Αποτυχία; Οχι, ευχαριστώ

3' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πρώτο κείμενο της χρονιάς είναι για τη λογοτεχνία. Για να υπογραμμίσω την επιτυχία ξεκινώ από την απόρριψη. Είναι πολύ της μόδας τελευταία, δεκάδες βιβλία γράφονται για το πώς η αποτυχία μάς ενδυναμώνει και μας κάνει ανθεκτικούς. Να αποτυγχάνεις τακτικά για να χτίζεις χαρακτήρα! Για μένα δεν έχει κανένα θετικό η απόρριψη. Eίναι αυτό που είναι, συχνή και περιττή, απλώς χάσιμο χρόνου. Κάποτε, είχε το θετικό ότι μπορούσες να κλειστείς τρεις μέρες σπίτι για να την εμπεδώσεις, να πίνεις μοναχικά νιώθοντας άσχημα με τον εαυτό σου. Αλλά η κοινωνία δεν σου επιτρέπει ούτε αυτή τη χαρά. Πλέον, πρέπει να λες στον εαυτό σου ότι την επόμενη φορά θα αποτύχεις καλύτερα και αξιοπρεπώς, δηλαδή νηφάλια.

Το «Shuggie Bain» του πρωτοεμφανιζόμενου Ντάγκλας Στιούαρτ πραγματεύεται μια ιστορία αλκοολισμού, φτώχειας και αγάπης στη Γλασκώβη του 1980, πήρε το φετινό βραβείο Μπούκερ, αφού πρώτα το αρνήθηκαν τριάντα δύο εκδότες (αναμένεται από τις εκδόσεις Μεταίχμιο τον Ιούνιο). Δεν είναι η πρώτη φορά κατά την οποία ένα καλό βιβλίο περνάει δεκάδες φορές απαρατήρητο μέχρι να πέσει στα κατάλληλα χέρια ενός πιο διορατικού επαγγελματία αναγνώστη. Είναι μάλλον ο κανόνας, σε κάθε εκδοτική επιτυχία υπάρχει μια μεγάλη ουρά εκδοτών που έσπευσαν να το απορρίψουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις γνωρίζουμε και το όνομα εκείνου που το απέρριψε και έτσι μένει στην ιστορία ένα όνομα για ένα μεγάλο λάθος. Το «Περηφάνια και προκατάληψη» χρειάστηκε δεκαέξι χρόνια για να βρει αναγνωστικό κοινό και οι «Δουβλινέζοι» του Τζέιμς Τζόις εννιά. Οι διαδοχικές αρνήσεις στον Ουίλιαμ Γκόλντινγκ ευθύνονται για τα ψυχοσωματικά προβλήματά του, παρότι «Ο Αρχοντας των μυγών» βρήκε εκδότη και ο ίδιος πήρε το ύψιστο βραβείο ανθεκτικότητας, το Νομπέλ. Αντιλαμβάνομαι ότι οι εκδότες δεν βρίσκονται εκεί για να μας υποστηρίζουν πρακτικά και ψυχολογικά. Το ιδανικό θα ήταν να γεμίζουν τον τραπεζικό λογαριασμό και να μας λούζουν με επαίνους. Απλά πράγματα που δεν γίνονται. Αντιλαμβάνομαι επίσης ότι ένα χειρόγραφο μπορεί να μη συμβαδίζει με τα γούστα του κάθε εκδότη ή τις ικανότητες του επαγγελματία αναγνώστη, καθώς «κάθε κείμενο είναι ένα τεμπέλικο μηχάνημα που θέλει και οι αναγνώστες να κάνουν ένα μέρος της δουλειάς», σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Εκο στις «Εξομολογήσεις ενός νέου μυθιστοριογράφου» (εκδ. Πατάκη).

