Η τραγωδία του «Ο Θέλος»

3' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τι κάνει ο καθένας κάτω από τα σεντόνια του είναι δική του υπόθεση. Παύει να είναι δική του υπόθεση αν βιάζει ανήλικους, ανήλικες, ενήλικους ή ενήλικες. Ο βιασμός είναι πράξη ειδεχθής. Ειδεχθέστερη αν, προκειμένου να ικανοποιήσει τις ορέξεις του, εκμεταλλεύεται τον πλούτο του ή την εξουσία που διαθέτει. Θα μου πείτε, και η γοητεία μορφή εξουσίας είναι, όμως είναι μια δύναμη που γεννιέται από τη συνάντηση δύο ανθρώπων. Δεν είναι δύναμη που σου έχει δοθεί για να τη χρησιμοποιήσεις κάπως κι εσύ την καταχράσαι για να ικανοποιήσεις τις ορέξεις σου.

Σίγουρα δεν είναι μόνον το θέατρο. Και σίγουρα δεν είναι όλο το θέατρο έτσι όπως εμφανίζεται αυτές τις ημέρες. Το είπε ο Μαρκουλάκης, το είπε ο Καφετζόπουλος και έχουν δίκιο. Πλην όμως όσα αποκαλύπτονται δεν είναι τυχαία ή «μεμονωμένα» περιστατικά. Και μέρα με τη μέρα μαθαίνουμε πως όλα αυτά ήταν κοινό μυστικό στο σινάφι. Ο Κ. Γεωργουσόπουλος την περασμένη εβδομάδα στα «Νέα» έγραψε πως αυτές οι καταστάσεις είναι λίγο ώς πολύ θεσμός της τέχνης. Κάτι σαν τα καψώνια στον στρατό. Ανέφερε μάλιστα τα ιστορικά μπουλούκια. Ενα απ’ αυτά που όπως γράφει ο Μελάς έκανε περιοδεία με την τραγωδία «Ο Θέλος». Θέλω να πω ότι είναι μάλλον γραφικό να συγκρίνεις το σημερινό θέατρο με τον καιρό εκείνο. Στο κάτω κάτω τα μπουλούκια ούτε επιχορηγούνταν ούτε κατέβαιναν στην Επίδαυρο.

Και βέβαια ο σκηνοθέτης ασκεί εξουσία. Και βέβαια δικαιούται αν έχει απέναντί του έναν ηθοποιό που δεν ξέρει να μιλήσει να θυμώσει, να του ζητήσει να σηκωθεί να φύγει, να του πει να αλλάξει δουλειά. Στο θέατρο δεν χωράει η δημοκρατία. Σε καμία τέχνη δεν χωράει η δημοκρατία. Και για να ξέρουμε γιατί μιλάμε. Δεν μιλάμε για το θέατρο. Μιλάμε για την ανθρώπινη ποιότητα που το υπηρετεί και η οποία το χρησιμοποιεί για να βγει στον αφρό.

Ευτυχώς ακόμη μπορούμε να διακρίνουμε τη διαφορά χαρακτήρων μέσα στον ολοκληρωτισμό της ηθικολογίας και της πολιτικής ορθότητας.

Αρχή άνδρα δείκνυσι. Υπάρχουν χαρακτήρες που μόλις αποκτήσουν εξουσία περιφρονούν όσους δεν την έχουν και απολαμβάνουν να τους το δείχνουν. Στο θέατρο, στη δημοσιογραφία, στην πολιτική, στην επιχείρηση, στο σπίτι. Οταν είσαι δημοφιλής ηθοποιός και ξέρεις ότι θα γεμίσεις την αίθουσα ό,τι κι αν κάνεις, είσαι έτοιμος να σαρώσεις ό,τι σταθεί στο διάβα σου. Από τον Σαίξπηρ και τον Σοφοκλή ώς την πρωτοεμφανιζόμενη που πέρασε την οντισιόν για την Οφηλία. Αυτή είναι το ευκολότερο θύμα. Ο,τι κι αν γίνει, μετά την πρεμιέρα, στα παρασκήνια θα έρθουν οι «επώνυμοι» να φωτογραφηθούν μαζί σου. Οι «ανώνυμοι» θα σε χειροκροτήσουν.

Τον κ. Λιγνάδη δεν τον γνωρίζω. Δεν τον γνωρίζω προσωπικά, όπως και δεν γνωρίζω την τέχνη του. Απέχω εδώ και χρόνια από το θέατρο. Δεν αντέχω τις απελπισμένες απόπειρες σκηνοθετών και ηθοποιών για να το φέρουν στα μέτρα τους, κακοποιώντας τα κείμενα, επειδή οι ίδιοι είναι ανίκανοι να προσαρμοσθούν στα μέτρα των κειμένων. Αν αληθεύουν όσα καταγγέλλουν γι’ αυτόν, θα αποδειχθούν στο δικαστήριο. Δεν μ’ ενδιαφέρει αν είναι φίλος της Ν.Δ. ή της Τούνμπεργκ. Χωρίς να είμαι ειδικός, θα έλεγα ότι είναι έρμαιο της σεξουαλικής διαστροφής του. Χωρίς να θέλω να τον αθωώσω, επ’ ουδενί, δεν μπορώ να δεχθώ ότι η «διαστροφή», ως συμπεριφορά, δεν υπάρχει επειδή κάποιοι αποφάσισαν ότι «διαστροφές» δεν υπάρχουν, υπάρχουν μόνον συμπεριφορές.

Ποια είναι η διαστροφή του Κιμούλη όμως για όσα τον καταγγέλλει η Κατερίνα Λέχου; Την κακοποιούσε ψυχολογικά επί σκηνής. Δεν ξέρω αν εντάσσεται στις γνωστές κατηγορίες της ψυχιατρικής. Κατάχρηση εξουσίας; Ποιας εξουσίας; Στο μικροχώραφο που λέγεται Ελλάς, η δημοσιότητα είναι εξουσία αντίστοιχη με την οικονομική. Η αναγνωρισιμότητα έχει άμεσο αντίκρισμα. Κι όταν μπορείς να κακοποιήσεις τον Σαίξπηρ ατιμωρητί, σιγά μη διστάσεις να κακοποιήσεις και τη Λέχου.

Η χώρα μας είναι φτωχή. Είναι φτωχή σε ανθρώπινο δυναμικό. Ψάχνουμε αξίες για να αναδείξουμε την υπεροχή τους. Αν ο Λιγνάδης, ο Κιμούλης, ο Φιλιππίδης είχαν βάλει υποψηφιότητα σε οποιοδήποτε κόμμα, θα είχαν εκλεγεί. Ο Χαϊκάλης έγινε υφυπουργός. Αυτός προτίμησε να γελοιοποιηθεί. Εχουν και οι κωμικοί τους κώδικές τους.

Με αφορμή τη δήλωση της κ. Μενδώνη ότι ο Λιγνάδης την ξεγέλασε, φίλος μού θύμισε τον Μποστ. Μετά τον «Ηρακλή Μαινόμενο» στην Επίδαυρο, είχε γράψει ότι του είπαν ψέματα. Ενώ του είχαν δείξει ότι σκότωσε ο Ηρακλής τα παιδιά του, τα είδε να παίζουν στο προαύλιο μετά την παράσταση. Τα έχει αυτά το θέατρο.

Η κοινωνία έχει χάσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό της. Στην πραγματικότητα, έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στην αυθαιρεσία που την έφερε ώς εδώ. Οι καταγγελίες είναι ωφέλιμες, στον βαθμό που μπορούν να τις αφομοιώσουν οι θεσμοί της δημοκρατίας. Ο,τι περισσεύει είναι τοξικό. Με τα σπασμένα νεύρα μας είμαστε ένα βήμα πριν από τον πόλεμο όλων εναντίον όλων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή