«Μεσαιωνικές» συνθήκες εργασίας ή μήπως όχι;

«Μεσαιωνικές» συνθήκες εργασίας ή μήπως όχι;

6' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το νομοσχέδιο που έφερε για διαβούλευση η κυβέρνηση σχετικά με τα εργασιακά, έχει σηκώσει πολλή σκόνη και έγινε σημείο τριβής μεταξύ κομμάτων, συνδικάτων και όλων των εμπλεκομένων. Προκειμένου να συνεισφέρω στον διάλογο και στον προβληματισμό, θέλω να μοιραστώ μαζί σας την προσωπική μου εμπειρία από τον εργασιακό μου βίο. Είναι ευτύχημα που οι τρεις εταιρείες που θα αναφερθώ δεν υπάρχουν σήμερα, γιατί με τις πρακτικές που θα διαβάσετε θα είχαν γίνει στόχος των συνδικαλιστών.

Ξεκίνησα να δουλεύω σαν πολιτικός μηχανικός, με γνώσεις προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, στις 2 Ιανουαρίου 1967, στην εταιρεία Doxiadis Associates, του μεγάλου αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη. Αυτά που θα σας περιγράψω μπορεί να σας φαίνονται εξωπραγματικά, αλλά θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι είναι απολύτως ακριβή. Το μακρινό εκείνο 1967, τα γραφεία και τα καταστήματα έκλειναν το μεσημέρι για την καθιερωμένη (και από πολλούς θεωρούμενη απαραβίαστη) μεσημβρινή αργία (siesta) του ελληνικού λαού. Εμείς δουλεύαμε συνεχές ωράριο, ώστε είχαμε τα απογεύματά μας ελεύθερα. Το ωράριο ήταν ελαστικό! Παρόλο που η θεωρητική προσέλευση στην εργασία ήταν 8.00 το πρωί, εμείς οι υπάλληλοι μπορούσαμε να καθυστερήσουμε μία ώρα ή και περισσότερο, αρκεί μέσα σε κάποιο χρονικό διάστημα να συμπληρώνουμε τις απαραίτητες ώρες εργασίας. Καθημερινά συμπληρώναμε ένα ημερήσιο δελτίο με το αντικείμενο που απασχοληθήκαμε προκειμένου να χρεώνονται οι ώρες μας στα διάφορα έργα. Ιδού, λοιπόν, πώς λειτουργούσε αποτελεσματικά το ελαστικό ωράριο!

Εκεί όμως που ο Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης έδειξε την πρωτοπορία του και τη σοφία του, ήταν η κατάργηση της εργασίας το Σάββατο, πάρα πολλά χρόνια πριν καθιερωθεί επίσημα η πενθήμερη εργασία. Εμείς οι τυχεροί υπάλληλοι του Γραφείου αυτού απολαμβάναμε ένα χορταστικό Σαββατοκύριακο με τις οικογένειές μας, όταν όλοι οι άλλοι δούλευαν τα Σάββατα. Για την ιστορία, η καθιέρωση της πενθήμερης εργασίας έγινε το 1984! Αλλά οι πρωτοβουλίες στο εργασιακό περιβάλλον δεν σταματούν εδώ. Στην εργασία μας δεν υπήρχε dress code. Μπορούσαμε καθημερινά να ντυθούμε χαλαρά, αλλά τις ημέρες που είχαμε παρουσιάσεις σε πελάτες έπρεπε να είμαστε κατάλληλα ντυμένοι. Την ίδια εποχή οι υπάλληλοι στην ΙΒΜ έπρεπε καθημερινά να φοράνε κοστούμι με γραβάτα και λευκό πουκάμισο ή έστω ελαφρά γαλάζιο.

Δεν πληρώθηκα ποτέ υπερωρίες και πιστεύω ότι κανένας μηχανικός δεν πληρώθηκε υπερωρίες, παρόλο που πολλές φορές χρειάστηκε να δουλέψουμε πολλές ώρες πέρα από το κανονικό ωράριο. Κατά καιρούς όμως είχαμε διάφορα χρηματικά bonus ανάλογα με την επιτυχία ενός έργου και της συνεισφοράς του καθενός. Αφού μιλάμε για τις αμοιβές θα σας διηγηθώ μια ωραία εμπειρία που είχα. Στις αρχές του 1968 μας ανακοινώθηκαν οι αυξήσεις στον μισθό μας. Επαιρνα το 1967, 10.000 δραχμές / μήνα και πήρα αύξηση 30%, ώστε ο μισθός μου έγινε 13.000 δραχμές. Μια μέρα του Ιανουαρίου 1968, συνάντησα τον Κωνσταντίνο Δοξιάδη στο ασανσέρ, ο οποίος κατέβαινε από το γραφείο του στον 8ο όροφο για να ταξιδέψει για την Αμερική. Με ρώτησε αν ήμουν ευχαριστημένος από την αύξηση που πήρα και φυσικά τον διαβεβαίωσα ότι ήμουν πολύ ευχαριστημένος με 30% αύξηση. Αμέσως διέκοψε την κάθοδό μας και σταμάτησε στον 4ο όροφο που ήταν το λογιστήριο. Οταν πληρώθηκα στο τέλος Ιανουαρίου διαπίστωσα ότι ο μισθός μου ήταν 15.000 δραχμές. Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης πήγε στο λογιστήριο με μοναδικό σκοπό την αναπροσαρμογή του μισθού μου! Βλέπετε οι εργοδότες δεν είναι όλοι στυγνοί εκμεταλλευτές όπως θέλουν να τους παρουσιάζουν οι αριστεροί.

Ολοι εμείς οι συνεργάτες είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι και περήφανοι που δουλεύαμε σε ένα τόσο πρωτοποριακό περιβάλλον υπό την καθοδήγηση ενός πολύ φωτισμένου ανθρώπου. Απόδειξη ότι ύστερα από τόσα χρόνια διατηρείται ο «Σύνδεσμος φίλων και συνεργατών Κωνσταντίνου Δοξιάδη – Doxfriends» και κατά καιρούς συναντιόμαστε αναπολώντας το παρελθόν.

Το 1969 ανέλαβα την τεχνική διεύθυνση (software manager) στην εταιρεία Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη Α.Ε. και το 1978 ανέλαβα τη Γενική Διεύθυνση της εταιρείας. Διατηρήσαμε τις ίδιες εργασιακές συνθήκες στη νέα εταιρεία. Επειδή λειτουργούσαμε ένα data center 7 μέρες x 24 ώρες, 365 ημέρες τον χρόνο περιλαμβανομένων των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Πάσχα, όσοι συνεργάτες δούλευαν με αυστηρό ωράριο (βάρδιες) πληρώνονταν κανονικά τις υπερωρίες τους, τα εξαιρέσιμα και τα ρεπό τους. Οι υπόλοιποι που δούλευαν με ελαστικό ωράριο δεν είχαν ούτε υπερωρίες ούτε ρεπό ούτε εξαιρέσιμα. Υστερα όμως από κάποιο επιτυχημένο έργο μοιράζαμε χρηματικά bonus στους συνεργάτες ανάλογα με τη συνεισφορά τους.

Το motto που είχα τότε και δεν δίσταζα να το διακηρύττω ήταν: «Οποιος πληρώνει υπερωρίες στους προγραμματιστές, αγοράζει καθυστέρηση». Είμαι βέβαιος ότι το συνδικαλιστικό όργανο των Πληροφορικάριων της Ελλάδας θα βγάζει αφρούς διαβάζοντας όλα αυτά, αλλά αυτή ήταν η πραγματικότητα. Οσοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν συνδικαλιστικό σωματείο στην εταιρεία μας απέτυχαν παταγωδώς και τους απέβαλαν οι ίδιοι οι υπάλληλοι. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη καταξίωσή μας.

Το 1984 μαζί με την Alpha Bank, την Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη και την ICAP ιδρύσαμε τη Δέλτα Πληροφορική και ανέλαβα αρχικά διευθύνων σύμβουλος και μετέπειτα πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος. Και στην εταιρεία αυτή διατηρήσαμε τις ίδιες εργασιακές συνθήκες. Υπερωρίες, εξαιρέσιμα και ρεπό σε όσους εργάζονται με αυστηρό ωράριο και μόνο bonus σε όσους είχαν ελαστικό ωράριο. Η πορεία της εταιρείας υπήρξε ιδιαίτερα επιτυχημένη και το 2004, εξαγοράστηκε από τον αμερικανικό κολοσσό First Data International αντί του ποσού των 240 εκατομμυρίων δολαρίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Αμερικανοί όταν έκαναν την έρευνά τους (due diligence) για την εταιρεία δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι μια εταιρεία με 600 περίπου υπαλλήλους δεν είχε συνδικαλιστικό σωματείο! Δεν είχε γιατί δεν χρειαζόταν. Το μεγαλύτερο asset της εταιρείας μας δεν ήταν ούτε οι πανάκριβοι υπολογιστές, ούτε τα ειδικά κτίρια, αλλά οι συνεργάτες μας, τους οποίους προσέχαμε και φροντίζαμε να είναι ικανοποιημένοι και ευχαριστημένοι ώστε κάθε πρωί να γυρίζουν στη δουλειά τους. Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης μας έμαθε «να σεβόμαστε πρώτα τους πελάτες μας γιατί αυτοί πληρώνουν τους μισθούς μας, αλλά και τους συνεργάτες μας γιατί χωρίς αυτούς δεν θα είχαμε πελάτες»!

Ολοκληρώνοντας θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι ποτέ δεν είχαμε καμία καταγγελία από εργαζόμενο και ουδέποτε χρειάστηκε να αντιμετωπίσουμε αντιδικίες για το θέμα των εργασιακών σχέσεων. Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και το γεγονός ότι ο τομέας και των τριών εταιρειών ήταν και είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικός, ώστε η κινητικότητα των καλών συνεργατών ήταν δεδομένη. Με άλλα λόγια, όποιος ήθελε μπορούσε να φύγει γιατί θα έβρισκε αλλού δουλειά αμέσως. Πλην όμως ήταν πραγματικά ελάχιστες οι περιπτώσεις που χάσαμε καλό συνεργάτη.
Αυτή είναι η ιστορία τριών εταιρειών που δεν υπάρχουν σήμερα, γιατί ομολογώ ότι δεν θα τολμούσα να γράψω αυτό το κείμενο και να προκαλέσω τόσο ανοιχτά τους εργατοπατέρες που αφθονούν στην ελληνική πραγματικότητα. Αυτά που προσπαθεί να περάσει η κυβέρνηση με το νέο νομοσχέδιο για τα εργασιακά, έχουν δοκιμαστεί στην πράξη με απόλυτη επιτυχία από τη δεκαετία του ’60. Οποιος ισχυρίζεται ότι γυρίζουμε σε εργασιακό μεσαίωνα, δεν έχει αντιληφθεί ότι το εργασιακό περιβάλλον έχει αλλάξει δραματικά, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να αλλάξουν και οι συνθήκες εργασίας.

Ειδικά στις εταιρείες παροχής υπηρεσιών, δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει κανείς ανταγωνιστικά με αυστηρά ελεγχόμενα ωράρια και προαναγγελλόμενες υπερωρίες. Με την παγκοσμιοποίηση έχουν καταργηθεί τα ωράρια και η γεωγραφία. Ενας Ελληνας που βρίσκεται στο Τόκιο την ημέρα του Ορθόδοξου Πάσχα και χάνει την πιστωτική ή χρεωστική κάρτα του, πρέπει να μπορεί να την μπλοκάρει στην Ελλάδα το ταχύτερο δυνατόν.

Στη Δέλτα Πληροφορική εξυπηρετούσαμε με παρόμοιες υπηρεσίες δεκάδες τράπεζες στην Ελλάδα και στις γειτονικές χώρες. Αν δεν είχαμε την εργασιακή ευελιξία δεν θα μπορούσαμε να είμαστε ανταγωνιστικοί. H Apple και η Google έχουν τις πλέον χαλαρές συνθήκες στο εργασιακό περιβάλλον και για τον λόγο αυτό είναι εξαιρετικά καινοτόμες και ανταγωνιστικές.

Επειδή τυγχάνει να έχω ενοχλητική μνήμη, θέλω να σας θυμίσω ότι όταν κυβερνούσε ο Σύριζα, στην προσπάθειά του να καταστρέψει και τα υγιή τμήματα της οικονομίας, έστελνε την Επιθεώρηση Εργασίας, μετά τις 17.00 σε εταιρείες υπηρεσιών, με εξοντωτικά πρόστιμα σε περίπτωση που δεν είχαν έγκριση για υπερωριακή απασχόληση των συνεργατών τους. Βλέπετε, τα οικονομικά είναι το «ατού» του άχαστου!

Θεέ μου από πού γλιτώσαμε.
 
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή