Η χώρα που ήθελε να τη θαυμάζει η οικουμένη!

Η χώρα που ήθελε να τη θαυμάζει η οικουμένη!

3' 23" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μπορούμε άραγε να αξιολογήσουμε τη συνολική διαδρομή της χώρας μας στον χρόνο; Φέτος, με αφορμή τα 200 χρόνια από το ’21, αρκετοί μίλησαν για πορεία επιτυχίας, ένα «success story».

Φοβάμαι πως παρά τα σοβαρά επιχειρήματα που ακούστηκαν, η συζήτηση αυτή περισσότερο αποκαλύπτει την ψυχολογική ανάγκη που έχουμε ως έθνος να μας παραδέχονται και να μας θαυμάζουν οι άλλοι, παρά επιτρέπει κάποια βαθύτερη ενδοσκόπηση στο παρελθόν μας.

Πάντως, αν εμείς κρινόμαστε επιτυχημένοι, τότε η μικρή Ιρλανδία, που έγινε ανεξάρτητο κράτος έναν αιώνα αργότερα από εμάς, θα έπρεπε σε κάθε επέτειο της ανεξαρτησίας της να στέλνει συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον εαυτό της, όπως θα έλεγε παλιά ο Χάρρυ Κλυνν. Ενας από τους πιο φτωχούς λαούς στην Ευρώπη, χορτάτος από τραυματικές εμπειρίες, έχει σήμερα ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα στον κόσμο.

Success story, λοιπόν, η Ελλάδα; Ισως! Αν αξιολογήσουμε όμως την παρουσία μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μπορεί να βάλουμε λίγο νερό στο κρασί μας. Το 1978-1979, δηλαδή λίγο πριν από την ένταξή της στην τότε ΕΟΚ, η Ελλάδα είχε κατά κεφαλήν ΑΕΠ ελαφρώς υψηλότερο από την Ιρλανδία και την Ισπανία και πολύ υψηλότερο από την Πορτογαλία, τη Μάλτα και την Κύπρο. Σχεδόν μισόν αιώνα αργότερα, όλες οι παραπάνω χώρες μάς ξεπέρασαν. Κάποιες τόσο πολύ, που δεν μπορούμε ούτε να ονειρευτούμε πως τις πλησιάζουμε.

Μερικοί ίσως σκεφθούν πως έχουμε ελαφρυντικά. Κάποια από αυτά τα κράτη ήταν πρώην αυτοκρατορίες· άλλα έχουν στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ και άλλα λόγω του μικρού τους μεγέθους εκμεταλλεύτηκαν τον τουρισμό και, επιπλέον, αποτέλεσαν φορολογικούς παραδείσους.

Τα πράγματα, όμως, σκουραίνουν κοιτάζοντας ανατολικά. Η Τσεχία, η Σλοβενία, η Λιθουανία ή η Εσθονία, που μας ξεπέρασαν, δεν ήταν απλώς φτωχότερες από εμάς, είχαν το 1990 σχεδόν το μισό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρα μας. Σήμερα; Σήμερα, η Τσεχία, για παράδειγμα, έχει ανεργία 4% ενώ εμείς κάνουμε ευρωπαϊκό πρωταθλητισμό στην ανεργία και στην υποαπασχόληση, και αποχαιρετάμε τα παιδιά μας μετανάστες, όπως έκαναν οι παππούδες μας το 1950.

Κάνουμε παγκόσμιο πρωταθλητισμό και στο δημόσιο χρέος. Θυμίζω πως το 2010 χρεοκοπήσαμε με 120% χρέος ενώ σήμερα βρισκόμαστε στο 205%. Και το καλύτερο; Κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό στα ΜΜΕ. Δεν βαριέσαι! Μη χαλάσουμε το success story!

Αφήστε το άλλο. Η χώρα που καμαρώνει πως έδωσε τα φώτα του πολιτισμού στον κόσμο δεν έχει ούτε ένα πανεπιστήμιο στα 300 καλύτερα του κόσμου. Παρεμπιπτόντως, για να έχετε αίσθηση του μεγέθους της αποτυχίας, σε αυτήν τη λίστα, εκτός από τις γνωστές δυνάμεις της εκπαίδευσης και της έρευνας (ΗΠΑ, Καναδάς, Μ. Βρετανία, Κίνα, Γερμανία, Γαλλία) περιλαμβάνονται πανεπιστήμια από πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Ιρλανδία, Βέλγιο, Ολλανδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Σουηδία, Δανία, Εσθονία, Τσεχία, Πορτογαλία, Ισπανία, Αυστρία, Ιταλία), χώρες της Ασίας (Καζαχστάν, Ισραήλ, Ινδία, Ταϊβάν, Νότια Κορέα, Μαλαισία, Ταϊλάνδη, Λίβανος – ναι, Λίβανος) ή της Λατινικής Αμερικής (Μεξικό, Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή, Κολομβία – ναι, Κολομβία).

Και τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο θλιβερά εάν δούμε τις οικονομικές ανισότητες. Η Ελλάδα παρουσιάζει μία από τις χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη. Εντέλει, οι κυβερνήσεις όχι μόνον υπερχρεώθηκαν, αλλά αυτή η υπερχρέωση ούτε στιβαρό κοινωνικό κράτος ούτε ποιοτική δημόσια εκπαίδευση συγκρότησε και, επιπλέον, είχε ως αποτέλεσμα να ανοίξει η ψαλίδα των ανισοτήτων.

Και να πεις πως δεν είχαμε εισροή πόρων; Το αντίθετο! Από το 1982 μέχρι σήμερα εισέρρευσαν από την Ε.Ε. στη χώρα μας περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό είναι εντυπωσιακό. Ξεπερνάει κατά πολύ αυτά που έλαβαν οι φτωχές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στην Ε.Ε. πολλά χρόνια μετά από εμάς.

Είμαστε από τους πλέον ευνοημένους από πλευράς ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων. Και όμως, παρά την προφανή ωφέλεια στην οικονομία, η χώρα μας τα πήγε συγκριτικά πολύ χειρότερα από άλλους.

Είμαστε λοιπόν μια επιτυχημένη ιστορία, που αξίζουμε να μας θαυμάζουν γι’ αυτήν; Εξαρτάται! Το ποτήρι μπορεί να το δει κανείς μισοάδειο ή μισογεμάτο. Σίγουρα πάντως η πίστη μας πως οι άλλοι μάς οφείλουν επειδή είμαστε η γη όπου γεννήθηκαν η Δημοκρατία, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης είναι αξιοθαύμαστη.

Στην Αργεντινή έχουν ένα αυτοσαρκαστικό ρητό. Τον Αργεντινό, λένε, πρέπει να τον πουλάς γι’ αυτό που λέει πως αξίζει και να τον αγοράζεις γι’ αυτό που πραγματικά αξίζει. Φοβάμαι πως κι εμείς στην ίδια κατηγορία εμπίπτουμε.
 
* Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή