Το διάστημα που οι πάντες περίμεναν με αγωνία να καταλήξουν οι απανταχού επιστήμονες στην παρασκευή ενός αποτελεσματικού εμβολίου για να δαμαστεί η COVID-19 που ταλαιπωρεί τον πλανήτη, οι φόβοι που διατυπώθηκαν ήταν βασικά δύο: Ο πρώτος αφορούσε την ανάπτυξη εθνικών εγωισμών που θα εκδηλώνονταν με αποκλειστικότητες ή προτεραιότητες εξασφάλισης του εμβολίου από «προνομιούχες» χώρες, ο δεύτερος τον οικονομικό ανταγωνισμό και τα αντίστοιχα οφέλη που θα εξασφάλιζε η εταιρεία που πρώτη θα έφθανε στο ποθητό αποτέλεσμα. Ο πρώτος φόβος μάλλον διασκεδάστηκε, κρίνοντας από τις συμπεριφορές των μεγάλων χωρών· για τον δεύτερο υπάρχει αμφιβολία. Είναι περίεργο το γεγονός ότι, τουλάχιστον στη Δύση, σχεδόν ταυτόχρονα διάφορες εταιρείες έσπευσαν να αναγγείλουν ότι κατασκεύασαν το δικό τους εμβόλιο με πολύ υψηλές πιθανότητες επιτυχίας.
Ο κόσμος δέχθηκε με μεγάλη ανακούφιση την ευχάριστη εξέλιξη, έστω και αν απέχει ακόμη ο γενικός εμβολιασμός των πληθυσμών και τα μέτρα προφύλαξης πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα μέχρι τότε. Από την άλλη πλευρά, είναι σαφές ότι το εμβόλιο έχει μπει και αποτελεί συστατικό της διεθνούς πολιτικής, αλλά και της εσωτερικής σε ορισμένες χώρες. Δεν αποκλείεται καθόλου το τελευταίο να συμβεί και στην Ελλάδα, όταν έλθει η ώρα του εμβολιασμού… Και πάντως, ξεχωρίζοντας απολύτως τα επιστημονικά δεδομένα, τα γεγονότα μιλούν μόνα τους.
Πρώτη η Ρωσία ανακοίνωσε ότι έφτασε στην ανακάλυψη και παρασκευή εμβολίου. Προφανώς πρόωρα, αφού οι δοκιμές δεν είχαν φτάσει στην απαραίτητη τρίτη φάση και ακόμη πιο προφανώς η βιασύνη είχε να κάνει με την προώθηση από πλευράς Πούτιν του διεθνούς κύρους της χώρας του.
Αμεση ήταν η αντίδραση από τη Δύση στο σύνολό της και παραμένει, όμως όχι μόνο για πολιτικούς λόγους, αλλά και για οικονομικούς. Ενδεχόμενη αναγνώριση αξιοπιστίας του ρωσικού εμβολίου θα ήταν πλήγμα για τους φαρμακευτικούς κολοσσούς, παρότι το διεθνούς φήμης ιατρικό περιοδικό Lancet πρόσφερε βήμα για να παρουσιάσουν τη σχετική εργασία τους οι Ρώσοι γιατροί. Δείγμα «μη απόρριψης», κατ’ αρχήν. Ωστόσο, ο Ορμπαν της Ουγγαρίας, που είναι γνωστές οι θέσεις του και οι αντιαπαραθέσεις με τις Βρυξέλλες, αλλά και τα ανοίγματα προς τον Πούτιν, προχώρησε σε ανακοίνωση ότι θα «δοκιμάσει» το ρωσικό εμβόλιο, γεγονός που προκάλεσε την αρνητική αντίδραση της Κομισιόν.
Η Τουρκία τώρα –για την οποία οι ενδείξεις περί απόκρυψης των πραγματικών αριθμών της πανδημίας και των θανατηφόρων συνεπειών της στην επικράτειά της είναι ισχυρότατες– ήλθε σε συμφωνία με την Κίνα για την προμήθεια 10 εκατομμυρίων δόσεων του κινεζικού εμβολίου, σε πρώτη φάση.
Ο εμβολιασμός του πληθυσμού θα ξεκινήσει την 11η Δεκεμβρίου και όλο αυτό δεν είναι πολιτικά τυχαίο. Η απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση συνδυάζεται με θεαματική ανάπτυξη των τουρκοκινεζικών σχέσεων. Σύμφωνα με άρθρο στο αγγλικό περιοδικό Spectator, κινεζικές τράπεζες δάνεισαν στη Τουρκία 3,6 δισ. δολάρια όταν άρχισε η κατρακύλα της λίρας το 2018 και ταυτόχρονα το Πεκίνο δέχτηκε εμπορικές συναλλαγές με τουρκικές εταιρείες σε γουάν. Επίσης, κινεζικό κονσόρτσιουμ χρηματοδότησε με 688 εκατ. δολάρια την κατασκευή της γέφυρας Γιαβούζ Σελίμ στον Βόσπορο, ενώ η Cosco κατέχει το 65% ενός νέου εμπορευματικού σταθμού στην Κωνσταντινούπολη. Από την πλευρά της η Αγκυρα όχι μόνον έπαυσε να ενδιαφέρεται για την τύχη των «δικών» της Ιουγούρων –που ο Μπάιντεν επαναφέρει τώρα στην ατζέντα των αμερικανοκινεζικών σχέσεων–, αλλά στο πλαίσιο συμφωνίας περί αμοιβαίας έκδοσης καταζητουμένων, που υπέγραψε το 2017, συνέλαβε εκατοντάδες Ιουγούρους που είχαν καταφύγει στην Τουρκία. Δεν είναι τυχαία λοιπόν η αγορά κινεζικών εμβολίων.
Και ερχόμαστε στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου ο Τζόνσον αποφάσισε εσπευσμένα να αγοράσει δόσεις του εμβολίου της Pfizer για να εμβολιάσει ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της χώρας του με ευθύνη των γιατρών. Για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, αλλά και για να αποδείξει, παραμονές ολοκλήρωσης του Brexit, ότι εκτός Ευρώπης το Ηνωμένο Βασίλειο αποφασίζει και φροντίζει ταχύτερα από την Ε.Ε. τους πολίτες του. Αντίστοιχα στις ΗΠΑ, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η δήλωση τριών πρώην προέδρων, του Κλίντον, του Μπους και του Ομπάμα, αλλά και του Μπάιντεν, ότι θα εμβολιασθούν δημοσίως μόλις διατεθεί το εμβόλιο, εντάσσεται στην αντι-Τραμπ στάση τους. Πέρα από τη διάθεσή τους να δώσουν το «καλό παράδειγμα» βεβαίως, ιδιαίτερα στους οπαδούς του σημερινού προέδρου.