Η στιγμή επιτρέπει έναν μικρό, αδρό απολογισμό. Τι δεν είχε η Ελλάδα πέρυσι τέτοιον καιρό; Δεν είχε ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο. Δεν είχε συμφωνήσει για τον καθορισμό ΑΟΖ με την Αλβανία. Δεν είχε συμφωνία για Ραφάλ ούτε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της αμυντικής της βιομηχανίας. Τι έχει η Τουρκία που δεν είχε πέρυσι; Εχει κατάλογο εις βάρος της κυρώσεων. Εχει την πίεση από μια νέα αμερικανική ηγεσία. Εχει επείγουσα οικονομική ανάγκη.
Δοκιμάζοντας στρατηγήματα ωμής ισχύος στον Εβρο και στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία έδωσε στην Ελλάδα τον χώρο να ασκήσει σχολάζοντα κυριαρχικά της δικαιώματα, επισπεύδοντας ταυτόχρονα την ενίσχυση της άμυνάς της. Και η Αγκυρα; Βρέθηκε χθες στη θέση που ήθελε να αποφύγει.
Θα έλεγε κανείς ότι με όρους «power game» η Ελλάδα έδειξε τον τελευταίο χρόνο ότι μπορεί να συνδυάζει την αποτροπή με τη διπλωματία. Πράγμα που απαντά εμπράκτως στην αντίληψη όσων σκέφτονται το εθνικό συμφέρον μανιχαϊκά: ή διάλογος ή αποτροπή. Οπως το λέει ο Αντώνης Σαμαράς: ή κατευνασμός ή ισχύς. Η Αθήνα έκανε και τα δύο – εξοπλιζόταν, ενώ φόρτωνε τις αποσκευές της με κεκτημένα για τον επικείμενο διάλογο.
Στον αντίποδα, η διπολική αντίληψη στενεύει τον ορίζοντα. Οπως το περιγράφει ο πρώην πρωθυπουργός, ο κόσμος και η Ευρωπαϊκή Ενωση διαιρούνται αφενός σε «φίλους της Ελλάδας», που η Ελλάδα πρέπει να τους κάνει «να χαρούν»· και σε «φίλους του εχθρού».
Ποιον πρέπει να ρωτήσουμε για να εκμεταλλευθούμε το γεωπολιτικό πλεονέκτημα που μας δίνει η ευρωπαϊκή μας θέση; Σύμφωνα με τον Σαμαρά, πρέπει να ρωτήσουμε τον Προκόπη Παυλόπουλο, που έχει παραδώσει οδηγίες πυροδότησης της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας. Οχι πιέσεις και κυρώσεις και άλλα τέτοια κατευναστικά. Πρέπει να δεσμεύσουμε την Ευρώπη ότι θα βγάλει για χάρη μας τα κανόνια της στο Καστελλόριζο.
Το πρόβλημα είναι ότι θα χρειαστεί να εκμαιεύσουμε αυτή τη δέσμευση χωρίς προηγουμένως να έχουμε εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα. Θα πρέπει να επιστρατεύσουμε τους εταίρους μας λέγοντάς τους ότι δεν πάμε στο δικαστήριο, γιατί το δικαστήριο δεν θα μας δικαιώσει 100%. Και εμείς θέλουμε τα δίκαιά μας ολόκληρα. Ολα ή τίποτα.
Αυτός είναι ο δρόμος Σαμαρά. Ο δρόμος της κυβέρνησης είναι ο διάλογος, με επίγνωση ότι η Τουρκία μπορεί να τον καταχράται παρελκυστικά. Ακόμη και έτσι, συμφέρει να συζητάμε για να συζητάμε παρά να βάζουμε τους στόλους να κυνηγιούνται.
Οι υπόλοιπες ερμηνείες, που επιχειρούν να εξηγήσουν τον Σαμαρά από τη χολή του, είναι ανάξιες ενός πρώην πρωθυπουργού. Ανάξιες ενός πολιτικού που δεν μπορεί παρά να έχει μάθει πώς εγγράφονται στις υστεροφημίες τα σαμποτάζ. Και πώς ξεχωρίζουν οι statesmen από τους πειρατές.
Αντώνης Σαμαράς: Αποτροπές
2' 1" χρόνος ανάγνωσης
