Είναι μεγάλη η πίεση προς την Αθήνα για να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές με την Τουρκία. Το ερώτημα είναι εάν υπάρχει αντικείμενο προς διερεύνηση, καθώς οι θέσεις και των δύο πλευρών είναι σαφείς και δραματικά αποκλίνουσες. Ως γνωστόν, η Ελλάδα αναγνωρίζει ως μόνη ελληνοτουρκική διαφορά την υφαλοκρηπίδα, ενώ πριν από λίγες ημέρες από το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας κυκλοφόρησε ένα δελτίο στο οποίο καταγράφονται, με σαφήνεια, οι πέντε κατηγορίες θεμάτων στις οποίες εντοπίζονται οι διαφορές των δύο μερών από την οπτική της Τουρκίας. Συνεπώς, θα διερευνήσουμε αν μπορούμε να συμβιβάσουμε τα ασυμβίβαστα. Διάλογος για τον διάλογο.
Με άλλα λόγια, εμείς κάνουμε πως κουβεντιάζουμε και η διεθνής κοινότητα κάνει πως εφησυχάζει. Τι νόημα έχει να συζητούν δύο πλευρές όταν όλοι γνωρίζουν πως η όλη διαδικασία είναι προσχηματική και όλοι γνωρίζουν πως τελικά δεν θα υπάρξει συμφωνία; Και μόνο το γεγονός πως μέσα σε σαράντα πέντε χρόνια η Τουρκία διεύρυνε τόσο πολύ την ατζέντα των απαιτήσεών της, αποδεικνύει την κακοπιστία της και το προδιαγεγραμμένο αδιέξοδο.
Μέχρι το 1996, ως μόνη διαφορά και οι δύο πλευρές θεωρούσαν την υφαλοκρηπίδα, στη συνέχεια προέκυψαν οι γκρίζες ζώνες, εν συνεχεία ο εναέριος χώρος και η αποστρατιωτικοποίηση 23 νησιών· δηλαδή, ζητήματα που αγγίζουν όχι πλέον κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά κυριαρχία.
Είναι νομίζω αυταπόδεικτο πως όταν προσέρχεσαι σε μια διαδικασία διαλόγου με αντικείμενο το τι θα δώσεις, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί διαπραγμάτευση. Και είναι επιεικώς αφελές να υποστηρίζει κάποιος ότι αν ικανοποιήσουμε τις τουρκικές απαιτήσεις, θα έχουμε ειρήνη στην περιοχή μας. Τα αποστρατιωτικοποιημένα νησιά θα βρίσκονται σε μόνιμη κατάσταση ομηρίας, το ίδιο και η πατρίδα μας. Τι πολιτική να ασκήσει η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση όταν θα γνωρίζει πως η Τουρκία με δέκα ελικόπτερα και δέκα φουσκωτά θα μπορεί να καταλάβει το οποιοδήποτε νησί; Πλήρης φινλανδοποίηση.
Αλλωστε, οι πέντε ενότητες των τουρκικών απαιτήσεων ήρθαν για να μείνουν. Και να κάνουμε παραχωρήσεις, π.χ., στον εναέριο χώρο και στη δικαιοδοσία έρευνας – διάσωσης, τις σχέσεις των δύο κρατών θα εξακολουθούν να επιβαρύνουν οι άλλες απαιτήσεις στις οποίες δεν υποχωρήσαμε.
Αυτό που μας απομένει είναι να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε τις καινούργιες συμμαχίες μας και να προετοιμαζόμαστε για κάθε ενδεχόμενο.