Η απόφαση της μεταφοράς των αρχαιοτήτων στον σταθμό του μετρό «Βενιζέλου» στη Θεσσαλονίκη υπήρξε αποκλειστικώς πολιτική, καθώς είχε εξαγγελθεί προσωπικά από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην ομιλία του κατά τα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 2019.
Τότε ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι το έργο θα ολοκληρωθεί «με απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών ευρημάτων». Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με διαφορά μιας ψήφου προ ολίγων ημερών, έλυσε επιτέλους τα χέρια του πρωθυπουργού, ώστε να δώσει ώθηση αποφασιστική σε αυτήν την αναπτυξιακή επένδυση.
Η Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού μίλησε για «πολιτιστική καταστροφή» που θα ακολουθήσει την απομάκρυνση των ευρημάτων και προειδοποίησε για «διεθνή διασυρμό» της Ελλάδος. Ε και λοιπόν, μήπως η διεύθυνση του Βρετανικού Μουσείου πρόκειται να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα;
Από την πλευρά του, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων υποστήριξε ότι «οι αρχαιότητες χρησιμοποιούνται για να συγκαλυφθούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται στο έργο». Μα, προς Θεού, λέγονται τέτοια πράγματα;
Υπήρξε η Θεσσαλονίκη παραδοσιακώς πόλη των προνομίων. Οι Ρωμαίοι που την κατέκτησαν το 148 π.Χ. την ανακήρυξαν πρωτεύουσα της Μακεδονίας και της προσέδωσαν τον τίτλο της Ελευθέρας Πόλεως (Libera Civitas). Οι Λατίνοι την ανακήρυξαν πρωτεύουσα του βασιλείου τους και όταν επανακατελήφθη η πόλη από τους Βυζαντινούς, ιδρύθηκε το δεσποτάτο της Θεσσαλονίκης. Αυτά όμως συνέβαιναν αιώνες πριν. Σήμερα η Θεσσαλονίκη απορροφήθηκε από την πολιτική χαβούζα των Αθηνών, έρμαιο της μικροπολιτικής των εκάστοτε ασκούντων την εξουσία.
Τη δεκαετία 1965-75 πάνω-κάτω, η «λογοτεχνική σχολή» της Θεσσαλονίκης είχε προσελκύσει το ζωηρό ενδιαφέρον Αθηναίων διανοουμένων. Ο Γ. Π. Σαββίδης, καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ, υπήρξε ο «σύνδεσμος». Ανέβασε στην πόλη τον Γιώργο Σεφέρη και τον Ζήσιμο Λορεντζάτο και στο φιλόξενο περιβάλλον της «Τέχνης» τούς έφερε σε επαφή με τους λογοτέχνες του Βορρά.
Ο Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης εξήψε το ενδιαφέρον των Αθηναίων, οι οποίοι ανακάλυψαν τον Γιώργο Ιωάννου, τον Ντίνο Χριστιανόπουλο και άλλους. Ο Μίμης Μαρωνίτης και η Αλκη Κυριακίδου-Νέστορος ήταν οι ανερχόμενοι αστέρες του ΑΠΘ. Μεγάλοι δάσκαλοι και οι δυο.
Ακολούθησε μια διολίσθηση, έως ότου τα αρχαιολογικά ευρήματα της Βενιζέλου λειτούργησαν αναπάντεχα ως σημείο υψίστης διεγέρσεως για τους ανθρώπους του πολιτισμού της πόλης. Εξ ου και η αντίστασή τους.
Αλλά γι’ αυτά θα συζητούμε τώρα; Το ουσιώδες είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης, μακρινός συγγενής του Ελευθερίου Βενιζέλου, έλυσε διά της πολιτικής του σπάθης τον γόρδιο δεσμό της στάσεως «Βενιζέλου».
Οι «μεταφυσικές» ανησυχίες όσων αγωνίζονται να παραμείνουν in situ ευρήματα που πιστοποιούν ότι επί αιώνες η διασταύρωση Εγνατίας – Βενιζέλου ήταν και παραμένει η αγορά της πόλεως, δεν τον απασχολούν. «Εβαρβαρώθη η Ρωμανία τι περιμένωμεν;», έγραφε ο Γιάννης Δάλλας, ο εξ Ιωαννίνων ποιητής και εξαίρετος φιλόλογος. Αλλά είχε και αυτός τις εμμονές του…