Η αναμενόμενη πρόσκληση της Αγκυρας για την επανέναρξη των ελληνοτουρκικών διερευνητικών συνομιλιών μέσα στον Ιανουάριο έφθασε, δεν είναι όμως σαφές εάν είναι ευνοϊκό το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί με τις προκλητικές και επιθετικές πρωτοβουλίες της Τουρκίας το 2020, αλλά και εξαιτίας νέων μεταβλητών στο διεθνές περιβάλλον, ή εάν έχουν αλλάξει δραστικά τα δεδομένα. Αν δηλαδή οι διερευνητικές θα συνεχιστούν από το σημείο όπου διακόπηκαν το 2016, όπως η ελληνική πλευρά επιμένει, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι μοναδικό αντικείμενο συζήτησης είναι οι θαλάσσιες ζώνες, ή εάν θα περιλαμβάνουν άλλα θέματα που θέτει η τουρκική πλευρά, και μάλιστα σε πλαίσιο απειλών και εκβιασμών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αθήνα επιθυμούσε την επανέναρξη των συνομιλιών και θέλει μια λογική διευθέτηση, γνωρίζοντας ότι η συνεχής ένταση με τις κλιμακώσεις και αποκλιμακώσεις είναι μια φθοροποιός και επικίνδυνη κατάσταση. Εξάλλου, είναι προφανείς οι πιέσεις που δέχεται για να αποδεχθεί τη διμερή διαπραγμάτευση. Οι προβλέψεις για την κατάληξη των διερευνητικών δεν είναι εύκολες, πάντως, γιατί η μεν ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει υποχωρήσεις πέρα από κάποια όρια, το δε καθεστώς Ερντογάν έχει κόψει τις γέφυρες με τη λογική των συμβιβασμών στο όνομα ενός μεγαλοϊδεατισμού. Εκτός εάν αντιληφθεί ότι η άλλη πλευρά είναι ισχυρή και αποφασισμένη…
Ενώ ωστόσο δεν είναι δυνατή η πρόβλεψη για τη συνέχεια και τις εξελίξεις των διερευνητικών, καλό είναι να γίνουν κάποιες επισημάνσεις, σχετικές με το διεθνές περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί:
• Μία ερμηνεία είναι ότι η Αγκυρα αναγκάζεται να προσέλθει στις διερευνητικές υπό την πίεση παραγόντων, όπως η κακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, η κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ που της στερεί την κάλυψη του Ντ. Τραμπ και την απειλεί με αυστηρότερη στάση, οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με βασικά χαρακτηριστικά την ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ αραβικών χωρών, αλλά και με το Ισραήλ, ο φόβος των κυρώσεων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
• Μια δεύτερη ερμηνεία είναι πως η Τουρκία θεωρεί τη συγκυρία κατάλληλη για διαπραγματεύσεις, πιστεύοντας ότι με την τακτική των προκλήσεων και των απειλών έχει δείξει μέχρι πού μπορεί να φτάσει και κατάφερε να εκφοβίσει την ελληνική πλευρά.
• Είναι πραγματικό ενδεχόμενο η Τουρκία να νιώθει ότι δεν έχει να φοβάται πολλά πράγματα, καθώς διαπίστωσε ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι αποφασισμένες να δείξουν ανοχή προκειμένου να προασπίσουν τα συμφέροντά τους και σίγουρα για να την κρατήσουν στο δυτικό στρατόπεδο. Το είδε στη Συρία, στη Λιβύη, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Διακρίνει επίσης ότι ανάλογη είναι η βούληση της κυβέρνησης Μπάιντεν.
• Οι τελευταίες ενδείξεις είναι ότι ο Ερντογάν προσπαθεί να «ομαλοποιήσει» τις σχέσεις του με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όχι όμως με την Ελλάδα και την Κύπρο, στερώντας από τις τελευταίες την όποια κατανόηση βρίσκουν οι θέσεις τους στη Δύση.
Τούτων λεχθέντων, η ελληνική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να πάει στις συνομιλίες καχύποπτη και με σφιγμένη την καρδιά!