Οσα συμβαίνουν σήμερα στη Μέση Ανατολή αποδεικνύουν ότι η περιοχή αποτελεί πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή. Είτε επειδή το επιθυμεί κάποιος από τους «παίκτες», κεφαλαιοποιώντας στα εύφλεκτα πάθη και μίση που είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατασιγάσουν. Στη λαϊκή βάση είναι ακόμη αγεφύρωτες οι θρησκευτικές διαφορές και πάρα πολλοί οι φανατικοί θρησκευόμενοι, άρα η εκμεταλλεύσιμη ύλη μαζί με τα ανάλογα ήθη είναι εκεί για την ανατίναξη της περιοχής από όσους το επιθυμούν με αφορμές προσωπικών, εσωτερικών, γεωπολιτικών ή οικονομικών συμφερόντων και ανταγωνισμών. Αρα, οι προϋποθέσεις για την τωρινή έκρηξη υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υφίστανται στο ορατό μέλλον, παρά τις επονομαζόμενες «συμφωνίες του Αβραάμ» και τις προσεγγίσεις διαφόρων αραβικών ηγεσιών με το Ισραήλ.
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι εύκολη η πρόβλεψη των εξελίξεων της έντασης. Αρκετές φορές η δυναμική των πραγμάτων ξεπερνά πλάνα και βουλήσεις, αλλά κανονικά καμία από τις δύο πλευρές που εκτιμάται διεθνώς ότι επιζητούσαν και ωφελούνται από τα αιματηρά γεγονότα –δηλαδή ο Νετανιάχου στο Ισραήλ και η Χαμάς στη Γάζα και στα παλαιστινιακά εδάφη– πρέπει να επιθυμεί γενικευμένη σύρραξη. Το ρίσκο θα είναι αρκετά μεγάλο για τις ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις εάν εμπλακούν σε επιχειρήσεις εδάφους σε πυκνοκατοικημένες και δαιδαλώδεις αστικές περιοχές. Η Χαμάς γιατί θα υποστεί δυσανάλογα βαριές απώλειες και θα διακινδυνεύσει την πλήρη στρατιωτική εξουδετέρωσή της για πολλά χρόνια, με πιθανό αποτέλεσμα την πολιτική υποχώρηση της επιρροής της στους Παλαιστινίους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, πάντως, ότι η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή έχει εμφανείς προεκτάσεις και προκάλεσε δυσφορία, αμηχανία και ανησυχία όχι μόνο σε αρκετά αραβικά καθεστώτα της περιοχής, αλλά και στην Ουάσιγκτον, φυσικά και στην Ευρώπη. Η κυβέρνηση Μπάιντεν στις ΗΠΑ αντιλαμβάνεται σίγουρα ότι η ένταση αυτή υπονομεύει τις προσπάθειές της να έλθει πάλι σε κάποια συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά, κάτι που είναι γνωστό ότι δεν επιθυμεί το Ισραήλ. Η ίδια ανησυχία διακατέχει την Ευρώπη, που επίσης εξαρτάται ακόμη σε ένα βαθμό από τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής και πάντα φοβάται τις προσφυγικές και άλλες συνέπειες που θα προκύψουν. Ταυτόχρονα, τα συγκεκριμένα γεγονότα «αδειάζουν» τις κυβερνήσεις της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας, των Αραβικών Εμιράτων και άλλων που προχώρησαν σε βελτίωση των σχέσεών τους με το Ισραήλ, επιχειρούν να εκσυγχρονίσουν τις κοινωνίες τους, να καταστήσουν πιο κοσμικά τα κράτη τους, να απομακρυνθούν από μισαλλόδοξες ερμηνείες του Κορανίου και είναι σε σύγκρουση με ακραίους ισλαμιστές όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, αλλά και με το σιιτικό καθεστώς του Ιράν.
Ολοι οι παραπάνω μπήκαν σε δύσκολη θέση και αυτό φαίνεται έντονα στις επίσημες δηλώσεις και ανακοινώσεις, περιλαμβανομένων εκείνων των ΗΠΑ και άλλων δυτικών χωρών που εξ ορισμού τάσσονται στο πλευρό του Ισραήλ, ωστόσο, αντιλαμβάνονται ασφαλώς ότι αφενός ο Νετανιάχου θέλει να εδραιώσει τη θέση του στην εξουσία, αφετέρου έχει αυξηθεί υπερβολικά η πολιτική επιρροή των φανατικά θρησκευόμενων Εβραίων στη χώρα. Από την άλλη πλευρά, ο φόβος είναι πως αν η κρίση οξυνθεί και τραβήξει σε μάκρος, θα ενισχυθεί ο φανατικός ισλαμισμός όχι μόνο στις αραβικές χώρες, αλλά και σε μη αραβικά μουσουλμανικά κράτη σε όλο τον κόσμο, ακόμη και μεταξύ των μουσουλμάνων που ζουν στην Ευρώπη.
Ακριβώς αυτό προσπαθεί να κάνει ο Ερντογάν, ο οποίος έσπευσε να εκμεταλλευθεί την κατάσταση. Κυρίως, για να ξαναγίνει ο «ντάρλινγκ» των μαζών στην Τουρκία, υποδαυλίζοντας τον ισλαμισμό της τουρκικής κοινωνίας και βάλλοντας με ακραία ρητορική κατά του Ισραήλ, φθάνοντας μέχρι τον αντισημιτισμό. Παράλληλα, για να επανεμφανιστεί ως προστάτης των απανταχού μουσουλμάνων και ηγέτης του ισλαμικού κόσμου, αγγίζοντας τα όρια κήρυξης παγκόσμιας «τζιχάντ», αλλά και για να επιτεθεί έμμεσα κατά των αραβικών ηγεσιών που θέλουν προσέγγιση με το Ισραήλ. Στην επιχείρηση αυτή έβαλε πάλι στο στόχαστρο τη Δύση, κάπως πιο προσεκτικά τις ΗΠΑ, πιο απειλητικά την Ευρώπη και ειδικότερα τη Γαλλία, με αιχμή του δόρατος τα 35 εκατομμύρια μουσουλμάνων πολιτών που ζουν σήμερα σε ευρωπαϊκό έδαφος. Που σημαίνει ότι διευρύνεται το χάσμα μεταξύ Δύσης και τουρκικού καθεστώτος, γεγονός που το καθιστά όμως πιο απρόβλεπτο σε ό,τι μας αφορά.