Δημοσιεύθηκε προχθές στη Wall Street Journal ένα άρθρο για την κυρία Τζιλ Μπάιντεν, του οποίου κάποιοι χαρακτηρισμοί προς το πρόσωπό της θεωρήθηκαν σεξιστικοί. Και προκλήθηκαν αντιδράσεις.
Δεν θα εμπλακώ στη συζήτηση εάν όντως οι συγκεκριμένοι χαρακτηρισμοί είναι σεξιστικοί. Εκείνο που θα σχολιάσω είναι το γεγονός πως εξαιτίας των περιορισμών που επιβάλλει το κίνημα του «πολιτικώς ορθού» στην ελευθερία του λόγου, η κριτική γίνεται πλέον δύσκολη και επικίνδυνη ενασχόληση. Οι λέξεις «σεξισμός», «ρατσισμός», «ομοφοβία», «ισλαμοφοβία» έχουν κατακλύσει τη ζωή μας, υψώνοντας εμπόδια στην ελεύθερη έκφραση γνώμης. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, η διασταλτική ερμηνεία των νοημάτων αυτών των λέξεων οδηγεί στη φίμωση όλων όσοι θέλουν να ασκήσουν κριτική σε πρόσωπα και καταστάσεις, που έτσι ουσιαστικά μπαίνουν στο απυρόβλητο.
Με απλά λόγια, κάθε κριτικό σχόλιο για μια γυναίκα δεν είναι σεξισμός ούτε κάθε αναφορά στα προβλήματα που προκαλούν οι μετανάστες στις τοπικές κοινωνίες είναι ρατσισμός. Το «πολιτικώς ορθό» –του οποίου μία πτυχή είναι ο σεξισμός– τείνει να αλλοιώσει τις συμπεριφορές των ανθρώπων, καθώς αυτός που φλερτάρει, αυτός που επιθυμεί να ζήσει την περιπέτεια της ερωτικής κατάκτησης, μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να βρεθεί κατηγορούμενος για σεξουαλική παρενόχληση. Με όλες αυτές τις υπερβολές, χάνονται –ή καθίστανται ιδιαίτερα επικίνδυνες– απολαύσεις που γλυκαίνουν και αναζωογονούν την καθημερινότητά μας.
Προφανώς και υπάρχουν φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης, υπό την έννοια πως το άτομο που την ασκεί βρίσκεται σε μια εξουσιαστική σχέση με το άτομο που την υφίσταται. Αν δεν υπάρχει αυτή η εξουσιαστική σχέση, δεν υπάρχει και σεξουαλική παρενόχληση. Υπάρχει απλώς η ερωτική επιθυμία που ορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις από την εποχή του Αδάμ και της Εύας. Και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει η απόρριψη ή η συναίνεση. (Προς ενημέρωση των φεμινιστριών, έγραψα τα ονόματα των Πρωτόπλαστων με αλφαβητική σειρά.)
Ενα σύνηθες επιχείρημα που επικαλούνται αυτοί που αναφέρονται στον «σεξισμό» είναι το κλισέ: «Αυτό δεν θα είχε ειπωθεί ή γραφτεί ποτέ για άντρα». Η κοινή λογική λέει πως ένα προσβλητικό σχόλιο που αφορά, π.χ., την εξωτερική εμφάνιση κάποιου, είναι εξίσου προσβλητικό είτε αφορά άντρα είτε γυναίκα. Τελικά, εξαιτίας του «πολιτικώς ορθού», τα όρια μεταξύ κριτικής, σεξισμού και μισογυνισμού έχουν καταστεί πλέον δυσδιάκριτα.