Με ποιον συγγενεύει τελικά ο όχλος που άλωσε το Καπιτώλιο; Ποια είναι τα ξαδέλφια του στην Ελλάδα; Οι Μακεδονομάχοι, που με τις περικεφαλαίες τους θυμίζουν ακόμη και αισθητικά τους Μπλεκ του τραμπισμού; Ή μήπως οι «Αγανακτισμένοι», που με τις κρεμάλες και τις αντικοινοβουλευτικές μούντζες τους προσομοιάζουν στις ορδές που εισέβαλαν στην έδρα της αμερικανικής δημοκρατίας;
Προτού αρχίσουμε να ψάχνουμε ποιο ημέτερο ρεύμα αντισυστημισμού μοιάζει με το αμερικανικό, μπορούμε να διακρίνουμε πού μοιάζουν τα ελληνικά ρεύματα μεταξύ τους. Αμφότερα ζητούσαν δημοψηφίσματα. Ζητούσαν να παρακαμφθεί το φίλτρο της «διεφθαρμένης» αντιπροσώπευσης – και να δοθεί «αμεσοδημοκρατικά» ισχύς στην πλατεία. Αμφότεροι –αντιμνημονιακοί και πρεσπομάχοι– κινούνταν από την καχυποψία κατά του πολιτικού συστήματος (αλήτες, προδότες πολιτικοί· η χούντα δεν τελείωσε το ’73). Από έχθρα κατά της Ευρώπης και της παγκοσμιοποίησης. Τους οδηγούσε το μίσος κατά των ΜΜΕ και τους επώαζε το matrix των κοινωνικών δικτύων.
Μπορεί οι ιδεολογικές αφετηρίες να διέφεραν· μπορεί τα σύμβολα να παρέπεμπαν σε αντίπαλες πολιτικές οικογένειες· τα ρεύματα του αντισυστημισμού όμως συνέπιπταν στις μεθόδους, που δεν εξαιρούσαν από το οπλοστάσιό τους τη βία.
Η σύγκριση αυτή εννοείται ότι εξοργίζει και τις δύο πλευρές. Οι μέινστριμ απολογητές τους κορφολογούν από τις πλατείες του οικείου τους χρώματος μόνο τις ευγενέστερες εκφάνσεις τους. Οι δεξιοί δεν άκουγαν στα συλλαλητήρια τη δίψα για έναν σωτήρα με αρβύλες. Οι αριστεροί κώφευαν στη λαχτάρα εμπρησμού του «μπουρδέλου» της Βουλής. Οι δεξιοί έβλεπαν στην πλατεία το αφυπνιζόμενο έθνος. Οι αριστεροί τον εξεγειρόμενο λαό. Ο συμμετρικός αποτροπιασμός που προκαλεί η σχετική συζήτηση στους απολογητές είναι, τελικά, άλλο ένα πειστήριο της ασυναίσθητης συγγένειάς τους. Το μίσος τους είναι ομόλογο.
Η Αμερική δείχνει για μία ακόμη φορά ότι οι δυνάμεις που εφορμούν κατά των θεσμών θα είχαν μείνει ακίνδυνες στο περιθώριο εάν δεν είχαν βρει ερείσματα μέσα στους θεσμούς. Η άλωση του Καπιτωλίου είχε ξεκινήσει από μέσα. Αν το ένα από τα δύο συστημικά κόμματα δεν είχε μετατρέψει εαυτόν σε ηχείο της πλατείας· αν δεν είχαν βρεθεί βουλευτές και γερουσιαστές πρόθυμοι να συμβάλουν στην ακύρωση της εκλογικής ετυμηγορίας· αν ο ηθικός αυτουργός του εμπρησμού δεν κατοικούσε στον Λευκό Οίκο, η αμερικανική δημοκρατία δεν θα είχε κινδυνεύσει.
Στις συγκροτημένες δημοκρατίες δεν αποτυγχάνει ο δήμος χωρίς προηγουμένως να έχουν αποτύχει οι ηγεσίες. Ο Τραμπ είναι το σύμπτωμα αυτής της συστημικής αποτυχίας – όχι η αιτία της.
Τα τελευταία 24άωρα έδειξαν όχι μόνον πόσο εύκολα μπορεί να κινδυνεύσει, αλλά και πόσο εύκολα μπορεί να ειρηνεύσει μια δημοκρατία. Αρκεί οι πολιτικοί που είχαν παραδοθεί στον επίδοξο τύραννο να κόψουν τον λώρο. Αρκεί, έστω και την ύστατη ώρα, να τρομάξουν με αυτό που υπέθαλψαν.