«Ο Όμηρος είναι σκουπίδι»

3' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Διεκόπη η διδασκαλία του Ομήρου σε σχολείο της Αμερικής διότι ο Οδυσσέας θεωρείται σεξιστής. Διαβάζω την είδηση και δεν εντυπωσιάζομαι, για να είμαι ειλικρινής. Μια ανάρτηση στο fb προειδοποιεί ότι η είδηση είναι ψευδής. Ομως έρχεται δημοσίευση της Wall Street Journal να την επιβεβαιώσει. Καθηγήτρια υπερασπίζεται την καθαρότητα της νεοσκέψης. «Να σταματήσουμε να διδάσκουμε όσα κείμενα προβάλλουν τον ρατσισμό, τον σεξισμό, τον αντισημιτισμό και άλλες μορφές μίσους». Απ’ τον Ομηρο ώς τον Σκοτ Φιτζέραλντ. «Ο Ομηρος είναι σκουπίδι». Οσο για τον Σαίξπηρ: «Αν τον αθωώσεις παραδέχεσαι ότι η ακαδημαϊκή υπεροχή αθωώνει τη ρητορική του μίσους». Ασε την ταύτιση της δημιουργικής με την ακαδημαϊκή υπεροχή, χαρακτηριστικό του πουριτανισμού της νεοσκέψης. Ο Σαίξπηρ έγραψε τον «Οθέλλο», τον «μαύρο της Βενετίας», έγραψε και τη «Στρίγγλα που έγινε αρνάκι». Είναι και ο τρόπος που παρουσιάζει τις κόρες του Λιρ. Ο Σαίξπηρ είναι χειρότερος σεξιστής κι από τον Ομηρο, που παρουσιάζει την Πηνελόπη πιστή στον Οδυσσέα, ενώ αυτός έκανε τα αίσχη με την Κίρκη και την Καλυψώ. Είναι να μην αρχίσεις να ψάχνεις. Αν αρχίσεις δεν τελειώνεις. Συμπέρασμα του αρθρογράφου της WSJ: «Οι μωροί επελαύνουν. Δεν είναι πλειοψηφία. Ομως κανείς δεν τους αντιστέκεται».

Εχω κατά καιρούς ασχοληθεί με την ασθένεια της πολιτικής ορθότητας. Με την προσπάθεια ακύρωσης των πολιτισμικών παραμέτρων του παρόντος από όσους είναι αρκούντως αμόρφωτοι ώστε να μην κατανοούν πως αυτές είναι αποτέλεσμα της Ιστορίας μας. Μιας Ιστορίας γεμάτης με αίμα και λάσπη, παλινωδίες και συγκρούσεις. Κι αυτό είναι το μεγαλείο του δυτικού πολιτισμού. Δεν βρήκε τίποτε έτοιμο. Ο,τι οικοδόμησε το κατάφερε επεξεργαζόμενος τα υλικά της ανθρώπινης φύσης. Ακόμη και τα τούβλα. Την ανθρώπινη μωρία. Ο Ομηρος ή ο Σαίξπηρ δεν είναι διακοσμητικά στοιχεία, όπως αντιμετωπίζουν οι ηλίθιοι τη λογοτεχνική δημιουργία. Αυτοί, αναδεικνύοντας τη φύση του ανθρώπινου σύμπαντος δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την επεξεργασία της. Χωρίς τη Μήδεια του Ευριπίδη δεν θα είχε αναπτυχθεί ο φεμινισμός, όπως δεν αναπτύχθηκε σε όσους πολιτισμούς, όπως το Ισλάμ, αγνοούν τη Μήδεια του Ευριπίδη.

Σήμερα όμως θέλω να μιλήσω για εμάς. Ξεκινάει το έτος του εορτασμού των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Κοινώς γιορτάζουμε την εθνική μας ταυτότητα όπως αυτή εκφράζεται στα όρια του κράτους που ονομάζεται Ελλάς. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, ήρθε ο καιρός να ομολογήσουμε ότι συστατικό στοιχείο της σύνθεσης του κράτους με το έθνος υπήρξε η σχέση μας με αυτόν τον πολιτισμό που όλος ο κόσμος αποκαλεί «ελληνικό». Η σχέση είναι υπαρξιακή. Οποιαδήποτε απόπειρα απαξίωσης αυτού του πολιτισμού θα ενεργοποιούσε τα αντανακλαστικά μας.

Ομως η φωνή μας είναι αδύναμη. Οχι επειδή είμαστε μια μικρή χώρα χαμένη κάπου στην απέραντη Δύση. Το πρόβλημά μας είναι ότι δεν έχουμε καταφέρει μέσα σ’ αυτά τα διακόσια χρόνια να μετατρέψουμε τη σχέση μας μαζί του σε ορμή δημιουργίας. Ούτε πώς να τον διδάξουμε στα παιδιά μας ξέρουμε, όπως δεν ήξεραν κι οι δάσκαλοί μας να τον διδάξουν σε εμάς. Από γενιά σε γενιά η σχέση μας μαζί του μαραζώνει. Η ηλίθια Αμερικανή που αποκαλεί τον Ομηρο «σκουπίδι» επειδή είναι σεξιστής, συναντά τον Ελληνάκο έφηβο. Και του δίνει ένα επιχείρημα. Βαριέται κι αυτός τον Ομηρο επειδή ο ίδιος αισθάνεται άνθρωπος του καιρού του.

«Τα πρώτα διακόσια χρόνια είναι δύσκολα». Είναι ο τίτλος του τελευταίου δοκιμίου μου. Μέσα σ’ αυτά τα δύσκολα διακόσια χρόνια πολλά πετύχαμε και σε άλλα τόσα αποτύχαμε. Πετύχαμε να εντάξουμε στον χάρτη περιοχές που διπλασίασαν την αρχική επικράτεια. Η Ελλάδα που έχουμε στον νου μας δεν έχει σχέση με τη χώρα που είχε στο μυαλό του ο Μιαούλης ή ο Κολοκοτρώνης. Πετύχαμε να βρούμε μια θέση ανάμεσα στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη. Ομως δεν καταφέραμε να λύσουμε το σύνδρομο που μας συνδέει με το συλλογικό μας «υπερεγώ». Αυτή την αρχαιότητά μας που εξακολουθεί να μας καταπιέζει ενώ τη θυμόμαστε στα δύσκολα.

Θα μπορούσε να είναι ένα από τα κεντρικά θέματα των εορτασμών για τα διακόσια χρόνια. Σε καιρούς που ο δυτικός πολιτισμός κινδυνεύει από τη νεοσκέψη της πολιτικής ορθότητας και του πουριτανισμού της, η μικρή Ελλάδα θα μπορούσε να εμφανιστεί ως γραμμή άμυνας. Αν είχε φροντίσει να εξοπλισθεί. Θα μου πείτε με τα «αν» δεν γίνεται δουλειά.

Απλώς λέω ότι η επέτειος των διακοσίων ετών είναι μια ευκαιρία για να επανεξετάσουμε την υπαρξιακή σχέση μας με αυτή την περίφημη αρχαιότητα, μέσω της οποίας ορίζεται και η σχέση μας με την Ευρώπη, άρα με τον σύγχρονο κόσμο. Ολα είναι σχετικά, θα μου πείτε. Θα το δεχτώ. Το μόνο που δεν μπορώ να δεχτώ είναι ότι η αξία του Ομήρου είναι σχετική επειδή ο Οδυσσέας ήταν σεξιστής.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή