Χωρίς εμάς δεν θα υπήρχε

2' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Το ανθρώπινο ον έχει μια ικανότητα υστερική, δηλαδή την ικανότητα να προσδίδει φυσική πραγματικότητα σε μια ψυχική πραγματικότητα», γράφει ο Γάλλος στοχαστής Εντγκάρ Μορέν στο βιβλίο του «Γνώση, άγνοια μυστήριο» (μτφρ.: Γιάννης Καυκιάς, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου).

Ισως, η εισβολή του Καπιτωλίου να ήταν ακριβώς αυτό: ένας όχλος που έζησε έντονα και φορτισμένα μιαν ορισμένη ψυχική πραγματικότητα την οποία εξέλαβε σαν φυσική. 

Φενάκη; Φρεναπάτη; Κατά κάποιον τρόπο, ναι. Διότι, με την ψυχρή λογική, δεν μπορούσε να φτάσει μακριά αυτός ο όχλος. Τι θα μπορούσε να πετύχει δηλαδή; Περισσότερη πίεση ώστε να μην ψηφιστεί η αποπομπή Τραμπ; Για απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος είναι υπερβολικό να μιλάμε, έστω και αν ο όχλος υποκινήθηκε από τον πρόεδρο και τους κύκλους του. 

Η πιο πιθανή απάντηση σε αυτή την ερώτηση, το πιο ρεαλιστικό ενδεχόμενο είναι και το πιο ασήμαντο, το πλέον μηδαμινό (αλλά και απολύτως μηδενιστικό): περισσότερες καταστροφές. Τίποτα παραπάνω. 

Στο βάθος, φαίνεται πως όλο αυτό ήταν η βίαιη εκδήλωση, η έκρηξη κάποιου πνιγηρού αισθήματος ενός συνόλου που δεν αντέχει σε πολλή πραγματικότητα. Σε πραγματικότητα που δεν βολεύει – ειδικά όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την εκλογή Μπάιντεν και τη νίκη των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο. 

Βεβαίως, πίσω από τους βίαιους εκφραστές αυτού του ασφυκτικού αισθήματος κρύβονται πολλά εκατομμύρια Αμερικανών, οι οποίοι είτε δεν αντέχουν, δεν τολμούν να προβούν σε τέτοιες πράξεις, είτε δεν συμφωνούν με μια τέτοια βία. Από την άλλη, όμως, κατανοούν τους λόγους για τους οποίους έγινε η έκρηξη. 

Αυτό έχει τη σημασία του: τα γεγονότα έρχονται και παρέρχονται, αλλά τα αισθήματα, τα συλλογικά και ασυνείδητα αισθήματα, παραμένουν.

Αυτή η υστερική ικανότητα για την οποία μιλάει ο Μορέν, είναι κάτι πολύ πιο συχνό, και όχι φυσικά μόνο στην Αμερική. Είναι κάτι σαν δεύτερη φύση μας, που όμως χρειάζεται κάποια συγκυρία προκειμένου να πάρει μορφή και έκφραση.  

Το ενδιαφέρον εδώ, για όσους βρισκόμαστε εκτός Αμερικής, είναι πως ανάλογα χαρακτηριστικά βλέπουμε σχεδόν παντού στον κόσμο, σε παραλλαγές και διάφορες μορφές, ανάλογα με την κουλτούρα και την πολιτική συνθήκη κάθε χώρας και κοινωνίας. 

Στην Ελλάδα, έχουμε ζήσει πολλές φορές ανάλογες εκρήξεις ενός μαζικού θυμικού. Το ότι δεν έγινε εισβολή στη Βουλή το 2010 ή το 2011 ή το 2012 είναι καθαρά ζήτημα περιφρούρησης, κάτι περιστασιακό δηλαδή. Το αίσθημα όμως ήταν εκεί. 

Ζούμε αλλόκοτους, ακραίους καιρούς. Οι (προφανείς) κοινωνικές και οικονομικές αδικίες είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη είναι, για να κλείσουμε και πάλι με τον Μορέν, ότι ανά πάσα στιγμή «είμαστε ικανοί να πεθάνουμε ή να σκοτώσουμε για έναν θεό που χωρίς εμάς δεν θα υπήρχε». 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή