«Προσπαθούμε να κτίσουμε τις γέφυρες, αλλά δεν ξέρουμε ακριβώς προς τα πού πρέπει να τις κτίσουμε. Δεν βλέπουμε την απέναντι όχθη». Η απόγνωση βγήκε έτσι, ποιητικά, από το στόμα της καγκελαρίου. Την είπε η Μέρκελ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Zeit, σε μία από τις μαραθώνιες τηλεσυσκέψεις της για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
Θα μπορούσε να την έχει πει κάποιος και στην Αθήνα: Ιδρώνουμε για να περάσουμε, επιτέλους, απέναντι. Αλλά δεν μπορούμε ακόμη να ξεδιαλύνουμε πού είναι το απέναντι.
Ο τρόπος που η Γερμανία βιώνει την περιπέτεια της πανδημίας είναι διαφωτιστικός, όχι μόνο γιατί προσφέρει ένα μέτρο σύγκρισης για να ζυγίσει κανείς όσα ακούγονται τώρα στην Ελλάδα. Η αναταραχή στην οποία έχει μπει η ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης δεν είναι απλώς μια περίοδος προεκλογικής αβεβαιότητας. Ερμηνεύεται και βιώνεται ως τέλος εποχής: η Μέρκελ φεύγει σε έξι μήνες. Το κόμμα της περνάει ίσως τη μεγαλύτερη κρίση του μετά τον Πόλεμο. Εχει ήδη αποπέμψει την πρώτη διάδοχο της Μέρκελ. Ο δεύτερος, ο Λάσετ, χλώμιασε προτού προλάβει να συμπληρώσει καλά καλά δύο μήνες στην προεδρία του κόμματος.
Η πανδημία δεν δοκιμάζει μόνο τα πρόσωπα. Δοκιμάζει κάποιες από τις δομές πάνω στις οποίες η Γερμανία είχε στηρίξει την επιτυχία της. Η καλοκουρδισμένη γραφειοκρατία αποδεικνύεται πολύ αργή για να αντεπεξέλθει σε μια πρόκληση τόσο απρόβλεπτη όσο ο ιός. Η πραγματικότητα αποκαλύπτει ότι το κράτος που όλοι ζήλευαν έχει μείνει πίσω στις ψηφιακές υπηρεσίες. Η κοινωνία, που όλοι υπολήπτονταν ως υπόδειγμα πειθαρχίας, εμφανίζεται υπερβολικά καχύποπτη ακόμη και στα εμβόλια.
Την καχυποψία και τον θυμό επιδεινώνει ένα σκάνδαλο από εκείνα που, σύμφωνα με το στερεότυπο της αυτολύπησης, «μόνο στην Ελλάδα γίνονται»: βουλευτές και στελέχη του κυβερνώντος κόμματος «συλλαμβάνονται» να έχουν πάρει μίζες ως μεσολαβητές για να αγοράσουν μάσκες οι κρατικές υπηρεσίες. Το πολιτικό σύστημα εμφανίζεται έτσι, την πιο κρίσιμη ώρα, να πλουτίζει εκμεταλλευόμενο την απειλή για τη δημόσια υγεία.
Μέσα σε αυτή την κρίση αξιοπιστίας ελήφθη και η απόφαση για αναστολή των εμβολιασμών, που κατάφερε μόνο να διασπείρει περισσότερη δυσπιστία για ένα ήδη «ταλαιπωρημένο» εμβόλιο. Η Γερμανία, αντί να σταθεροποιεί το ευρωπαϊκό σκάφος, εξάγει την εσωτερική της νευρικότητα.
Αν υπάρχει, πάντως, ένα εξαγώγιμο πολιτικό συμπέρασμα, αυτό προκύπτει από τις πρώτες κορωνοκάλπες που στήθηκαν στα γερμανικά κρατίδια, αλλά και στην Ολλανδία. Υπάρχει πολλή οργή. Αλλά οι ψηφοφόροι δεν προτίμησαν εκείνους που προσπάθησαν να εκπροσωπήσουν την απογοήτευση. Η κοινωνία δεν αγάπησε αυτούς που είχαν εξαρτήσει τις καριέρες τους από τη δυστυχία της.