Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τον πρόεδρο Τραμπ στον Λευκό Οίκο να τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση παρακολουθώντας τα επεισόδια στο Καπιτώλιο. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που πριν από λίγες ημέρες πότε παρακαλούσε και πότε απειλούσε υψηλόβαθμο στέλεχος των Ρεπουμπλικανών, υπεύθυνο για τις εκλογές της πολιτείας της Τζόρτζια, να του βρει 11.780 ψήφους, όσες χρειαζόταν για να ανατρέψει το αποτέλεσμα στην πολιτεία του αμερικανικού Νότου· αρνούμενος μέχρι την τελευταία στιγμή να αποδεχθεί την ήττα του. Ηταν αναμενόμενο ότι θα έφτανε στα άκρα.
Είναι εκείνος που συστηματικά, στη διάρκεια της προεδρίας του, δηλητηρίαζε τον δημόσιο λόγο σπέρνοντας ανυπόστατα ψεύδη και κάνοντας εξωφρενικές δηλώσεις, έβριζε καθημερινά τον Τύπο και τους δημοσιογράφους, υπέσκαπτε το κύρος και την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, υπονόμευε τη διαφάνεια και τον έλεγχο της εξουσίας, παραμόρφωνε την αλήθεια και την πραγματικότητα, φλέρταρε με ακροδεξιούς και συνωμοσιολόγους. Και φυσικά, εκείνος που δεν δίστασε να υποκινήσει το μαινόμενο, παρανοϊκό πλήθος, το οποίο είδαμε να εισβάλει στην αίθουσα συνεδριάσεων της Γερουσίας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έπνιξε τις ΗΠΑ στον λαϊκισμό, αυτή θα είναι η κληρονομιά του, αλλά θα ήταν λάθος να ερμηνεύσουμε τα προχθεσινά γεγονότα μόνο μέσα από το φίλτρο του λαϊκισμού. Ο Τραμπ εκμεταλλεύθηκε προς το συμφέρον του ένα κοινό έτοιμο να παραπλανηθεί, πρόθυμο να πιστέψει ακόμη και τα πιο τρελά σενάρια. Ενα κοινό τσακισμένο από την κρίση του 2008 και πολύ φοβισμένο. Ποιοι τον εξέλεξαν πρόεδρο το 2016; Μέλη ως επί το πλείστον της λευκής εργατικής τάξης, η οποία βρισκόταν σε αδιέξοδο και αγωνιούσε ότι η κατάστασή της, οικονομική αλλά και κοινωνική, θα επιδεινωθεί περισσότερο.
Ενα κοινό που έβλεπε τον κόσμο να αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και ένιωθε αποκλεισμένο και αβοήθητο. Ενα κοινό μετέωρο. Αυτό που σήμερα, σε ολόκληρο τον κόσμο, περιγράφεται με τίτλους όπως «ημέρα ντροπής για την αμερικανική δημοκρατία», πρέπει να ερμηνευθεί και ως αποτέλεσμα της προδοσίας που διέπραξαν τα πολιτικά κόμματα στις ιδεολογίες τους, της απληστίας των μεγάλων εταιρειών, του σκανδάλου των πανεπιστημίων με την εισαγωγή πλούσιων φοιτητών ακόμη και αν δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις, της ασυνέπειας των ΜΜΕ, που όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια απομακρύνονταν από την αλήθεια, της αλαζονείας της πνευματικής ελίτ, που κουνάει διαρκώς το δάχτυλο λέγοντας τι είναι σωστό και τι λάθος.
Ο Τζο Μπάιντεν έχει πολλή δουλειά μπροστά του. Η Δημοκρατία κινδυνεύει από τον λαϊκισμό, κυρίως όμως κινδυνεύει από τις ανισότητες και τα βαθιά ρήγματα που ανοίγουν στην κοινωνία. Ο νέος πρόεδρος πρέπει να βρει τη συγκολλητική ουσία που θα ενώσει τα κομμάτια της Αμερικής.