Λέμε ότι τη φανέλα «την ιδρώνει». Ή, ακόμη καλύτερα, «τη ματώνει». Είτε φοριέται έσω, είτε σκέτη, ψάχνουμε πάντα στη φανέλα κάτι πιο εσωτερικό από το ίδιο το ένδυμα. Ψάχνουμε στο ύφασμα τις εκκρίσεις κάποιου φρονήματος.
Ετσι και στην εικόνα του εμβολιαζόμενου Τσιόδρα: το μάτι της ημιέγκλειστης κοινότητας είδε το φανελάκι σαν βαμβακερό καμβά για φαντασιακές προβολές.
Κάποιοι είδαν την ανάμνηση της παλιάς θαλπωρής – το κασκορσέ της γιαγιάς (φόρα το να μην κρυώσεις· φόρα το γιατί θα ιδρώσεις). Είδαν το δεύτερο, λευκό δέρμα του λαϊκού πατέρα ή παππού, το αξεχώριστο από το τριχωτό στήθος, τα καλοκαίρια στην αυλή.
Αλλοι είδαν στο ρούχο την αφορμή να χλευάσουν την ανεπίτρεπτη για δημόσιο πρόσωπο ατημελησία. Ηταν οι ίδιοι που θα αντιμετώπιζαν τυχόν επισημότητα σαν υστερόβουλα επιτηδευμένη σκηνοθεσία.
Πάνω σε έναν παιδαγωγό που οφείλει την επικοινωνιακή του υπεραπήχηση στο γεγονός ότι δεν «κάνει επικοινωνία» –ότι παραμένει έκδηλα αδαής για τα κόλπα των επαγγελματιών της πειθούς– το αποκαλυφθέν μπαμπαδο-εσώρουχο λειτούργησε συμβολικά σαν άμφιο δημοκρατικότητας: Η επιστημονική αυθεντία που διαποίμανε το έθνος στη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση του τελευταίου αιώνα δεν έχει ανάγκη το ιερατικό σχήμα. Δεν στέκεται σε άμβωνα.
Η αυθεντία αυτή είναι όπως την είχαμε καταλάβει: δικιά μας. Χωρίς απόσταση. Ασημάδευτη από υποψίες για αθέατα κίνητρα. Ασκηνοθέτητη. Αναγγέλλει έτσι ότι το μεγάλο επιστημονικό επίτευγμα προορίζεται για ταπεινά μπράτσα. Για όλα τα μπράτσα.
Αν υπάρχει τέτοια σημειολογία, δεν είναι βέβαια πανάκεια. Η συμβολή του Τσιόδρα –και κυρίως η αθέλητη συμβολή του όταν ασκεί επιρροή μάλλον με το υπόδειγμά του παρά με τις καταστρωμένες του παραινέσεις– δεν αρκεί για να επιτύχει με την ταχύτητα που απαιτείται ο εμβολιασμός. Θα χρειαστεί διοικητική επάρκεια και εμψυχωτική επιτηδειότητα ώστε να μη μείνει οξυγόνο για την καχυποψία.
Το υγειονομικό κλίμα των Χριστουγέννων, πάντως, αφήνει το εγχείρημα ακόμη πιο αμφίρροπο από πριν. Η εικόνα των γεμάτων δρόμων –και των γεμάτων σπιτιών– φαίνεται να ήταν το αποτέλεσμα μιας προμελετημένης ανοχής.
Ηταν προϊόν του συνειδητού ψυχοπολιτικού υπολογισμού ότι, αν δεν ανοίξει τώρα λίγο η βαλβίδα, κινδυνεύουν να μην απομείνουν ψυχικά αποθέματα για να διανυθεί το επόμενο τρίμηνο, που μάλλον θα είναι και το δυσκολότερο από την αρχή της πανδημίας.
Χλωμός, ο εορταστικός βίος εκτυλίσσεται με βάση ένα σοβιετικού τύπου άγραφο συμβόλαιο του κράτους με τους πολίτες: αυτοί κάνουν ότι μας επιτηρούν και εμείς κάνουμε ότι επιτηρούμαστε. Αυτοί προσποιούνται ότι μας κλείνουν· και εμείς προσποιούμαστε ότι κλεινόμαστε. Καραντίνα και επιείκεια. Πατερναλισμός με φανελάκι.
Σωτήρης Τσιόδρας: Καμβάς
1' 53" χρόνος ανάγνωσης
