Στις 30 Απριλίου 2020, σε τούτη τη στήλη έγραψα ένα κείμενο με τίτλο «Ηθικά διλήμματα την εποχή του Κορωνοϊού». Με τη σημερινή κατάσταση θέλω να επανέλθω στο θέμα γενικεύοντας τα διλήμματα, γιατί πλέον δεν είναι μόνο ηθικά.
• Οικονομικά: Διαβάζω συνεχώς ότι η αντιπολίτευση, μείζων και ελάσσων, ζητά να γίνουν και άλλες ΜΕΘ, να γίνουν και άλλες προσλήψεις προσωπικού, να μονιμοποιηθεί το εποχικό προσωπικό κ.ο.κ. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια έκτακτη κατάσταση. Η υγεία είναι υπεράνω της οικονομίας όπως το διακήρυξε ο πρωθυπουργός στο πρώτο διάγγελμά του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να πάρουμε τέτοια μέτρα που θα υποθηκεύσουν το μέλλον μας, όταν θα έχει περάσει η πανδημία. Σε όλα τα μέρη του κόσμου που αντιμετώπισαν την πανδημία, πήραν έκτακτα μέτρα αλλά όχι μόνιμα μέτρα. Στην Κίνα όπου έκτισαν ένα νοσοκομείο μέσα σε 20 ημέρες, αμέσως μετά τη λήξη του συναγερμού το ξήλωσαν για να μην έχουν έξοδα συντήρησης ενός πλέον άχρηστου νοσοκομείου. Στη Ρωσία μετέτρεψαν προσωρινά ένα παγοδρόμιο σε νοσοκομείο COVID-19, το οποίο θα ξαναγίνει παγοδρόμιο όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Μόνο εδώ κάνουμε αντιπολίτευση με τα λεφτά των φορολογουμένων. «Φτιάχτε χιλιάδες ΜΕΘ». «Να προσληφθούν 15.000 νοσηλευτικό προσωπικό» (Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη). «Να μονιμοποιηθεί το έκτακτο υγειονομικό προσωπικό» (ΚΙΝΑΛ 20/11/2020). Και ύστερα; Υστερα θα αναζητούμε πόρους για να συντηρήσουμε τις ΜΕΘ και να πληρώνουμε τους μισθούς των μονίμων νοσηλευτών. Συνταγή χρεοκοπίας, η οποία μας οδήγησε στα μνημόνια του 2010 και στη 10ετή ταλαιπωρία του κόσμου. Αλήθεια, θυμάται κανείς αυτόν τον σοφό άνθρωπο, Αλέκο Παπαδόπουλο, ο οποίος όταν ήταν υπουργός Υγείας (13/4/2000 – 13/6/2002) δεχόταν συνεχώς εισηγήσεις να κάνει παντού νοσοκομεία με ευρωπαϊκά χρήματα, και τους απαντούσε: «Με τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα τα κτίσουμε, με τι λεφτά θα τα συντηρούμε;». Πόσο δίκαιο είχε; Ακριβώς επειδή είχε δίκαιο βρέθηκε εκτός της πολιτικής σκηνής. Στην Ελλάδα αν δεν είσαι λαϊκιστής δύσκολα επιβιώνεις σαν πολιτικός.
• Εμβολιασμός: Ενας κωμικός ηθοποιός, ο οποίος διετέλεσε βουλευτής και υπουργός στην κυβέρνηση, από την οποία ο καλός Θεός μας βοήθησε να απαλλαγούμε, ανάρτησε στο FB μια φωτογραφία ενός εμβολιαζόμενου και ένα τεράστιο ΟΧΙ σε μαύρο φόντο! Αυτός μπορεί να έχει τις απόψεις του, εγώ και οι υπόλοιποι φορολογούμενοι γιατί να πληρώνουμε για την υγεία αυτού του ανεγκέφαλου, ο οποίος λόγω του επαγγέλματός του (ποιεί ήθος) επηρεάζει πολύ κόσμο;
Ο Δημήτρης Κρεμαστινός, θύμα και αυτός του κορωνοϊού, στις 22 Μαΐου 2016 δημοσίευσε στο «ΒΗΜΑ» ένα άρθρο με τίτλο «Η Δικαιοσύνη, η γρίπη και ο υπουργός». Το κείμενο είναι συγκλονιστικό και αξίζει να το αναζητήσετε γιατί είναι κυριολεκτικά καταπέλτης. Γράφει μεταξύ άλλων: «…Εφέτος σημειώθηκε αριθμός θανάτων ρεκόρ από τη γρίπη, ρεκόρ όλων των προηγούμενων ετών. Ούτε στη μεγάλη πανδημία που απείλησε την ανθρωπότητα χάθηκαν 196 άνθρωποι που χάθηκαν εφέτος. Οι περισσότεροι ήταν άτομα νέας ηλικίας. Παρότι ο εφετινός ιός γρίπης ήταν ο ίδιος με τον ιό της πανδημίας που τα τελευταία χρόνια ενδημούσε στη χώρα, παρότι ο εφετινός χειμώνας ήταν ο ηπιότερος των τελευταίων χρόνων, αντί να παρατηρηθεί ένας αριθμός κρουσμάτων πολύ περιορισμένος, η επιδημία ξέφυγε από κάθε επιτρεπόμενο όριο».
Στη συνέχεια γράφει: «…Είναι απορίας άξιον το πώς δεν κινητοποιείται αυτεπαγγέλτως η Δικαιοσύνη για να μάθει τα ονόματα αυτών των ανθρώπων και να πράξει τα δέοντα κατανέμοντας τις σχετικές ευθύνες όταν για ένα φόνο οποιασδήποτε αιτιολογίας δραστηριοποιείται αυτεπαγγέλτως. Ακόμα και σε ένα οποιοδήποτε πανεπιστημιακό εγχειρίδιο δημόσιας υγείας ο φοιτητής μαθαίνει ότι προκειμένου να τιθασευθεί μια επιδημία η πρόληψη έχει πάντα τον πρώτο λόγο. Η πρόληψη όμως έχει βάση τη σε βάθος και ενδελεχή ενημέρωση του πληθυσμού που σχετίζεται με τα μέτρα προφύλαξης και τον εμβολιασμό. Εφέτος δεν έγινε ούτε η στοιχειώδης ενημέρωση… Ακόμη και το προσωπικό των νοσοκομείων έμεινε ανεμβολίαστο…».
Οι λέξεις-κλειδιά από το παραπάνω απόσπασμα είναι οι 196 θάνατοι (αριθμός διπλάσιος από τον προηγούμενο χρόνο), κυρίως νέων, η ανάγκη αυτεπάγγελτης παρέμβασης της Δικαιοσύνης για φόνους, η έλλειψη ενημέρωσης και κυρίως ο μη εμβολιασμός του πληθυσμού. Είναι εύκολο να φανταστούμε τι θα έγραφε σήμερα ο Δημήτρης Κρεμαστινός για αυτούς που προτρέπουν τον κόσμο να μην εμβολιάζεται. Η Δικαιοσύνη όμως τι κάνει;
• Προσωπικά δεδομένα. Το μεγάλο taboo. Στην Κίνα από όπου μας ήρθε ο ιός, σήμερα δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Εχουν 3 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ενώ εμείς στην Ελλάδα έχουμε ΧΧ / 1 εκατ. και στις ΗΠΑ έχουν ΩΩ / 1 εκατ. Αυτό που έκαναν, αλλά αμφιβάλλω πολύ αν θα το δεχόμαστε εμείς εδώ στη «δημοκρατική» δύση, ήταν η ιχνηλάτηση των κινήσεων όλων των βεβαιωμένων κρουσμάτων μέσω του κινητού τηλεφώνου του ασθενούς. Ετσι είχαν άμεση γνώση για τις περιοχές που επισκέφθηκε ο ασθενής και μπορούσαν να επικεντρωθούν μόνο σε αυτά τα σημεία.
Ιδού λοιπόν το πρώτο μεγάλο δίλημμα. Τι έχει μεγαλύτερη αξία; Η προσωπική μας ιδιωτική ζωή ή η υγεία μας και η υγεία των άλλων;
Τα ίδια έκαναν και στη Νότιο Κορέα (θάνατοι 4 / 1 εκατ.) και ξεμπέρδεψαν τόσο γρήγορα: Οταν κάποιος διαπιστώνεται θετικός στον ιό, αναζητούνται, βρίσκονται, ελέγχονται με τεστ και –αν χρειάζεται– απομονώνονται όλοι όσοι ήλθαν σε επαφή μαζί του. Η χώρα έχει καταφέρει να εντοπίζει έγκαιρα τα δίκτυα πιθανής μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για να γίνει, όμως, αυτό ακολουθούνται πρακτικές δύσκολα ανεκτές σε μία ευρωπαϊκή χώρα, όπως εκτεταμένη χρήση καμερών ασφαλείας στους δρόμους, παρακολούθηση στοιχείων πιστωτικών-χρεωστικών καρτών για αποκάλυψη συναλλαγών κάθε «ύποπτου», παρακολούθηση των διαδρομών του μέσω καταγραφής και ανάλυσης των στοιχείων GPS από τα κινητά τηλέφωνα και τα αυτοκίνητα κ.ά. Αυτές οι πρακτικές έχουν επιτραπεί μέσω αλλαγών στην εθνική νομοθεσία, που δίνει πια προτεραιότητα στην ασφάλεια της κοινωνίας σε σχέση με την προστασία των προσωπικών δεδομένων, κάτι που οι Νοτιοκορεάτες γενικά αποδέχθηκαν. Υπάρχουν ιστοσελίδες και κινητές εφαρμογές (apps) που καταγράφουν ώρα με την ώρα ή ακόμη και λεπτό με λεπτό τις διαδρομές των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων (ποια λεωφορεία πήραν, πότε και σε ποια στάση κατέβηκαν, ακόμη κι αν φορούσαν μάσκα εκείνη τη στιγμή!). Οταν κάποιος πιστεύει ότι «διασταυρώθηκε» με έναν φορέα, επειγόντως καλείται να πάει να κάνει τεστ. Οταν τα περιστατικά αυξήθηκαν αρκετά και δεν είχε τόσο νόημα η ατομική ιχνηλάτηση, οι Αρχές άρχισαν να στέλνουν μαζικά μηνύματα στα κινητά τηλέφωνα για να προειδοποιήσουν ότι ένα νέο κρούσμα εμφανίστηκε σε μία γειτονιά. Οσοι βρίσκονται σε οικειοθελή καραντίνα πρέπει υποχρεωτικά να κατεβάσουν μία εφαρμογή στο κινητό τους, που ειδοποιεί τις Αρχές αν βγουν από το σπίτι τους, ενώ το πρόστιμο είναι έως 2.500 δολάρια.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Clinical Simulation Center του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, με βάση τα στοιχεία των κινητών τηλεφώνων 98 εκατομμυρίων προσώπων, οι ερευνητές έφθασαν στο συμπέρασμα ότι το 80% των κρουσμάτων συνδεόταν με το 10% μόνο των χώρων. Σημαντικό συμπέρασμα. Το ερώτημα για τη μελέτη είναι «πού βρήκαν τα στοιχεία για τα κινητά τηλέφωνα;» Εδώ, κάτι ακούστηκε ότι τα SMS στο 13033 κάπως καταγράφονται και κοντέψαμε να έχουμε πολιτική κρίση.
Ποιο είναι λοιπόν το σωστό; Τα προσωπικά δεδομένα ή η ζωή. Εμείς στη Δύση μάλλον προτιμούμε την ιδιωτικότητα, για τον λόγο αυτό αντιμετωπίζουμε τώρα το δεύτερο χειρότερο κύμα. Είναι όμως σωστό αυτό;
Αντί για απάντηση, σας αφήνω με τα σοφά λόγια του Sir Winston Churchill: «The ugly truth is revealed that fear is the foundation of obedience». Μήπως, λοιπόν, πρέπει να αυξήσουμε τον δείκτη του φόβου, ώστε να επιτύχουμε την απαραίτητη συμμόρφωση;
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.