Η εξής εικόνα πρέπει να έχει μείνει αποτυπωμένη στον υπεύθυνο του εκδοτικού οίκου Constable and Robinson: τα μεσάνυχτα της 20ής Ιουλίου του 2007 η ουρά ακόμα και για τα αγγλικά δεδομένα ξεπερνούσε κάθε προσδοκία και σε μήκος κάθε προηγούμενη. Η κυκλοφορία του έβδομου και τελευταίου βιβλίου του Χάρι Πότερ ήταν γεγονός. Η υπόθεση κρατήθηκε ως επτασφράγιστο μυστικό από τον εκδότη και τους υπαλλήλους του οίκου Bloomsbury, μια τακτική σιγής που επιφυλάσσεται στα κρατικά μυστικά και στους χημικούς παράγοντες. Για τις επόμενες τρεις υγρές μέρες, σε ασυνήθιστες για την εποχή κλιματολογικές συνθήκες, ο κόσμος στρατοπέδευε ντυμένος με τα αξεσουάρ του μάγου έξω από τα βιβλιοπωλεία για να αποκτήσει ένα αντίτυπο. Οταν εντέλει οι πόρτες άνοιξαν, επικράτησε πανικός, ένα αλαφιασμένο πλήθος εισέβαλε αρπάζοντας από τη στοίβα, από τα ράφια, απ’ όπου έβρισκε ένα αντίτυπο. Μέσα σε 24 ώρες πουλήθηκαν τρία εκατομμύρια βιβλία. Για πρώτη φορά παγκοσμίως μια συγγραφέας, η Τζ. Κ. Ράουλινγκ αποθεώθηκε, μια ροκ σταρ που ανέβασε στη σκηνή τη νεανική λογοτεχνία. Επιπλέον, είναι το μοναδικό βιβλίο με ιατρικές προεκτάσεις όπως αποδεικνύουν τα στατιστικά. Στο νοσοκομείο της Οξφόρδης εισάγονται για ατυχήματα 67 παιδιά τα Σαββατοκύριακα. Μόνο δύο ημέρες αποτελούν εξαιρέσεις με τις κλήσεις για παροχή πρώτων βοηθειών να πέφτουν στις 36. Η 21η Ιουνίου του 2003 και η 16η Ιουλίου του 2005, οι οποίες συνέπιπταν με την κυκλοφορία του πέμπτου και έκτου τόμου του Χάρι Πότερ. Η ανάγνωση κάνει καλό στην υγεία.

Η σκηνή μιας συντριβής προκαλεί φαντάζομαι ανεξίτηλη ταραχή σε κάθε εκδότη όταν λίγα χρόνια πριν είχε την ευκαιρία να εκδώσει ένα best seller αλλά δεν την άρπαξε και αντ’ αυτού επέλεξε και έστειλε την επιστολή «λυπούμαστε που φτάσαμε επιφυλακτικά στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούμε να εκδώσουμε το βιβλίο σας με εμπορική επιτυχία». Αυτό ταιριάζει με τα λόγια του Ντάγκλας Στιούαρτ που δήλωσε ότι το «Shuggie Bain» αποκηρυσσόταν από τον εκδοτικό φόβο να διακινδυνεύσουν. Ποιος θα μπορούσε να ταυτιστεί με εθισμό, ανέχεια και εργατικές πολυκατοικίες στη Σκωτία της Θάτσερ; Εάν υπάρχει τραύμα, ο καλύτερος τρόπος να διοχετευθεί είναι η τέχνη, μόνο αυτή εξεγείρεται στη μοίρα. Το αναγνωστικό κοινό είναι πάντα έτοιμο να υποδεχθεί διαφορετικές εμπειρίες όταν είναι καλογραμμένες, αληθινές και συνδυάζονται τα αταίριαστα, πόνος και χιούμορ μαζί. Αρκεί οι εκδότες να αγνοήσουν τους λογιστές και να αναλάβουν το ρίσκο. Ουδείς γνωρίζει τη συνταγή επιτυχίας. «Υπάρχουν τρεις βασικοί κανόνες για τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος. Δυστυχώς, κανείς δεν τους γνωρίζει», είπε ο Σόμερσετ Μομ.
 
* Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και ζει στο Λονδίνο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή