Τη Μεγάλη Τρίτη η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε στην Κομισιόν το σχέδιο/πρόταση για τη χρηματοδότηση και απορρόφηση των κονδυλίων που αναλογούν στη χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Το έκανε ταυτόχρονα με τη Γαλλία και τη Γερμανία, που σε μια κίνηση συμβολισμού κατέθεσαν μαζί τα αντίστοιχα δικά τους σχέδια, προφανώς για να δείξουν ότι ο γαλλογερμανικός άξονας παραμένει στέρεος και απόλυτα προσηλωμένος στη στήριξη της Ενωμένης Ευρώπης. Ενόψει των γερμανικών εκλογών τον Σεπτέμβριο και των γαλλικών το 2022, αλλά και για να σταλεί μήνυμα ότι η Ευρώπη αποτελεί οντότητα και όχι… σκορποχώρι.
Η αλήθεια και η πραγματικότητα έχουν πολλές όψεις σχετικά με την Ευρώπη. Υπάρχει γκρίνια και ασκείται κριτική, ανάλογα με τις περιστάσεις, υπάρχει όμως και μόνιμη αμφισβήτηση από την άκρα Αριστερά και την άκρα Δεξιά, οι οποίες τελευταία δείχνουν σαφείς τάσεις αλληλοεπικάλυψης, δυστυχώς. Το βέβαιο είναι ότι η Ενωμένη Ευρώπη ως ιδέα αποτελεί υπέροχο όραμα/στόχο, όσο και αν στην πράξη η υλοποίηση χαρακτηρίζεται από ατέλειες, αγκυλώσεις, αντιφάσεις, πισωγυρίσματα, αναβλητικότητα, αναποφασιστικότητα και μπόλικη γραφειοκρατία. Το εγχείρημα είναι τεράστιο, η πορεία δεν θα μπορούσε να είναι εντελώς ευθεία και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ΗΠΑ ομοσπονδοποιήθηκαν έπειτα από έναν εμφύλιο πόλεμο. Για την Ελλάδα πάντως, την πραγματική, αυτή που όλοι ξέρουμε στην καθημερινότητα, όχι την ονειρική, η ένταξή της είναι ό,τι καλύτερο μπορούσε να της συμβεί.
Αναμφισβήτητα, και με πλήθος αποδείξεων!
Τελευταία, η κριτική επικεντρώθηκε στην ολιγωρία και στις αστοχίες της Κομισιόν και των υπηρεσιών της στην προμήθεια και διανομή εμβολίων κατά του κορωνοϊού. Κριτική ασκήθηκε επίσης για το σχετικά μικρό ποσό που θα διαθέσει το Ταμείο Ανάκαμψης για να στηρίξει τις ευρωπαϊκές οικονομίες (επιπλέον του κοινωνικού κράτους), σε σύγκριση με τα 5-6 τρισ. που έχει εγκρίνει η Ουάσιγκτον για να βοηθήσει την αμερικανική οικονομία και τους Αμερικανούς πολίτες. Το πιο βασικό μέρος της απάντησης σε αυτή τη διπλή κριτική είναι ότι τόσο η συλλογική παραγγελία, προμήθεια και διανομή εμβολίων όσο και η απόφαση για τη συγκρότηση του Ταμείου Ανάκαμψης για συλλογικό δανεισμό και στήριξη των ευρωπαϊκών οικονομιών, ανάλογα με τις ανάγκες τους, είναι δύο πολύ σημαντικά βήματα προς την πολυπόθητη εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτήν που όλα τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα στην Ελλάδα θέλουν και επιζητούν. Μπορεί να φανταστεί κανείς, άλλωστε, πόσα και ποια προβλήματα θα αντιμετώπιζε η όποια ελληνική κυβέρνηση αν αναγκαζόταν μόνη της να αγοράσει επαρκή αριθμό εμβολίων ή να βρει δωρεάν κονδύλια, ακόμη και να δανειστεί, για να αναβιώσει την οικονομία της. Ούτε ψύλλος στον κόρφο της…
Κάποιες επισημάνσεις είναι επίσης αναγκαίες. Πολλές από τις καθυστερήσεις, τις αγκυλώσεις, τα λάθη, μαζί με τη γραφειοκρατία, που βαρύνουν τη λειτουργία «των Βρυξελλών», οφείλονται στο γεγονός ότι η πραγματική εξουσία ανήκει στα κράτη-μέλη της, δηλαδή στους εταίρους. Αυτοί κρατούν τα ηνία σε συνδυασμό με την ισχύ τους, αυτοί εγκρίνουν ή απορρίπτουν, οι ιδιαιτερότητες και τα συμφέροντα του κάθε κράτους-μέλους αναδεικνύονται σχεδόν σε κάθε περίπτωση, η ομοφωνία που πολύ συχνά απαιτείται για τη λήψη αποφάσεων είναι χρονοβόρα ως διαδικασία, επηρεάζει τους χειρισμούς και προκαλεί καθυστερήσεις. Την εξουσία των κυβερνήσεων εκπροσωπεί ουσιαστικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με πρόεδρο σήμερα τον Σαρλ Μισέλ (με το σπινθηροβόλο βλέμμα), ώστε να ελέγχει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), με σημερινή πρόεδρο την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σε αυτό «πάτησε» και το πρωτόκολλο του Ερντογάν και έστειλε την τελευταία στον καναπέ κατά τη συνάντησή τους. Αντικειμενικά, το μεγάλο πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εκείνο που την καθιστά παίκτη που δεν εμπνέει σεβασμό στην παγκόσμια σκακιέρα ανάλογο με το μέγεθος και την οικονομία της, είναι η έλλειψη κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Οι άλλοι ισχυροί, ΗΠΑ – Κίνα – Ρωσία, της συμπεριφέρονται σαν «παρακατιανή», κάτι που φαίνεται πολύ έντονα στη σημερινή συγκυρία της ρευστότητας και της ανασφάλειας στο παγκόσμιο σύστημα. Οι Ελληνες το διαπιστώνουμε στη συμπεριφορά ακόμη και της Τουρκίας απέναντι στην Ευρώπη. Μόνο με συγκρότηση κοινής εξωτερικής πολιτικής και άμυνας θα εξαλειφθεί αυτή η αναπηρία, γιατί θα σημάνει σε μεγάλο βαθμό την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και με τις σημερινές αδυναμίες πάντως, ευτυχώς που υπάρχει για την Ελλάδα.