Επειδή η Ιστορία των Ελλήνων είναι γεμάτη πάθη και διχόνοιες που υπονομεύουν τις αρετές και πολλαπλασιάζουν τις αδυναμίες μας, εύκολα πέφτουμε στον πειρασμό να θεωρούμε εαυτούς συνεχώς διχασμένους. Η 200ή επέτειος της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης μας βρίσκει αντιμέτωπους με μια πανδημία που δοκιμάζει τις αντοχές κάθε χώρας, κάθε λαού, κάθε ανθρώπου. Μεταξύ των Ελλήνων, και αυτή η μεγάλη πρόκληση έγινε αφορμή για οξύτατη πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, και μεταξύ διαφόρων επίσημων και ανεπίσημων αντιπροσώπων τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ άδραξε την ευκαιρία να καταγγείλει την κυβέρνηση για ανικανότητα και αναλγησία, και, όπως επιχειρεί εδώ και καιρό, θέλει να παρουσιάσει την κυβέρνηση ως αυταρχική και την αστυνομία ως ανεξέλεγκτη. Η κυβέρνηση, από την άλλη, επισημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ενθαρρύνει μαζικές διαδηλώσεις που υπονομεύουν τη δημόσια υγεία, παρουσιάζει την αξιωματική αντιπολίτευση ως ανεύθυνη και διχαστική.
Η ένταση των ημερών, όμως, δεν πρέπει να επισκιάσει το γεγονός ότι οι Ελληνες σήμερα είναι πιο ενωμένοι από ποτέ. Τα προβλήματα που βασάνιζαν το νέο κράτος από την αρχή –το πολίτευμα, η γλώσσα, οι σχέσεις με συμμάχους και γείτονες– ή έχουν λυθεί ή προκαλούν πολύ μικρότερες εντάσεις από παλιά. Ο τελευταίος μεγάλος διχασμός –ο εμφύλιος πόλεμος– αναβιώνει μόνο στις φαντασιώσεις κάποιων ακραίων ομάδων που πιστεύουν ότι νέος εθνικός σπαραγμός θα ωφελούσε τα δικά τους συμφέροντα. Εληξε, επίσης, η διένεξη γύρω από τα μνημόνια και τη θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε. Οι διαφορές μεταξύ των Ελλήνων είναι, στην ουσία, μικρές. Η ταυτότητά μας είναι ισχυρή, η κοινωνία μεταλλάσσεται, γίνεται πιο φιλελεύθερη και δεκτική. Μπορεί κάποιοι να διαφωνούν με την ταχύτητα ή με πτυχές των αλλαγών, αλλά ουδείς διαφωνεί με την ισότητα όλων, με την ανάγκη δικαιοσύνης, ειρήνης και ευκαιρίες για όλους. Εως και η διαπάλη «νεοφιλελευθέρων» – «κρατιστών» χάνει ουσία: η ψηφιακή επανίδρυση του κράτους που συντελείται σήμερα θέτει το ζήτημα σε σωστότερη βάση, μεταξύ χρήσιμου κράτους και κράτους-εμπόδιου.
Τις επιδόσεις οποιασδήποτε πολιτικής και τις αστοχίες τις βλέπουμε. Οπως και τις απαράδεκτες συμπεριφορές κρατικών οργάνων και τις αντιδράσεις εναντίον τους. Ολοι θέλουμε ασφαλές κοινωνικό περιβάλλον και σταθερότητα στην περιοχή μας, αναγνωρίζουμε την ανάγκη για ισχυρές συμμαχίες σε ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον. Ολοι θέλουμε καλύτερη δημόσια εκπαίδευση και προοπτικές για τα παιδιά μας, και ένα αξιόπιστο δημόσιο σύστημα υγείας. Ολοι γνωρίζουμε τι μας κόστισε ο διχασμός. Εάν σκεφθούμε πώς είναι η κοινωνία μας σήμερα και ότι η διχόνοια δεν στηρίζεται σε πραγματικές διαφορές αλλά σε συνήθεια, φαντασιώσεις και σκοπιμότητες, βλέπουμε πόσο δρόμο έχουμε διανύσει από το 1821. Βλέπουμε, επίσης, ότι όσοι επιχειρήσουν να ξυπνήσουν το τέρας της διχόνοιας, επειδή τους βολεύει ως πολιτική τακτική, θα αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη απ’ ό,τι χωράει η φαντασία τους. Θα ευθύνονται όχι μόνο για την κοντόφθαλμη, οπισθοδρομική πολιτική τους, αλλά και επειδή θα θέσουν σε κίνδυνο κάτι που οι ίδιοι οι πολίτες πέτυχαν – μια σπάνια εθνική ομόνοια.