Η συνταγή είναι πλέον γνωστή, δοκιμασμένη. Για να εγγυηθεί κάποιος το μακρύ διαδικτυακό ταξίδι μιας παντελώς ή εν μέρει κατασκευασμένης είδησης, αρκεί να διαθέτει φαντασία και μια πρόθυμη στρατιά χειριστών ψεύτικων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το ζητούμενο είναι ποιος, λόγω ταχύτητας, έλλειψης κριτικής σκέψης ή διάσπασης προσοχής στον εικονικό κόσμο, θα πιστέψει και θα διαιωνίσει τη φήμη. Σίγουρα βοηθάει στον σκοπό όταν πρόσωπα διαδικτυακού κύρους, δηλαδή χρήστες των social media που δεν κρύβονται πίσω από κάποιο ψευδώνυμο, παρασύρονται και αναμεταδίδουν την ίδια «είδηση». Ετσι ο ψίθυρος σταδιακά –ακόμη και μετά τη διάψευσή του– μετατρέπεται σε «γεγονός».
Σε κάποιες περιπτώσεις, οι τακτικές παραπλάνησης έχουν προχωρήσει τόσο πολύ ώστε με τη βοήθεια εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης κατασκευάζονται ακόμη πιο αληθοφανή ψεύτικα προφίλ. Σε μία από τις τελευταίες εκστρατείες εξαπάτησης και διασποράς ψευδών ειδήσεων στο εξωτερικό, οι φωτογραφίες προφίλ αυτών των ψεύτικων λογαριασμών στο Twitter δεν είχαν κλαπεί από άλλους χρήστες. Ηταν πορτρέτα ανύπαρκτων ανθρώπων κατασκευασμένα με τη βοήθεια αλγορίθμων, στα οποία οι εμπνευστές τους είχαν φτιάξει και επαγγελματικές σελίδες στο Linkedin για να τους δώσουν υπόσταση.
Ολα τα παραπάνω, με διάφορες προσθήκες και παραλλαγές, έχουν παρατηρηθεί από τις αμερικανικές εκλογές του 2016 κι έπειτα ως τακτικές που ακολουθούνται κυρίως εκτός Ελλάδος. Στη δική μας διαδικτυακή αρένα δεν είναι σίγουρο ότι χρειάζεται πάντοτε όλη ή μέρος αυτής της υποδομής, ή η αναζήτηση νέων και πιο εξελιγμένων μεθόδων για τη διασπορά μιας φήμης. Κυρίως στο ελληνικό Twitter, αλλά και στο Facebook, υπάρχουν στρατιές προθύμων λογαριασμών. Διατρέχουν όλο το πολιτικό φάσμα, με βασική στράτευση στο δίπολο κυβέρνησης – αντιπολίτευσης, εν προκειμένω στη Ν.Δ. και στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι φοβερή η ταχύτητα της δράσης τους, η συσπείρωσή τους γύρω από την κομματική γραμμή, ο σχεδόν πανομοιότυπος τρόπος με τον οποίο υβρίζουν κάποιον που θα εκφράσει την αντίθετη άποψη. Από μέσο επικοινωνίας (αν και ουσιαστικά λειτουργούν ως εργαλείο αυτοπροβολής) οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν εξελιχθεί σε ένα άκρως τοξικό πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Αυτός ο πόλεμος των τρολ, όμως, μόνο κακό μπορεί να κάνει ειδικά σε σημαντικές περιόδους όπως αυτή, όταν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης μιλούν για όσα έχουν υποστεί. Η αντιπαράθεση δεξιών και αριστερών χάσταγκ αποπροσανατολίζει, μεταφέρει αλλού το βάρος της δημόσιας συζήτησης, παράγει μόνο θόρυβο.
Διαβάστε επίσης:
• Τα τρολ που έκαναν την κρίση ευκαιρία
• Τα όρια της ελευθερίας και του ελέγχου