Πριν από σαράντα επτά χρόνια, λάμβανε τέλος το πείραμα της μετάβασης από τη δικτατορία σε μιαν ελεγχόμενη και ατελή δημοκρατία, που επωμίστηκε ο Σπύρος Μαρκεζίνης, ένας από τους ευφυέστερους πολιτικούς της προδικτατορικής Ελλάδας. Ο Σπ. Μαρκεζίνης υπερεκτίμησε τα στηρίγματα του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου μέσα στο στράτευμα, υπερεκτίμησε επίσης τις δικές του ικανότητες και υποτίμησε, τέλος, τη δύναμη των αξιωματικών που αντιτάσσονταν στην απεμπόληση των αρχών της «Επανάστασης» από τον Γ. Παπαδόπουλο.
Δεν θα εμπλακώ στον συλλογισμό τού «τι θα γινόταν αν πετύχαινε το πείραμα Μαρκεζίνη», καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις οι απαντήσεις είναι και αναπόδεικτες και αυθαίρετες. Σίγουρα, όμως, τα γεγονότα δεν θα ακολουθούσαν την πορεία που γνωρίζουμε.
Συνέβαλε το Πολυτεχνείο στην πτώση της κυβέρνησης Μαρκεζίνη; Αναμφίβολα, όχι. Κανένα πραξικόπημα δεν σχεδιάζεται μέσα σε μία εβδομάδα. Η ομάδα Ιωαννίδη ξεκίνησε τους σχεδιασμούς της από το καλοκαίρι του 1973, όταν ο Γ. Παπαδόπουλος κατέστησε γνωστό πως ήθελε να προσδώσει στις φιλοδοξίες του έναν, συνταγματικώς, νομιμοφανή μανδύα.
Μήπως συνέβαλε στην πτώση της κυβέρνησης Μαρκεζίνη το γεγονός πως αρνήθηκε στις ΗΠΑ να ανεφοδιάσουν το Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ (6/10/- 24/10/1973) κάνοντας χρήση των στρατιωτικών τους εγκαταστάσεων στην Ελλάδα; Οχι, γιατί οι Αμερικανοί τελικά πήραν αυτό που ζητούσαν, αφού οι αρχηγοί των επιτελείων, εν αγνοία της κυβέρνησης, όπως έχει προκύψει, επέτρεψαν στα αμερικανικά αεροσκάφη να κάνουν χρήση της βάσης της Σούδας και της Ν. Μάκρης. Ο Σπ. Μαρκεζίνης, αμέσως μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, είχε προτείνει τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, ήταν υπέρμαχος των καλών σχέσεων με τη Σοβιετική Ενωση και ήταν ο πρώτος αστός πολιτικός αρχηγός που επισκέφθηκε τη Μόσχα τον Απρίλιο του 1959.
Ηταν εύλογο, ένας πρωθυπουργός με αυτά τα χαρακτηριστικά να αποτελέσει το κόκκινο πανί για τους ακραίους αντικομμουνιστές αξιωματικούς, που αποτελούσαν, σχεδόν από την επομένη του πραξικοπήματος, μια συμπαγή ομάδα που είχε και νασερικές επιρροές.
Η διαφωνία τους με τον Γ. Παπαδόπουλου ήταν σε πολλά επίπεδα και όσο περνούσε ο καιρός εντεινόταν. Ο Σπ. Μαρκεζίνης έπεσε θύμα ενός βολονταρισμού, συνεπεία του υπερεγώ του, και μιας κακής εκτίμησης του συσχετισμού των δυνάμεων εντός του στρατεύματος. Μέσα στην αντιχουντική πλημμυρίδα της Μεταπολίτευσης, αδίκως, αντιμετωπίστηκε ως γραφικός.