριθμικό αυτοματισμό συντηρεί αλληλέγγυες μισαλλοδοξίες;
Υπάρχει ο τρόπος του δημάρχου Αθηναίων, που συνδύασε την αποδοκιμασία με τον έπαινο προς την Εβερτ. Δεν ήταν ένας συνδυασμός που τον υπαγόρευσαν τόσο οι καλοί τρόποι, όσο μια πολιτική κουλτούρα που μπορεί ακόμη να διαχωρίζει τα πρόσωπα από τις στιγμιαίες εξωτερικεύσεις τους.
Πρόκειται για διαχωρισμό καίριο για μια δημόσια σφαίρα, όπου ακραία δεν εκφράζονται μόνον οι ακραίοι. Ακραία εκφράζονται πια και οι «κανονικοί» χρήστες του μέσου.
Την επίγνωση αυτών των διακρίσεων αντανακλά και η συγκρατημένη αντίδραση του ΚΚΕ. Οχι τυχαία, ο Περισσός δεν παρασύρθηκε από τη σπουδή εκείνων που δοκίμασαν να στήσουν πάνω στο ολίσθημα της Εβερτ τιτάνιες πολιτικές κατασκευές, για τα ζόμπι της εμφυλιακής Δεξιάς που τάχα αντεπιτίθεται.
Αμφότερες οι αντιδράσεις –του δημάρχου και, δευτερευόντως, του ΚΚΕ– συνιστούν υποδείγματα «αργής» πολιτικής. Οπως κάποτε είχαμε ανάγκη για επιστροφή στο αργό φαγητό, προκειμένου να αποβάλουμε τις τοξίνες του fast food, έτσι και τώρα: Ο ακατάσχετος ρυθμός της διαδικτυωμένης δημοκρατίας μπορεί να ισορροπήσει μόνον αν επιστρέψουμε στα στοιχειώδη μέτρα της πολιτικής νηφαλιότητας: στην αργή διαβούλευση. Στη ζυγισμένη γλώσσα. Στην offline επικοινωνία.
Τα μέτρα αυτά είναι, βεβαίως, αδύνατον να επικρατήσουν. Είναι αδύνατο να αποκαταστήσουν το τσαλαπατημένο σύνορο μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού λόγου. Θα πρέπει μάλλον να περιμένει κανείς το αντίθετο: το πολλαπλό πανδημικό στρες –αγωνία θανάτου, αγωνία οικονομική, καταπίεση από τους περιορισμούς της ελευθερίας– θα δίνει διαρκώς τροφή στον λόγο της κρίσης, με τον οποίο νομίζαμε ότι είχαμε ξεμπερδέψει.
Δεν θα ξεμπερδέψουμε. Το νέο μιντιακό οικοσύστημα προορίζεται να κρατάει τo ρεζερβουάρ του πολιτικού μίσους γεμάτο. Το δημοκρατικό μέτρο θα είναι μονίμως επισφαλές· μονίμως ζητούμενο. Η ψηφιακή δημοκρατία θα υπακούει ολοένα και περισσότερο στον αρνητικό ορισμό της: όχι τόσο ένα καθεστώς ειρήνευσης, όσο μια διαρκής –και διαρκώς εύθραυστη– αναστολή του Εμφυλίου.
Αλεξία Έβερτ: Ρεζερβουάρ
1' 51" χρόνος ανάγνωσης
