Κάθε έντονη νεροποντή φέρνει σταθερά στο προσκήνιο τα εκατοντάδες μπαζωμένα ρέματα, τους θαμμένους κάτω από μπετόν ποταμούς της Αττικής από τις γενεές των αμετανόητων χειρωνάκτων της τεχνητής δημιουργίας. Μόνο 50 από τους 700 χειμάρρους του λεκανοπεδίου δεν έχουν επιχωματωθεί. Δεν διαρρέεται η Αθήνα από έναν πλατύ ποταμό, όπως άλλες μητροπόλεις, όμως στα σπλάχνα της, κάτω από δρόμους και κτίρια, κάτω από την Αλεξάνδρας, τον Αρειο Πάγο, τη Σταδίου, τη Ριζάρη, την Εθνική Πινακοθήκη, το Μοναστηράκι, τη Συγγρού ρέουν ποτάμια και ρυάκια, που φουσκώνουν κι αυτά. Ενώ τα αστικά όμβρια ύδατα, που άλλοτε απορροφούσε το έδαφος κατά 80%, τώρα χύνονται ορμητικά πάνω σε αδιαπέραστες επιφάνειες και μας πνίγουν.
Δεν ήταν μόνο η Αθήνα που περιόρισε, μετέβαλε, εξαφάνισε τη ροή των ποταμών της, για να διαχειριστεί τη μετατροπή τους σε ανοιχτούς οχετούς, να καλύψει τη ρύπανση, τις οσμές, να οχυρωθεί ενάντια στις πλημμύρες, να εξαπλωθεί ανεμπόδιστα αψηφώντας τη δύναμη και τους ρυθμούς του υδάτινου στοιχείου, που μεταβάλλεται, μετουσιώνεται, ανακυκλώνεται και συντηρεί τον Γαλάζιο Πλανήτη. Αλλά είναι από τις λίγες που δεν έχουν δρομολογήσει ένα μικρό έστω έργο αποκάλυψης, εντός του άστεως, του εγκλωβισμένου νερού.
Είναι γνωστά τα τρία ποτάμια της Αθήνας, που δεν καθορίζουν πια την παράδοση και την υπόστασή της, έχουν καταποντιστεί στην ίδια τους την απουσία. Ο Κηφισός, στα δυτικά, που διατρέχει δέκα περιοχές από τα ριζά της Πεντέλης και της Πάρνηθας ώς τον Φαληρικό Ορμο, άλλοτε εκπάγλου καλλονής ποτάμι αναψυχής, εστία δροσιάς στο Κεφαλάρι Κηφισιάς, και όχι μόνο, υπέστη δύο φάσεις υποβάθμισης. Μεταπολεμικά, μετατράπηκε σε ανοιχτό αγωγό λυμάτων, με την αυθαίρετη εγκατάσταση στις όχθες του βιοτεχνιών, κτισμάτων και παραπηγμάτων. Προ-ολυμπιακά, εγκιβωτίστηκε για τη δημιουργία αυτοκινητόδρομου, από τη Νέα Φιλαδέλφεια έως τις εκβολές του. Ο Ιλισός, στα ανατολικά, πήγαζε από τον Υμηττό, παρέρρεε τον Αρδηττό και τον λόφο των Μουσών και, στον Ταύρο, εξέβαλλε στον Κηφισό. Στον Μεσοπόλεμο η ροή του εξετράπη, ώστε να εκβάλλει στον Φαληρικό Ορμο. Σταδιακά καλύφθηκε και από το ’60 κυλάει κάτω από τη Μιχαλακοπούλου, Β. Κωνσταντίνου, Β. Αλεξάνδρου, Καλλιρρόης, Χαροκόπου, Χαμοστέρνας, Π. Τσαλδάρη, Λ. Συγγρού. Στα τελευταία του χιλιόμετρα ρέει επιφανειακά ανεπένδυτος. Ο Ηριδανός εκκινούσε από τις νότιες πλαγιές του Λυκαβηττού, διέρρεε την αγορά (κατά τις εργασίες του μετρό σε Σύνταγμα και Μοναστηράκι αποκαλύφθηκαν τμήματα της αρχαίας κοίτης του) και χυνόταν στον Ιλισό. Μετατράπηκε σε υπόνομο ήδη από τον Αδριανό. Σήμερα ορατό είναι μόνο μικρό μέρος της κοίτης του στον αρχαιολογικό χώρο Κεραμεικού. Λησμονημένα κυλούν στα έγκατα της πρωτεύουσας θρυλικά ρέματα. Ο Βοϊδοπνίχτης κάτω από την Ακαδημίας, ο Κυκλοβόρος κάτω από την Κοδριγκτώνος και τη Μάρνη, ο Ελασσών κάτω από το Παγκράτι, το Διαβολόρεμα κάτω από τους Αμπελοκήπους, ο Ποδονίφτης κάτω από τη Λ. Κηφισίας, τον Περισσό…
Τμήματα του Κηφισού, του Ιλισού και ρεμάτων θα μπορούσαν να αναπλαστούν ή να αποκαλυφθούν – αποξηλώνοντας λεωφόρους; Αλλού έχει συμβεί. Σε πολλές πόλεις του κόσμου, ποτάμια-ανοιχτοί αγωγοί λυμάτων απορρυπάνθηκαν και οι όχθες τους αναπλάστηκαν. Στη Σιγκαπούρη, τα τσιμεντένια τοιχώματα των καναλιών, ανοιχτών οχετών, έδωσαν τη θέση τους σε δενδροφυτεμένα πρανή. Ποτάμια που είχαν θαφτεί κάτω από αυτοκινητοδρόμους και σκυρόδεμα αποκαλύφθηκαν, χωρίς κανένα φόβο συνενοχής με την ψευδαίσθηση του θαύματος. Στη Σεούλ, 5 χλμ. οδοστρώματος αφαιρέθηκε και φανερώθηκε ο Τσεονγκιτσούν, το ίδιο και στη Νέα Υόρκη ο Σο Μιλ. Ρέματα και ποταμοί σε Λονδίνο, Λος Αντζελες, Μαδρίτη, Βιέννη, Βουκουρέστι, Λειψία, Οσλο, Ααρχους, Φεζ επανεμφανίστηκαν μέσα στον αστικό ιστό. Τα οφέλη πολλά. Οι πόλεις απέκτησαν πόλους αναψυχής, το οικοσύστημα εμπλουτίστηκε, η ρύπανση μειώθηκε, το μικροκλίμα βελτιώθηκε, τα όμβρια βρήκαν ασφαλή διέξοδο, επέστρεψαν αποδράσαντες στα προάστια.
Η Αθήνα δεν αναπτύχθηκε δίπλα σε έναν Σηκουάνα, Τάμεση, Δούναβη, Τίβερη, Βόλγα, Νείλο, Τίγρη, Χάντσον, Ρίο ντε λα Πλάτα… Διέθετε όμως υδάτινες αρτηρίες, που της παρείχαν όλα τα αγαθά του νερού, την ευφορία της ροής του, τους ήχους, τις λάμψεις, την εξαγνιστική αγαθοποιό του διαύγεια.
Εκτρέπουμε το υδάτινο στοιχείο, το υπογειοποιούμε, το ρυπαίνουμε, το μετατρέπουμε από ζων ύδωρ σε βιομηχανικό προϊόν ή απόβλητο. Εκείνο, όμως, ευτυχώς, αναμένοντας να αρθεί στα πατρογονικά ύψη του, εξακολουθεί να ζωοδοτεί, να εξαγνίζει, να καθρεφτίζει το νερό των ονείρων.