«Η γενική συνέλευση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων έχει ομόφωνα απορρίψει τη μετατροπή των δημόσιων μουσείων σε ΝΠΔΔ, για ιδεολογικούς, νομικούς, πολιτικούς και πρακτικούς λόγους». Εάν το συγκεκριμένο απόσπασμα δεν είχε ημερομηνία, θα μπορούσε να είναι και σημερινό. Για την ακρίβεια, θα μπορούσε να είναι παντοτινό. Αιώνιο και αθάνατο. Ακόμη κι αν δεν αφορούσε τα μουσεία, αλλά οτιδήποτε άλλο. Η λέξη κλειδί είναι η «μετατροπή». Δηλαδή η αλλαγή. Κινητοποιεί αμέσως τα ανακλαστικά των απανταχού συλλόγων, ενώσεων, επιμελητηρίων, των οποίων ιδρυτική συνθήκη είναι η συντήρηση, που στη γλώσσα τους ονομάζεται προστασία.
Η ανακοίνωση/διαμαρτυρία μετράει πάνω από 10 χρόνια ζωής και αφορούσε το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως. Η αποκοπή του από τις ειδικές υπηρεσίες του ΥΠΠΟ κρινόταν, το 2009, «θεσμικά και λειτουργικά απαράδεκτη». Τι κι αν μέσα σε αυτά τα χρόνια λειτουργίας του αποτέλεσε πρότυπο και υπόδειγμα σύγχρονου τρόπου διαχείρισης, με αυτοδυναμία και ανάληψη ευθυνών τόσο για το λάθος όσο και για την επιτυχία. Μήπως βγήκε ο σύλλογος να ανακαλέσει τα όσα είχε υποστηρίξει; Τουναντίον.
Ενόψει της κατάθεσης στη Βουλή του νομοσχεδίου που προβλέπει τη «μετατροπή» πέντε μουσείων (του Εθνικού Αρχαιολογικού, του Βυζαντινού και Χριστιανικού, του Αρχαιολογικού Θεσσαλονίκης, του Βυζαντινού Πολιτισμού και του Αρχαιολογικού Ηρακλείου) σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ανεβαίνει η θερμοκρασία, εκτός αλλά και εντός της Βουλής. Εάν πάψουν τα μουσεία να υπάγονται στη διοικητική ιεραρχία της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, τότε τι απομένει; Μα φυσικά η «προσπάθεια εμπλοκής των ιδιωτών στη διαχείριση», ακόμη και «του μουσειακού αποθέματος». Εν ολίγοις, τι λένε οι σύλλογοι και οι ενώσεις; Οτι ή θα λειτουργούν ως υπηρεσίες του ΥΠΠΟ ή θα πέσουν στα γαμψά νύχια των ιδιωτών. Ή κρατισμός ή διάλυση. Κάπως έτσι, εξάλλου, πορευόμαστε χρόνια τώρα, όχι βέβαια μόνο στον πολιτισμό. Και τι περίεργο… Παρά τον κρατισμό, τρέχουμε να μαζέψουμε διαρκώς τη διάλυση.
Οι αντιδράσεις, όμως, δεν είναι μόνο εμμονικές. Παρεμβαίνουν και θέματα «ξεβολέματος» ευρέος φάσματος. Ο,τι προοιωνίζονται, δηλαδή, λέξεις όπως «αυτοδιοίκητο», «αποδοτικότητα», «αξιοποίηση», «επικοινωνία», «μάρκετινγκ». Η συζήτηση χρονολογείται από τη δεκαετία του ’90. Πέρασε ο καιρός των ήπιων προσαρμογών, κινδυνεύει να τελειώσει και εκείνος των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Ας το κουβεντιάσουμε λίγο ακόμη.