Τα πρώτα δείγματα γραφής για τις προθέσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν έναντι της Τουρκίας έδωσε ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, κατά την ακροαματική διαδικασία επικύρωσης του διορισμού του στη Γερουσία. Η προσέγγιση ήταν εμφανώς κριτική, ωστόσο η σχέση είναι σύνθετη και θα ήταν πρώιμο να σπεύσει κάποιος να εξαγάγει οριστικά συμπεράσματα.
Στην πρώτη επίσημη τοποθέτησή του, ο κ. Μπλίνκεν χαρακτήρισε απαράδεκτη την επιλογή ενός «λεγόμενου στρατηγικού μας εταίρου» να αγοράσει τους S-400 και να εναρμονίζεται «με έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγικούς ανταγωνιστές μας, τη Ρωσία».
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ακολουθήσει πολιτική «καρότου και μαστιγίου», καθώς θα επικρίνει μεν την Τουρκία, αλλά ταυτόχρονα θα επιχειρεί να την «κρατήσει στη Δύση».
Ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου, Ιμπραΐμ Καλίν, είπε χθες ότι ο Μπάιντεν «ως αντιπρόεδρος του Ομπάμα, ήρθε τέσσερις φορές στην Τουρκία και γνωρίζει την περιοχή. Οι επαφές μας με την ομάδα μετάβασης έως τώρα είναι πολύ θετικές», όπως και ότι οι συνεργάτες του νέου Αμερικανού προέδρου «δηλώνουν ότι επιθυμούν να αναπτύξουν καλές σχέσεις με την Τουρκία και να γυρίσουν σελίδα».
Ο Καλίν ζήτησε τερματισμό των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, κυρίως για τα μαχητικά F-35, συνεργασία κατά του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν και να μην επανέλθει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ στην πολιτική στήριξης των Κούρδων στη Συρία.
Πάντως, και στα τρία αυτά μέτωπα το σκηνικό δεν είναι ευνοϊκό για την Τουρκία. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους Κούρδους, θέμα ευαίσθητο για τον Ερντογάν, καθώς ο Μπάιντεν είναι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές τους.
Η κριτική στάση του νέου επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στέλνει ηχηρά μηνύματα, τα οποία ο Τούρκος πρόεδρος δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει.
«Νομίζω ότι πρέπει να δούμε τι αντίκτυπο είχαν οι υπάρχουσες κυρώσεις της νομοθεσίας CAATSA στην Τουρκία και να εξετάσουμε αν πρέπει να γίνουν περισσότερα», τόνισε ο κ. Μπλίνκεν, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να ληφθούν νέα μέτρα στην περίπτωση που οι υφιστάμενες κυρώσεις δεν φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ο κ. Μπλίνκεν απαντούσε στον ισχυρό Δημοκρατικό γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ –θα αναλάβει πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων–, ο οποίος μίλησε για επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στην Αν. Μεσόγειο εναντίον των «δημοκρατικών μας συμμάχων Ελλάδας και Κύπρου» και εξέφρασε την ελπίδα πως η κυβέρνηση Μπάιντεν θα τηρήσει σθεναρή στάση έναντι της αποσταθεροποιητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας στη Συρία, της εισβολής στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και της αμφισβήτησης και διεκδίκησης ολόκληρης της ελληνικής ΑΟΖ μέχρι τη Λιβύη.
«Σε τελική ανάλυση, η Τουρκία είναι μια σύμμαχος χώρα, η οποία τοποθετείται σε πολλές περιπτώσεις με τρόπο που δεν αρμόζει σε σύμμαχο. Αυτό αποτελεί μια πολύ ουσιαστική πρόκληση για εμάς και είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό», υπογράμμισε ο νέος υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να συνεργασθεί με την Αγκυρα, αλλά για να συμβεί αυτό, η τελευταία θα πρέπει να αλλάξει συμπεριφορά.