Ηταν δεκαετία του ’90, αν θυμάμαι καλά, όταν ο Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ έγραφε ότι αν ζυγισθούν οι αποφάσεις και οι ντιρεκτίβες της Ε.Ε. θα έφθαναν τον έναν τόνο. Οσο και ένας μικρός ρινόκερως. Εκτοτε ο ρινόκερως μεγάλωσε. Και μπορεί ο ψηφιακός μας κόσμος να απάλλαξε την Ενωση από τη χαρτούρα, όμως υποθέτω πως αν υπήρχε τρόπος να τη ζυγίσει κάποιος, θα είχαν προστεθεί μπόλικοι τόνοι. Η Ε.Ε. είναι υπέρβαρη. Κατά συνέπεια, δυσκίνητη. Η «επιμελής» –για να το πω κομψά– γραφειοκρατία της και η προσήλωσή της στις δημοκρατικές διαδικασίες μπορεί να λειτουργούν σε συνθήκες αιθρίας. Αποδεικνύονται όμως μάλλον ακατάλληλες για να διαχειρισθούν κρίσεις. Η πολιτική αποδεικνύει την αξία της στη διαχείριση κρίσεων. Και τη μεγάλη Ενωση τη διακρίνει ένα μεγάλο πολιτικό έλλειμμα. Λογικό από μιαν άποψη: όσο περισσότερο εμπιστεύεσαι τη γραφειοκρατία σου τόσο εξασθενούν τα πολιτικά αντανακλαστικά σου. Η Κακανία του Μούζιλ στον «Ανθρωπο χωρίς ιδιότητες» περιγράφει με ακρίβεια την κατάσταση.
Την κρίση του μεταναστευτικού η Ευρώπη προσπάθησε να την αντιμετωπίσει χωρίς να κάνει καμία παραχώρηση στις αρχές της. Ανοιξε τα σύνορά της για να υποδεχθεί τη δυστυχία της οικουμένης. Δεν πέρασε πολύς καιρός για να καταλάβει ότι αυτό δεν συνιστά πολιτική, αφού οι αρχές αυτές συγκρούονταν με τις αντοχές της κοινωνίας της. Και ακολούθησε το χάος. Ο Βορράς προσπάθησε να περιορίσει το πρόβλημα στην παραμεθόριο του Νότου. Και η Ελλάδα απομονώθηκε. Είχε και αυτή τις δικές της ιδεοληψίες, θα μου πείτε, όμως δεν έφθαναν αυτές μόνο. Χρειαζόταν και η συμμετοχή της Ευρώπης, που θυμήθηκε ότι αποτελεί ένωση κρατών, επανενεργοποίησε στην ουσία τα εσωτερικά της σύνορα. Η κατανομή των μεταναστευτικών πληθυσμών δεν λειτούργησε ποτέ. Θυμούνταν την Ελλάδα μόνον όταν δημοσιογράφοι ή προστατευόμενες ΜΚΟ αποκάλυπταν τις άθλιες συνθήκες της Μόριας. Τώρα, τα μεταναστευτικά ρεύματα είναι εν υπνώσει. Ομως το πρόβλημα δεν λύθηκε.
Η πανδημία σαρώνει. Πέρυσι ήταν η Ιταλία, φέτος είναι η Γαλλία και η Πορτογαλία. Μόλις ανακαλύπτονται τα εμβόλια, η Ευρώπη παίρνει μια πολιτική απόφαση. Δεν θα αφήσει το κάθε κράτος της να διαπραγματευθεί μόνο του για την αγορά τους. Θα ρίξει το βάρος της στις διαπραγματεύσεις με τους φαρμακευτικούς κολοσσούς. Και στο σημείο αυτό προβάλλει η γραφειοκρατία για να ασκήσει τα δικαιώματά της. Αργές διαδικασίες. Προσέξτε τα μικρά γράμματα και τις υποσημειώσεις. Λογικό. Μόνο που η πανδημία καλπάζει. Το εμβόλιο της AstraZeneca κυκλοφορεί στην Αγγλία, το Ισραήλ κοντεύει να αγγίξει τα όρια της ανοσίας της αγέλης και η Ευρώπη ακόμη διαπραγματεύεται. Ο ρινόκερως μεγάλωσε και η παχυσαρκία του αποδεικνύεται ο πιο ανασταλτικός παράγων στην προσπάθειά του να ωριμάσει.
Ο ρινόκερως μεγάλωσε
2' 1" χρόνος ανάγνωσης
