Είναι οπωσδήποτε ασυνήθιστο να βλέπεις την ελληνική σημαία να φιγουράρει πρώτη και καλύτερη στο εξώφυλλο ενός επιδραστικού περιοδικού όπως θεωρείται διεθνώς το Monocle. Και μάλιστα στην ετήσια έκδοση για τις λεγόμενες «soft powers» του πλανήτη, δηλαδή τις χώρες ήπιας ισχύος, κι επιπλέον μπροστά από τις πραγματικές υπερδυνάμεις στους τομείς της καινοτομίας και της τεχνολογικής επανάστασης, όπως η Νότια Κορέα, η Ελβετία, η Ιαπωνία.
Η έννοια μιας χώρας ως soft power δεν αναφέρεται στη στρατιωτική υπεροχή, στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ή σε πιο συμβατικούς δείκτες οικονομικής ισχύος. Μετράει κυρίως επιδόσεις κρατών σε πιο εκλεπτυσμένους τομείς οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας.
Με λίγα λόγια, η λεγόμενη «ήπια ισχύς» μιας χώρας αφορά κυρίως τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η τεχνολογία, το περιβάλλον, η κοινωνική της συνοχή. Αφορά τον τρόπο που αντιλαμβάνεται κάθε χώρα τον εαυτό της, δηλαδή την εθνική της αυτοπεποίθηση, αλλά και αξίες που θεωρεί ως κοινωνία αδιαπραγμάτευτες. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης και το γεγονός ότι τα πρωτοπαλίκαρά της οδηγήθηκαν στη φυλακή προσθέτουν στην ήπια ισχύ της χώρας μας. Αντιθέτως, ένας server που «σηκώνει» το πρόγραμμα της τηλεκπαίδευσης και διαρκώς «πέφτει» ή η θέα μιας παραλίας ενός νησιού γεμάτης με άχαρα ξενοδοχεία και beach bars αφαιρούν πόντους.
Ο σεβασμός στην παράδοση ενός τόπου θεωρείται ατού για κάθε χώρα. Καλή η πολυπολιτισμικότητα, αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι η στενή σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους ενός τόπου και στην παράδοσή τους εκτιμάται ιδιαίτερα. Θα ρωτήσετε: το βίντεο που προβλήθηκε το Σάββατο το βράδυ στην πρόσοψη του Κοινοβουλίου θα μπορούσε να είναι στο πνεύμα μιας ανερχόμενης soft power; Ξεκάθαρα όχι. Αν ξεπεράσουμε το γεγονός ότι η Βουλή δεν είναι video wall για την προβολή οποιουδήποτε «κοινωνικού μηνύματος», οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι δεν τιμάς τις παραδόσεις σου καταφεύγοντας σε κακόγουστες προχειρότητες που θυμίζουν την αισθητική της 21ης Απριλίου. Τιμάς τις παραδόσεις σου συντηρώντας την πολιτιστική σου κληρονομιά, από την αρχαιότητα μέχρι τις μοντέρνες πολυκατοικίες του ’30, όχι κανιβαλίζοντας όσα εσύ θεωρείς «όσια και ιερά». Δεν είναι θέμα κοσμοπολιτισμού· είναι αυτό που είπαμε νωρίτερα: έχει να κάνει με το πώς βλέπεις εσύ τον εαυτό σου.