Αύριο ο Τζο Μπάιντεν θα συμπληρώσει 100 ημέρες ως Πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτό οι περισσότεροι μάλλον δεν θα το πάρουν χαμπάρι, καθότι η εποχή που κάθε μέρα έσκαγε και μια νέα, αδιανόητη είδηση από κάτι που έκανε ή έγραψε στο Twitter ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει παρέλθει. Καθώς ο κόσμος κατά τα άλλα καίγεται, σε αυτό το θέμα μοιάζει σαν να έχει επανέλθει κάτι σαν βαρετή κανονικότητα.
Κι όμως, αν το καλοκοιτάξει κανείς, τα πράγματα φαίνεται ότι δεν είναι καθόλου βαρετά ή και “κανονικά”. Αυτό το τρίμηνο μπορεί να μην είχε γκροτέσκες δηλώσεις, προσβολές, απειλές και μίσος, αλλά είχε κάτι άλλο: πολιτική. Οι πρώτες εκατό ημέρες της νέας κυβέρνησης στις ΗΠΑ ήταν γεμάτες με αλλεπάλληλες, τολμηρές και ενίοτε βαθιά ουσιαστικές πολιτικές παρεμβάσεις.
Ας πούμε μερικά παραδείγματα.
Με το που ορκίστηκε ο Τζο Μπάιντεν έβαλε αμέσως όλο το μηχανισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στην μάχη της αντιμετώπισης της πανδημίας. Στελέχωσε την αρμόδια task foce με ειδικούς και επιστήμονες (όχι με το γαμπρό του), δημοσίευσε μια “Εθνική Στρατηγική” για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενεργοποίησε ένα νόμο του 1950 για την κινητοποίηση της οικονομίας για την παραγωγή εμβολίων, τεστ και άλλων απαραίτητων υλικών πιο γρήγορα, και δεσμεύτηκε να δώσει στις Πολιτείες όλα τα απαραίτητα εργαλεία και τη στήριξη για να πετύχουν 100 εκατομμύρια εμβολιασμούς στις πρώτες 100 ημέρες της κυβέρνησής του, ενώ δεσμεύτηκε να ανοίξει και τους εμβολιασμούς στο γενικό πληθυσμό μέχρι τον Ιούλιο. Τελικά έγιναν 200 εκατομμύρια εμβολιασμοί στις πρώτες 92 μέρες, και οι εμβολιασμοί άνοιξαν στο γενικό πληθυσμό από τον Απρίλιο.
Επιπλέον, πέρασε ένα γιγάντιο πακέτο στήριξης $1,9 τρις, το οποίο περιλαμβάνει κονδύλια για τα σχολεία και την αναπλήρωση του χαμένου χρόνου, $29 δισ για τη στήριξη της εστίασης, πρόσθετη στήριξη για τους ανέργους, τους συνταξιούχους και τους ανασφάλιστους, πρόσθετη στήριξη για τους αγρότες, έκτακτο επίδομα $1.400 για κάθε πολίτη που έχει εισόδημα κάτω από $75.000 (συν $1.400 για κάθε παιδί), επέκταση των φοροαπαλλαγών για τους γονείς, $14 δισ για την επιτάχυνση των εμβολιασμών, $135 εκατομμύρια για τη στήριξη των τεχνών και δεκάδες άλλα προγράμματα -ακόμα και επιδόματα κηδείας για τους οικονομικά ασθενέστερους. Τα περισσότερα από αυτά τα μέτρα έχουν προσωρινή ισχύ, βέβαια, αλλά υπολογίζεται ότι θα βοηθήσουν στην εξουδετέρωση μεγάλου μέρους των συνεπειών της κρίσης. Ειδικά τα επιδόματα για τα παιδιά αναμένεται, λέει, να μειώσουν την παιδική φτώχεια στις ΗΠΑ στο μισό.
Εκτός από αυτά, ο Μπάιντεν ξαναέβαλε τη χώρα στη συνθήκη των Παρισίων (την πρώτη του ημέρα στο γραφείο, αμέσως-αμέσως) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, και ακύρωσε αμέσως πληθώρα προεδρικών διαταγμάτων του προκατόχου του που αφαιρούσαν κονδύλια και πόρους από κρίσιμες κυβερνητικές υπηρεσίες.
Ακύρωσε την κατασκευή του γελοίου “τείχους” στα σύνορα με το Μεξικό και την απαγόρευση ταξιδιών από μουσουλμανικές χώρες, ακύρωσε την κατασκευή ενός αμφιλεγόμενου αγωγού πετρελαίου από τον Καναδά, δημιούργησε τη θέση “Εθνικού Συμβούλου” για την κλιματική αλλαγή, και παρουσίασε ένα γιγάντιο επενδυτικό πλάνο $2 τρισ για την ανακατασκευή και αναβάθμιση δρόμων, γεφυρών, δικτύων ύδρευσης, υποδομών δικτύων γρήγορου ίντερνετ, λιμανιών, αεροδρομίων, δημοσίων κτιρίων και σχολείων, για την κατασκευή σταθμών φόρτισης στο οδικό δίκτυο, για ενεργειακές υποδομές και για πολλά άλλα προγράμματα. Το σχέδιο υπολογίζεται ότι θα δημιουργήσει πάνω από 18 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και θα αυξήσει το μέσο ετήσιο εισόδημα των αμερικανών πολιτών κατά $4.800. Επιπλέον, η κυβέρνησή του προετοιμάζει και άλλο ένα σχέδιο ύψους τουλάχιστον $1,5 τρισ. για προγράμματα που έχουν να κάνουν με την προσχολική αγωγή, τη φροντίδα των παιδιών, τις γονεϊκές άδειες και παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας. Όλα αυτά δεν θα χρηματοδοτηθούν μόνο με (εξαιρετικά χαμηλότοκο, πια) δανεισμό, αλλά και με αύξηση της φορολογίας των πλουσίων (όσων έχουν εισοδήματα άνω των $400.000 ετησίως) και επαναφορά του φόρου για τις επιχειρήσεις από το 21% στο 28% (εν μέρει ακύρωση του μόνου πολιτικού μέτρου ουσίας που πέρασε ο Τραμπ σε ολόκληρη τη θητεία του, της γιγάντιας φοροαπαλλαγής που σκόπευε να τονώσει την οικονομία σύμφωνα με την απαρχαιωμένη “trickle down” αντίληψη -και απέτυχε ολοσχερώς)
Αλλά έχει κι άλλα: Σε αυτό το διάστημα ανανέωσε τη συνθήκη New START για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων με τη Ρωσία για άλλα πέντε χρόνια, σταμάτησε την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας στον πόλεμο της Υεμένης, αναγνώρισε τη γενοκτονία των Αρμενίων και οργάνωσε μια συνάντηση κορυφής 40 ηγετών για το θέμα της κλιματικής κρίσης στην οποία ανακοίνωσε το στόχο της μείωσης εκλύσεων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου από τις ΗΠΑ μέχρι το 2030. Κι όλα αυτά ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε το πιο αντιπροσωπευτικό υπουργικό συμβούλιο στην ιστορία των ΗΠΑ και στελέχωσε υπηρεσίες και φορείς με έμπειρο προσωπικό στη θέση διάφορων τυχάρπαστων βυσμάτων που είχαν παρεισφρήσει την τελευταία τετραετία.
Βεβαίως, δεν έκανε τα πάντα. Οι δυσκολίες που απομένουν σε διάφορα μέτωπα, από τη μετανάστευση μέχρι τις σχέσεις με την Κίνα, είναι πάρα πολλές. Και, αν το καλοσκεφτεί κανείς, ελάχιστα από τα παραπάνω θα είχαν γίνει αν οι Δημοκρατικοί της Πολιτείας της Τζόρτζια δεν είχαν κερδίσει -και οι δύο- στις επαναληπτικές εκλογές του Ιανουαρίου. Αλλά εκατό ημέρες πριν, κανένας δεν περίμενε ότι ο 78χρονος παππούς με τα εφτά εγγόνια, ένας έμπειρος, παραδοσιακός πολιτικός που προσπαθούσε να γίνει Πρόεδρος εδώ και 35 χρόνια, θα έπεφτε στη δουλειά με τόση ενσυναίσθηση, αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και καπατσοσύνη. Όλοι περίμεναν ότι η Προεδρία Μπάιντεν θα ήταν μια ευπρόσδεκτη αλλαγή σε σχέση με το τοξικό χάος του Τραμπ. Κανείς δεν περίμενε ότι, στις πρώτες εκατό ημέρες τουλάχιστο, θα ήταν και μια εμφανώς βελτιωμένη, πιο τολμηρή, πιο γρήγορη και πιο αποτελεσματική εκδοχή μιας άλλης προηγούμενης Προεδρίας: αυτής του παλιού του αφεντικού. Του Μπαράκ Ομπάμα.